Taja lingvaro: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 22: Linio 22:
{{Priskribo|#FF9D00|Sudokcidenta taja / taja}}]]
{{Priskribo|#FF9D00|Sudokcidenta taja / taja}}]]


'''Taja lingvaro''' (ภาษาไต p̣hās̛̄ātay) estas branĉo de [[kradaja lingvaro]]. Parolantoj nombras ĉirkaŭ 70 milionoj. La plej multnombraj popoloj de la familio estas [[tajoj]], [[laŭoj]], [[ĝŭangoj]] kaj [[ŝanoj]].
La '''taja lingvaro''' (ภาษาไต p̣hās̛̄ātay) estas branĉo de la [[kradaja lingvaro]]. Parolantoj nombras ĉirkaŭ 70 milionoj. La plej multnombraj popoloj de la familio estas [[tajoj]], [[laŭoj]], [[ĝŭangoj]] kaj [[ŝanoj]].


== Nomo ==
== Nomo ==
''Tai'', ''Taja'', kaj ''Dai'' estas ofte uzata de parolantoj de multaj tajaj lingvoj. Laŭaj lingvistoj, tamen, emas opinii ke la siama-taja apartenas al laŭa lingvo. Kelka da lingvistoj ŝatas nomi la norman tajan "siama lingvo". Same, aliaj povus nomi taj-kadajajn lingvaron "daja lingvo".
''Tai'', ''Taja'', kaj ''Dai'' estas ofte uzata de parolantoj de multaj tajaj lingvoj. Laŭaj lingvistoj, tamen, emas opinii ke la siama-taja apartenas al la laŭa lingvo. Kelkaj lingvistoj ŝatas nomi la norman tajan "siama lingvo". Same, aliaj povus nomi la taj-kadajan lingvaron "daja lingvo".


Multe da la lingvoj nomiĝas "ĝŭanga lingvaro" en Ĉinio kaj "''Nung''" en Vjetnamio.
La lingvaro foje nomatas "ĝŭanga lingvaro" en Ĉinio kaj "''Nung''" en Vjetnamio.


=== Etnogeografia distribuo ===
=== Etnogeografia distribuo ===
=== La ''Ethnologue'' ===
=== Laŭ ''Ethnologue'' ===
Jen la listo de subgrupaj lingvoj laŭ [[Ethnologue]]:<ref> [http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=841-16 Ethnologue] {{en}}</ref>
Jen la listo de subgrupaj lingvoj laŭ [[Ethnologue]]:<ref> [http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=841-16 Ethnologue] {{en}}</ref>
* ''Kuan'' (lingvo de Laoso)
* ''Kuan'' (lingvo de Laoso)
Linio 37: Linio 37:
* ''Tai Pao'' (lingvo de Laoso)
* ''Tai Pao'' (lingvo de Laoso)
* ''Tay Lhang'' (lingvo de Laoso)
* ''Tay Lhang'' (lingvo de Laoso)
* Centr-taja lingvaro (''Central Tai languages'')
* Centra taja lingvaro (''Central Tai languages'')
** 6 diversaj ĝŭangaj (Ĉinio) kaj 4 aliaj lingoj (Vjetnamio)
** 6 diversaj ĝŭangaj (Ĉinio) kaj 4 aliaj lingoj (Vjetnamio)
* Nord-taja lingvaro (''Northern Tai languages'')
* Nord-taja lingvaro (''Northern Tai languages'')
** 10 diversaj ĝŭangaj kaj la [[bujia]]<ref name="EĈV"/> (Ĉinio), la ''Saek'' kaj ''Tai Mène'' (Laoso), kaj la ''Yoy'' (Tajlando)
** 10 diversaj ĝŭangaj kaj la [[bujia]] (Ĉinio), la ''Saek'' kaj ''Tai Mène'' (Laoso), kaj la ''Yoy'' (Tajlando)
* Sudokcidenta-taja lingvaro (''Southwestern Tai languages'')
* Sudokcidenta-taja lingvaro (''Southwestern Tai languages'')
** 33 lingvoj (Barato, Birmo, Laoso, Ĉinio kaj Vjetnamio)
** 33 lingvoj (Barato, Birmo, Laoso, Ĉinio kaj Vjetnamio)


[[File:Tai Scripts Sample.png|thumb|Tajaj alfabetoj skribantaj "bonkora elefanta rajdisto".]]
[[dosiero:Tai Scripts Sample.png|eta|<center>skribaĵo "bonkora elefanta rajdisto" en taja alfabeto.]]


=== Li (1977) ===
=== Li (1977) ===

Kiel registrite je 16:58, 18 aŭg. 2014

Taja lingvaro
ภาษาไต p̣hās̛̄ātay
lingva familio • lingva subfamilio
Kam–Tai
Parolata en Suda Ĉinio (Gŭangŝjio, Gŭiĝoŭo, Junano kaj Gŭangdongo), Sud-Orienta Azio
Denaskaj parolantoj ĉ. 70 milionoj
Lingvistika klasifiko
Kradaja
Taja lingvaro

Lingvaj kodoj
Lingvaj kodoj
  ISO 639-2 tai
Angla nomo Tai
Franca nomo langues taï
vdr
La tajaj lingvoj estas:
  •  Norda taja / Norda ĝŭanga
  •  Centra taja / Centra ĝŭanga
  •  Sudokcidenta taja / taja
  • La taja lingvaro (ภาษาไต p̣hās̛̄ātay) estas branĉo de la kradaja lingvaro. Parolantoj nombras ĉirkaŭ 70 milionoj. La plej multnombraj popoloj de la familio estas tajoj, laŭoj, ĝŭangoj kaj ŝanoj.

    Nomo

    Tai, Taja, kaj Dai estas ofte uzata de parolantoj de multaj tajaj lingvoj. Laŭaj lingvistoj, tamen, emas opinii ke la siama-taja apartenas al la laŭa lingvo. Kelkaj lingvistoj ŝatas nomi la norman tajan "siama lingvo". Same, aliaj povus nomi la taj-kadajan lingvaron "daja lingvo".

    La lingvaro foje nomatas "ĝŭanga lingvaro" en Ĉinio kaj "Nung" en Vjetnamio.

    Etnogeografia distribuo

    Laŭ Ethnologue

    Jen la listo de subgrupaj lingvoj laŭ Ethnologue:[1]

    • Kuan (lingvo de Laoso)
    • Rien (lingvo de Laoso)
    • Tai Do (lingvo de Vjetnamio)
    • Tai Pao (lingvo de Laoso)
    • Tay Lhang (lingvo de Laoso)
    • Centra taja lingvaro (Central Tai languages)
      • 6 diversaj ĝŭangaj (Ĉinio) kaj 4 aliaj lingoj (Vjetnamio)
    • Nord-taja lingvaro (Northern Tai languages)
      • 10 diversaj ĝŭangaj kaj la bujia (Ĉinio), la Saek kaj Tai Mène (Laoso), kaj la Yoy (Tajlando)
    • Sudokcidenta-taja lingvaro (Southwestern Tai languages)
      • 33 lingvoj (Barato, Birmo, Laoso, Ĉinio kaj Vjetnamio)
    skribaĵo "bonkora elefanta rajdisto" en taja alfabeto.

    Li (1977)

    La propono de Li (1977) (norma kategorio).

    Tai 

    Nord-taja lingvaro



    Centra-taja lingvaro



    Sudokcidenta-taja lingvaro



    La propono de Gedney (1989).

    Tai 

    Nord-taja lingvaro




    Centra-taja lingvaro



    Sudokcidenta-taja lingvaro




    La propono de Haudricourt (1957).

    Tai 


    Nord-taja lingvaro



    Centra-taja lingvaro




    Sudokcidenta-taja lingvaro



    Alia

    Etnogeografia distribuo estas jena (mln):

    LingvogrupoSUEŭropoAzioAfrikoAmerikoOceanioMondo
    Golaŭoj - - 0.06 - - - 0.06
    Dung-ŝujoj - - 1.80 - - - 1.80
    Lioj - - 0.86 - - - 0.86
    Tajoj - - 66.74 - 0.05- 66.79
    Totalo--69.46-0.05-69.51

    SU - Teritorio de iama Sovetunio sen baltaj landoj.[mankas fonto]

    Ĝŭangoj
    Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Ĝŭangoj.
    Laŭoj
    Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Laŭoj.
    • Popolo, ĉefloĝantoj de Laoso (2,95 mln). Loĝas ankaŭ en nordo kaj nordoriento de Tajlando (15 mln) kaj en aliaj landoj kiuj estis en Hindoĉinio. Totala kvanto: 18 mln (1992).
    • Antropologie apartenas al sudazia transira raso.
    • Lingvo: laosa.
    • Kredantoj: budhistoj.
    Tajoj
    Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Tajoj.
    • Popolo de taja grupo, ĉefloĝantoj de Tajlando (29,5 mln). Totala kvanto: 29,7 mln (1992).
    • Apartenas al sudazia transira raso.[Kontrolenda lingvaĵo]
    • Lingvo: La siama.
    • Kredantoj: budhistoj.
    Ŝanoj
    • Popolo de taja grupo en sudoriento de Birmo (2,85 mln), en Tajlando kaj Laoso. Totala kvanto: 2,93 mln (1987).
    • Kredantoj: precipe budhistoj.

    Referencoj

    1. Ethnologue angle