Curzon-linio: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively

[kontrolita revizio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

VidaVikiteksto

Enteksta

Kiel registrite je 07:04, 22 aŭg. 2014

Curzon-linio kaj ŝanĝoj de la teritorio de Pollando

Curzon-linio [kurzon] estis propono de demarkacia linio inter la armeo de Pollando kaj la Ruĝa Armeo, priskribita en noto la 11-an de julio 1920 de lordo George Curzon al popola komisaro de eksterlandaj aferoj de RSFSR Georgij Ĉiĉerin. Kun eta korekto ĝi iĝis la fina ŝtatlimo inter Sovetunio kaj Popola Pollando post la dua mondmilito.

Kiam la ĉefkonsilio de la entento decidis post la unua mondmilito pri limoj de la novnaskiĝinta pola ŝtato, ĝi markis tiun minimuman limlinion, je kiu Pollando ĉiukaze rajtas. La konsilio permesis formi polan administadon sur areoj okcidente de tiu limlinio (8-a de decembro 1919). Tiu linio iris de Grodno al suda direkto tra Brest-Litovsk kaj la rivero Bug ĝis la iama aŭstra-rusa limo. La aparteno de orienta Galicio kaj Lvivo restis tiam neklara.

Iom poste fiaskis la pola orienta militmarŝo en Ukrainio kaj la ĉefminsitro Władysław Grabski petis helpon en julio de 1920 de la entento. La 10-an de julio, la entento proponis armistican planon por Grabski kaj ties linio kongruis kun tiu provizora linio de 1919.12.08, kun plilongigo al sudo: la parton ĝis la Karpatoj kun la urbon Przemyśl donis al Pollando, sed orientan Galicion ne. Sekvatage, la brita ministro pri eksteraj aferoj, lordo Curzon – kies nomo kunplektiĝis kun la tuta linio – faris similan proponon por la soveta registaro. La planon de la entento neniu el ili akceptis. Ĉar la pola-soveta milito finiĝis per pola venko, la fina packontrakto en marto 1921 montris la polan venkon kaj donis ĉ. 135 000 km2 al Pollando, oriente de la Curzon-linio (kun pola malplimulto).

La Curzon-linio renaskiĝis en pretendoj de Sovetunio komence de la dua mondmilito. Sovetunio deklaris pretendojn pri areoj, oriente de la Curzon-linio kaj okupis ilin komence de la mondmilito (Pakto Ribbentrop-Molotov). Post soveta rebato de la germana invado, la Ruĝa Armeo okupis tutan Pollandon fine de 1944.

Usono kaj Britio akceptis la sovetajn postulojn en la Jalta konferenco (1945. 04. 06.) kaj rekonis la Curzon-linion kiel sovetan–polan ŝtatlimon. La soveta-pola kontrakto (1945. 08. 16.) deklaris ŝtatlimon, preskaŭ tute kongruan al la Curzon-linio. En 1951 okazis kelkaj etaj lim-modifoj.

@@ Linio 1: / Linio 1: @@
-[[dosiero:Karte_Polen_(1945).png|thumb|265px|Ŝanĝo de la pola teritorio]]
+[[dosiero:Curzon-linio.svg|thumb|350px|Curzon-linio kaj ŝanĝoj de la teritorio de Pollando]]
-'''Curzon-linio''' [kurzon] estis [[demarkacia linio]] inter [[Pollando]] kaj Sovet-Rusio; oni proponis ĝin kiel armistican linion en la 1919–20-a pola-rusa milito kaj tio iĝis kun eta korekto la fina soveta-pola ŝtatlimo post la [[dua mondmilito]].
+'''Curzon-linio''' [kurzon] estis propono de [[demarkacia linio]] inter la armeo de [[Dua Pola Respubliko|Pollando]] kaj la [[Ruĝa Armeo]], priskribita en noto la {{daton|11|julio|1920}} de lordo [[George Curzon]] al popola komisaro de eksterlandaj aferoj de [[Rusia Soveta Federacia Socialisma Respubliko|RSFSR]] [[Georgij Ĉiĉerin]]. Kun eta korekto ĝi iĝis la fina ŝtatlimo inter [[Sovetunio]] kaj [[Pola Popola Respubliko|Popola Pollando]] post la [[dua mondmilito]].
-Kiam la ĉefkonsilio de la [[entento]] decidis post la [[unua mondmilito]] pri limoj de la novnaskiĝinta pola ŝtato, ĝi signis tiun minimuman limlinion, je kiu Pollando ĉiukaze rajtas. La konsilio permesis formi polan administadon sur areoj okcidente de tiu limlinio (1919. 12. 8.). Tiu linio venis de [[Grodno]] al suda direkto tra [[Brest]]-[[Litovsk]] kaj la riveron [[Bug]] ĝis la iama aŭstra-rusa limo. La aparteno de orienta [[Galicio]] kaj [[Lvov]] (''Lviv, Lemberg'') restis tiam neklara.
+Kiam la ĉefkonsilio de la [[entento]] decidis post la [[unua mondmilito]] pri limoj de la novnaskiĝinta pola ŝtato, ĝi markis tiun minimuman limlinion, je kiu Pollando ĉiukaze rajtas. La konsilio permesis formi polan administadon sur areoj okcidente de tiu limlinio ({{dato|8|decembro|1919}}). Tiu linio iris de [[Grodno]] al suda direkto tra [[Brest-Litovsk]] kaj la rivero [[Bug]] ĝis la iama aŭstra-rusa limo. La aparteno de orienta [[Galicio]] kaj [[Lvivo]] restis tiam neklara.
-Iom poste fiaskis la pola orienta militmarŝo en [[Ukrainio]] kaj la ĉefminsitro [[Wjadysjaw Grabski]] petis helpon en julio de [[1920]] de la entento. La [[10-an de julio]], la entento proponis armistican planon por Grabski  kaj ties linio kongruis kun tiu provizora linio de 1919.12.08, kun plilongigo al sudo: la parton ĝis la [[Karpatoj]] kun urbo [[Przemyśl]] donis al Pollando, sed orientan Galicion ne. Sekvatage, la brita ministro pri eksteraj aferoj, Lord Curzon – kies nomo kunplektiĝis kun la tuta linio – faris similan proponon por la soveta registaro. La planon de la entento neniu el ili akceptis. Ĉar la pola-soveta milito finiĝis per pola venko, la fina packontrakto el marto de 1921 montris la polan venkon kaj donis ĉ. 135 000 km2 al Pollando, oriente de la Curzon-linio (kun pola malplimulto).
+Iom poste fiaskis la pola orienta militmarŝo en [[Ukrainio]] kaj la ĉefminsitro [[Władysław Grabski]] petis helpon en julio de [[1920]] de la entento. La [[10-an de julio]], la entento proponis armistican planon por Grabski kaj ties linio kongruis kun tiu provizora linio de 1919.12.08, kun plilongigo al sudo: la parton ĝis la [[Karpatoj]] kun la urbon [[Przemyśl]] donis al Pollando, sed orientan Galicion ne. Sekvatage, la brita ministro pri eksteraj aferoj, lordo Curzon – kies nomo kunplektiĝis kun la tuta linio – faris similan proponon por la soveta registaro. La planon de la entento neniu el ili akceptis. Ĉar la pola-soveta milito finiĝis per pola venko, la fina packontrakto en marto 1921 montris la polan venkon kaj donis ĉ. 135 000 km2 al Pollando, oriente de la Curzon-linio (kun pola malplimulto).
-La Curzon-linio renaskiĝis en pretendoj de Sovetunio komence de la dua mondmilito. La Sovetunio deklaris pretendojn pri areoj, oriente de la Curzon-linio kaj okupis ilin komence de la [[dua mondmilito]] ([[Pakto  Molotov-Ribbentrop]]). Post soveta rebato de la germana invado, la [[Ruĝa Armeo]] okupis tutan Pollandon fine de 1944.
+La Curzon-linio renaskiĝis en pretendoj de Sovetunio komence de la [[dua mondmilito]]. Sovetunio deklaris pretendojn pri areoj, oriente de la Curzon-linio kaj okupis ilin komence de la mondmilito ([[Pakto Ribbentrop-Molotov]]). Post soveta rebato de la germana invado, la [[Ruĝa Armeo]] okupis tutan Pollandon fine de 1944.
-Usono kaj Britio akceptis la sovetajn postulojn en Konferenco de Jalta (1945. 04. 06.) kaj rekonis  la Curzon-linion kiel sovetan–polan ŝtatlimon. La soveta-pola kontrakto (1945. 08. 16.) deklaris ŝtatlimon, preskaŭ tute kongruan al la Curzon-linio. En 1951 okazis kelkaj etaj lim-modifoj.
+Usono kaj Britio akceptis la sovetajn postulojn en la [[Jalta konferenco]] (1945. 04. 06.) kaj rekonis  la Curzon-linion kiel sovetan–polan ŝtatlimon. La soveta-pola kontrakto (1945. 08. 16.) deklaris ŝtatlimon, preskaŭ tute kongruan al la Curzon-linio. En 1951 okazis kelkaj etaj lim-modifoj.
 [[Kategorio:Dua mondmilito]]
-[[Kategorio:Pollando]]
+[[Kategorio:Historio de Pollando]]
-[[Kategorio:Sovetunio]]
+[[Kategorio:Historio de Sovetunio]]