Liono: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Reĝustigoj.
Neniu resumo de redakto
Linio 104: Linio 104:
| establita_tipo =
| establita_tipo =
| dato =
| dato =
| ĉefulo = S-ro Gérard Collomb<br /><small>[[2014]]-[[2020]]</small>
| ĉefulo = S-ro Gérard Collomb<br /><small>[[2001]]-[[2008]]</small>
| ĉefulo_tipo = Urbestro
| ĉefulo_tipo = Urbestro
| ĉefulo_partio =
| ĉefulo_partio =
Linio 155: Linio 155:
Liono (tiam latine: ''Lugdunum'') estis fondita de la [[Romio|romia]] generalo ''Lucius Munatius Plancus'' je ĉirkaŭ [[-43]]. Dum la romia periodo, Liono estis la [[gaŭlio|gaŭlia]] ĉefurbo.
Liono (tiam latine: ''Lugdunum'') estis fondita de la [[Romio|romia]] generalo ''Lucius Munatius Plancus'' je ĉirkaŭ [[-43]]. Dum la romia periodo, Liono estis la [[gaŭlio|gaŭlia]] ĉefurbo.


Ĝi konservas du romiajn teatrojn, amfiteatron, preĝejojn el diversaj epokoj, urbodomon el la [[17-a jarcento]], mezepokan hospitalon, kaj vastan kvartalon de domoj el la [[15-a jarcento|15-a]] – [[17-a jarcento]]j, bone konservita kaj revalorigita, nomata '''malnova Liono''' (''Vieux-Lyon''). Ĝi estas la ĉefa turisma allogejo en la urbo.
Ĝi konservas du romiajn teatrojn, amfiteatron, preĝejojn el diversaj epokoj, urbodomon el la [[17-a jarcento]], mezepokan hospitalon, kaj vastan kvartalon de domoj el la [[15-a jarcento|15-a]] – [[17-a jarcento]]j, bone konservita kaj revalorigita, nomata '''malnova Liono''' (''Vieux-Lyon''). Ĝi estas la ĉefa turisma allogejo en la urbo.
La urbo Liono estas [[Monda Kulturheredaĵo de UNESKO]].
La urbo Liono estas [[Monda Kulturheredaĵo de UNESKO]].


Linio 164: Linio 164:


== Lokaj famuloj ==
== Lokaj famuloj ==
En Liono naskiĝis :
En Liono naskiĝis:
* [[Raymond Domenech]]
* [[Raymond Domenech]]
* [[Henri Grouès]] (Abbé Pierre)
* [[Henri Grouès]] (Abbé Pierre)
Linio 171: Linio 171:
* [[Allan Kardec]]
* [[Allan Kardec]]
* [[Klaŭdio]]
* [[Klaŭdio]]
* [[Marcel Roŭ]]
* [[Marcel Roux]]
* [[Antoine de Saint-Exupéry]]
* [[Antoine de Saint-Exupéry]]
* [[Bertrand Tavernier]]
* [[Bertrand Tavernier]]
Linio 180: Linio 180:
La urbestro Herriot, en frua [[20-a jarcento]], emis al Esperanto, kiam en la urbo estis radiostacio kun konstantaj esperantaj disaŭdigoj per laboro de [[Emile Borel|E. Borel]]. En [[1904]] estis fondita „[[Amikaro Esperantista de Lyon]]“. Tie okazis la [[7-a SAT-kongreso 1927|7-a kongreso]] de [[Sennacieca Asocio Tutmonda|SAT]] en 12–16-a de aŭgusto [[1927]], kun ĉirkaŭ 200 partoprenantoj el 15 landoj.
La urbestro Herriot, en frua [[20-a jarcento]], emis al Esperanto, kiam en la urbo estis radiostacio kun konstantaj esperantaj disaŭdigoj per laboro de [[Emile Borel|E. Borel]]. En [[1904]] estis fondita „[[Amikaro Esperantista de Lyon]]“. Tie okazis la [[7-a SAT-kongreso 1927|7-a kongreso]] de [[Sennacieca Asocio Tutmonda|SAT]] en 12–16-a de aŭgusto [[1927]], kun ĉirkaŭ 200 partoprenantoj el 15 landoj.


Nuntempe troviĝas la esperantista kafejo [[KoToPo]] en Liono kaj ekzistas loka klubo: CERL
Nuntempe troviĝas la esperantista kafejo [[KoToPo]] en Liono kaj ekzistas loka klubo : CERL ''(Centre espéranto de la région lyonnaise)''.


Okaze de la [[eŭropaj balotoj]], [[Eŭropo - Demokratio - Esperanto]] ricevis 11 voĉdonojn (0,01% de voĉoj) en 2004, kaj 111 voĉdonojn (0,09% de voĉoj) en 2009.
Okaze de la [[eŭropaj balotoj]], [[Eŭropo - Demokratio - Esperanto]] ricevis 11 voĉdonojn (0,01% de voĉoj) en 2004, kaj 111 voĉdonojn (0,09% de voĉoj) en 2009.

Kiel registrite je 16:14, 6 jul. 2014

france: Lyon
esperante: Liono, arpitane: Liyon
komunumo
Liono vidata de la bordoj de Rodano
Blazono
Oficiala nomo: Lyon
Ŝtato Francio Francio
Regiono Rodano-Alpoj
Departemento Rhône
Arondismento Lyon
Kantono ĉefurbo de 14 kantonoj
Interkomunumreto Grand Lyon
urbonoj
Konstruaĵoj
Riveroj Saono, Rodano
Situo Lyon
 - koordinatoj 45° 45′ 35″ N 04° 50′ 32″ O / 45.75972 °N, 4.84222 °O / 45.75972; 4.84222 (mapo)
Plej alta punkto
 - alteco 305 m s. m.
Plej malalta punkto
 - alteco 162 m s. m.
Areo 47,87 km² (4 787 ha)
Loĝantaro 479 803 (2009)
Denseco 10 023,04 loĝ./km²
Urbestro S-ro Gérard Collomb
2001-2008
Horzono MET (UTC+1)
 - somera tempo MET (UTC+2)
Poŝtkodo 69001 ĝis 69009
INSEE 69123
Loko de Monda heredaĵo de UNESKO
Nomo Historia loko de Liono
Jaro 1998 (#22)
Numero 872
Regiono Eŭropo
Kriterioj iii, iv,
Situo de Lyon kadre de Francio
Situo de Lyon kadre de Francio
Situo de Lyon kadre de Francio
Urbonoj de Liono
Urbonoj de Liono
Urbonoj de Liono
Vikimedia Komunejo: Lyon
Retpaĝo: www.lyon.fr
Monda heredaĵo de UNESKO

Liono (fr: Lyon [ljɔ̃], arp: Liyon [lijɔ̃]) estas la tria plej granda urbo de Francio. Ĝi estas la prefektejo de la departemento Rhône kaj la ĉefurbo de la regiono Rodano-Alpoj. Liono situas je la kunfluejo de Rodano (fr: Rhône, arp: Rôno, occ: Rose) kaj Saono (fr: Saône, arp: Sona). 479 803 loĝantoj en 2009.

Historio

Liono (tiam latine: Lugdunum) estis fondita de la romia generalo Lucius Munatius Plancus je ĉirkaŭ -43. Dum la romia periodo, Liono estis la gaŭlia ĉefurbo.

Ĝi konservas du romiajn teatrojn, amfiteatron, preĝejojn el diversaj epokoj, urbodomon el la 17-a jarcento, mezepokan hospitalon, kaj vastan kvartalon de domoj el la 15-a17-a jarcentoj, bone konservita kaj revalorigita, nomata malnova Liono (Vieux-Lyon). Ĝi estas la ĉefa turisma allogejo en la urbo. La urbo Liono estas Monda Kulturheredaĵo de UNESKO.

En 1536 Francisko la 1-a aprobis instaladon de silkejojn. En 1876 estis en Liono pli ol 105 000 teksiloj.

En 1895 la fratoj Lumière kreis aparaton nomita la "Cinématographe", kiu funkciis ambaŭ kiel kamerao kaj projekciilo en ilia fabriko de Monplaisir.

Lokaj famuloj

En Liono naskiĝis:

Esperanto en Liono

La urbestro Herriot, en frua 20-a jarcento, emis al Esperanto, kiam en la urbo estis radiostacio kun konstantaj esperantaj disaŭdigoj per laboro de E. Borel. En 1904 estis fondita „Amikaro Esperantista de Lyon“. Tie okazis la 7-a kongreso de SAT en 12–16-a de aŭgusto 1927, kun ĉirkaŭ 200 partoprenantoj el 15 landoj.

Nuntempe troviĝas la esperantista kafejo KoToPo en Liono kaj ekzistas loka klubo : CERL (Centre espéranto de la région lyonnaise).

Okaze de la eŭropaj balotoj, Eŭropo - Demokratio - Esperanto ricevis 11 voĉdonojn (0,01% de voĉoj) en 2004, kaj 111 voĉdonojn (0,09% de voĉoj) en 2009.

Lionaj Esperantistoj

Urboj kaj urbetoj apud Liono

Listo de urboj apud Liono

Kvartaloj de Liono

Liono estas dividita je naŭ urbonoj, kreitaj ekde 1852. La urbonoj estas identifitaj laŭ iliaj nomoj.

Vidu ankaŭ

Eksteraj ligiloj

greke http://www.lyon.fr