Japana lingvo per latinaj literoj: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively

[nekontrolita versio]

[kontrolita revizio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

VidaVikiteksto

Enteksta

Kiel registrite je 03:22, 26 jul. 2014

La fontoj de ĉi tiu artikolo ne sufiĉas.

Vi povas plibonigi ĝin, aldonante fidindajn fontojn. Senfontaj asertoj povas esti forigitaj.
Specifu la daton: {{Nesufiĉaj fontoj|temo|monato jaro}}

Latin-litera transskribo de japana lingvo estas japane nomata ローマ字 (IFA:[ɽóːmadʑi], hepburn-sisteme rōmaji, kunrei-sisteme rômazi, esperanto-sisteme romaĵi aŭ romaĝi).

Estas klare difinitaj normoj japana kaj internacia, kiuj estas menciitaj sube. Sed en diversaj praktikaj okazoj multaj emas sekvi Hepburnan transskribon. Tial la latin-litera transskribado de japana lingvo ne estas sufiĉe bone unuigita.

Normoj

Japana eduka normo

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Kunrei-sistemo.

Aperis en 1954 [1]. Tiu ĉi normo konsistas el du tabeloj. La Unua Tabelo montras la principan transskribon. Kaj la Dua Tabelo montras anglalingvecan transskribon, kiel la kompromisa suplemento por malfacile ŝanĝeblaj transskribaĵoj jam kutimaj.

La Unua Tabelo estas pli bone akorda al la japanlingva sistemo kaj facile komprenebla por japanoj, kvankam ĝustaj prononcoj de iuj transskribaĵoj estas nediveneblaj por tiuj sensciaj pri la japana lingvo. Oni ĝenerale nomas la transskribadon laŭ tiu ĉi Unua Tabelo kiel "Kunrei-Siki" (訓令式, "dekreta sistemo").

La Dua Tabelo anstataŭas iujn transskribojn per anglalingvecajn.^{[Dubinda teksto]} Tial tiu ĉi transskribado estas pli ĝuste prononceblaj precipe por anglalingvanoj. Sed ĝi eblas kaŭzi konfuziĝon en literumado por japanoj. Oni ĝenerale nomas la transskribadon laŭ tiu ĉi Dua Tabelo kiel "Hebon (Hepburn)-Shiki (ヘボン式, "sistemo fare de Hepburn"). Sed kiam oni ĝenerale parolas pri tiu ĉi Sistemo Hepburn, la transskriba sistemo ne strikte sekvas al la Dua Tabelo. Tiam la transskriba regulo ofte estas pli anglisma.^{[mankas fonto]}

Internacia Normo

Estas ankaŭ internacia normo ISO3602, kiu baziĝas sur la Dekreta Sistemo supre menciita.

Propono en 1985 [2]. Oficiala nomo estas proponata ĉe [3].

Japana pasporta/stacia/vojsigna normo

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Hepburn-sistemo.

Historio de la transskribado

16jc - Portugala transskribado
17jc - Nederlanda transskribado
1867 - Transskribado de Hepburn
1885 - Transskribado Nihon-siki

Nun ekzistas diversaj transskribaj sistemoj krom la supre menciitaj "normoj".

Sed antaŭ la dua mondmilito la transskribado estis iusence unuigita per japaneca regulo. Sed post la Dua Mondmilito usona armeo tiam reganta Japanion ŝanĝis la transskribon al pli angleca. Kaj paralele kun la prospero de Usono post la Dua Mondmilito la influo de la angla lingvo pli kaj pli fortiĝis ankaŭ en Japanio.

Tiele en nunaj praktikaj okazoj en Japanio, ekzemple ĉe voj-indikiloj troveblaj sur stratoj, en stacidomoj, kaj en aliaj publikaj lokoj plej parte da transskriboj baziĝas sur la t.n. Sistemo de Hepburn -- "t.n.", ĉar iliaj transskribaj reguloj estas ne bone unuigitaj.

Japanaj esperantistoj kaj la transskribado

Multaj (sed ne ĉiuj) japanaj esperantistoj sekvas la Dekretan Sistemon pli japanecan, ĉar tio estas pli oportuna por "esprimi japanan lingvon". Certe tio estas vera. Sed ilia sinteno ne estas plimulta tendenco en Japanio, ĉar la Sistemo de Hepburn estas pli oportuna por "montri nur prononcon" kaj la granda influo de angla lingvo.^{[Dubinda teksto]}

Estas ankaŭ Esuperanto-ŝiki romaĵi (エスペラント式ローマ字, "Transskribo de la japana lingvo en Esperanton") uzata de kelke da esperantistoj. Tio simple montras la prononcon sed ne povas distingi singularan kaj pluralan moraojn de la japana.

Ŝablono:LigoLeginda

@@ Linio 3: / Linio 3: @@
 Estas klare difinitaj normoj japana kaj internacia, kiuj estas menciitaj sube.
-Sed en diversaj praktikaj okazoj multaj emas sekvi [[angla lingvo|anglalingvecan]] transskribon.
+Sed en diversaj praktikaj okazoj multaj emas sekvi [[Transskribado Hepburn|Hepburnan transskribon]].
 Tial la latin-litera transskribado de [[japana lingvo]] ne estas sufiĉe bone unuigita.
 == Normoj ==
-=== Japana Normo ===
+=== Japana eduka normo ===
+{{ĉefa|Kunrei-sistemo}}
 Aperis en 1954 [http://www.bunka.go.jp/kokugo/main.asp?fl=list&id=1000003935&clc=1000000068].
 Tiu ĉi normo konsistas el du tabeloj. La Unua Tabelo montras la principan transskribon. Kaj la Dua Tabelo montras [[angla lingvo|anglalingvecan]] transskribon, kiel la kompromisa suplemento por malfacile ŝanĝeblaj transskribaĵoj jam kutimaj.
@@ Linio 16: / Linio 17: @@
 Sed kiam oni ĝenerale parolas pri tiu ĉi Sistemo Hepburn, la transskriba sistemo ne strikte sekvas al la Dua Tabelo. {{MF|Tiam la transskriba regulo ofte estas pli anglisma.}}
-=== Internacia Normo ===
+==== Internacia Normo ====
 Estas ankaŭ internacia normo [[ISO3602]], kiu baziĝas sur la [[Kunrei|Dekreta Sistemo]] supre menciita.
@@ Linio 23: / Linio 24: @@
 [http://www.iso.org/iso/iso_catalogue/catalogue_tc/catalogue_detail.htm?csnumber=9029].
+=== Japana pasporta/stacia/vojsigna normo ===
-=== Nuna situacio de la transskribado ===
+{{ĉefa|Hepburn-sistemo}}
+=== Historio de la transskribado ===
+*16jc - Portugala transskribado
+*17jc - Nederlanda transskribado
+*1867 - Transskribado de Hepburn
+*1885 - Transskribado Nihon-siki
 Nun ekzistas diversaj transskribaj sistemoj krom la supre menciitaj "normoj".
@@ Linio 30: / Linio 39: @@
 Tiele en nunaj praktikaj okazoj en Japanio, ekzemple ĉe voj-indikiloj troveblaj sur stratoj, en stacidomoj, kaj en aliaj publikaj lokoj plej parte da transskriboj baziĝas sur la t.n. [[Transskribado Hepburn|Sistemo de Hepburn]] -- "t.n.", ĉar iliaj transskribaj reguloj estas ne bone unuigitaj.
+== Japanaj esperantistoj kaj la transskribado ==
 {{Konfirmon|Multaj (sed ne ĉiuj) japanaj esperantistoj sekvas la [[Kunrei|Dekretan Sistemon]] pli japanecan, ĉar tio estas pli oportuna por "esprimi [[japana lingvo|japanan lingvon]]". Certe tio estas vera. Sed ilia sinteno ne estas plimulta tendenco en Japanio, ĉar la [[Transskribado Hepburn|Sistemo de Hepburn]] estas pli oportuna por "montri nur prononcon" kaj la granda influo de [[angla lingvo]].}}