Jean-Jacques Rousseau: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e esperanta nomo kun fonto
Neniu resumo de redakto
Linio 23: Linio 23:
|TipoDosiero =
|TipoDosiero =
|Subteksto =
|Subteksto =
}}
}}.
Li devenas de [[Ĝenevo]] kaj estas rigardebla kiel la baptopatro de
Li devenas de [[Ĝenevo]] kaj estas rigardebla kiel la baptopatro de
[[romantikismo]] kaj iasence de la [[Franca Revolucio]], lia penso fundamenta formiginte
[[romantikismo]] kaj iasence de la [[Franca Revolucio]], lia penso fundamenta formiginte
la [[maldekstro (politiko)|maldekstran mondbildon]]. Kvankam, kiam oni legas lian
la [[maldekstro (politiko)|maldekstran mondbildon]]. Kvankam, kiam oni legas lian
<cite>Pri kontrakto socia</cite> oni vidas ke ĝi ja povas pli bone konduki al faŝismaj ideoj kaj reĝimon (nacia religio, esence militisma ideo, kie la alilandanoj estas esence malamikoj, rajto de la registaro mensogi al la "civitanoj" por politikaj celoj, kaj la fama ideo, laŭ kiu trudi individuojn obei al la leĝo estas "trudi ilin esti liberaj" (tiel).
<cite>Pri kontrakto socia</cite> oni vidas ke ĝi ja povas pli bone konduki al faŝismaj ideoj kaj reĝimoj (nacia religio, esence militisma ideo, kie la alilandanoj estas esence malamikoj, rajto de la registaro mensogi al la "civitanoj" por politikaj celoj, kaj la fama ideo, laŭ kiu trudi individuojn obei al la leĝo estas "trudi ilin esti liberaj" (tiel)).


Rousseau estis edukita de sia onklino kiel [[kalvino|kalvinisto]]. Ekde la aĝo de 16, Rousseau vagis tra [[Eŭropo]]n kaj loĝis en [[Svislando]], [[Italio]], [[Francio]] kaj eĉ [[Britio]], kie li loĝis ĉe [[Hume]]. Liaj verkoj estis brulitaj, lia domo
Rousseau estis edukita fare de sia onklino kiel [[kalvino|kalvinisto]]. Ekde la aĝo de 16, Rousseau vagis tra [[Eŭropo]]n kaj loĝis en [[Svislando]], [[Italio]], [[Francio]] kaj eĉ [[Britio]], kie li loĝis ĉe [[Hume]]. Liaj verkoj estis bruligitaj, lia domo
ŝtonbatita kaj post tempo li freneziĝis. Li ŝatis naturon, verki muzikon (kaj eĉ inventis novan notometodon), kaj loĝis kun sia senleĝa edzino, [[Tereza La Vasseur]], duonalfabeta servistino.
ŝtonbatita kaj post tempo li freneziĝis. Li ŝatis naturon, verki [[muziko]]n (kaj eĉ inventis novan notometodon), kaj loĝis kun sia eksterleĝa edzino, [[Tereza La Vasseur]], duonalfabeta servistino.


Laŭ Rousseau, homo estas bona de naturo, sed estas malbonigita de
Laŭ Rousseau, homo estas bona de naturo, sed estas malbonigita de
[[socio]]. En la komenco de [[historio]] estis epoko ora kie ĉiu homo estis
[[socio]]. En la komenco de [[historio]] estis epoko ora kie ĉiu homo estis
feliĉa kaj egala. La originala stato de naturo. La [[nobla sovaĝulo]]. Tial
feliĉa kaj egala, temas pri la originala stato de naturo, nome la koncepto de la [[nobla sovaĝulo]]. Tial
la solvo estas la reformo de socio, precipe per [[politiko]] (vidu la verkon
la solvo estas la reformo de socio, precipe per [[politiko]] (vidu la verkon
<cite>Pri kontrakto socia</cite>) kaj edukado (vidu la verkon
<cite>Pri kontrakto socia</cite>) kaj edukado (vidu la verkon
<cite>Emile</cite>).
<cite>Emile</cite>).


Lia <cite>Konfesoj</cite>, estis la plej persona aŭtobiografio ekde la
Lia <cite>Konfesoj</cite>, estis la plej persona membiografio ekde la
<cite>Konfesoj</cite> de [[Aŭgusteno]], kaj
<cite>Konfesoj</cite> de [[Aŭgusteno]], kaj
starigis novan modan inter tiaj verkoj.
starigis novan modon inter tiaj verkoj. Tiele Goethe diris pri, ke kun li "nova mondo komencas" (idee, kaj literature kaj sente).


Rousseau verkis [[konstitucio]]jn por [[Korsiko]] kaj [[Pollando]].
Goethe diris pri, ke kun li "nova mondo komencas" (idee, kaj literature kaj sente).
....


Inter aliaj, Rousseau profunde influis [[Kantio]]n, [[Robespiero]]n, [[Goeto]]n, [[Tolstoj]]on kaj tute alisence [[Pol Pot]]on. Vidu ankaŭ [[Nobla sovaĝulo]]. Modernaj avataroj de la problemaro starigita de li estas [[fundamenta ekologismo]], [[Primitivismo|primitivisma movado]], kaj la ideoj de [[Ted Kaczynski]].
Rousseau verkis [[konstitucio]]n por [[Korsiko]] kaj [[Pollando]].

Inter aliaj, Rousseau profunde influis [[Kantio]]n, [[Robespiero]]n, [[Goeto]]n, [[Tolstoj]]on kaj [[Pol Pot]]on. Vidu ankaŭ [[Nobla sovaĝulo]]. Modernaj avataroj de la problemaro starigita de li estas [[Fundamenta ekologismo]], [[Primitivismo|primitivisma movado]], kaj la ideoj de [[Ted Kaczynski]].


== Verkoj ==
== Verkoj ==
Linio 73: Linio 70:
{{havenda artikolo|Jean-Jacques Rousseau}}
{{havenda artikolo|Jean-Jacques Rousseau}}


{{vivtempo|1712|1778|Rousseau, Jean Jacques}}
<!--
{{Vivtempo|1712|1778|Rousseau, Jean Jacques}}
-->
[[Kategorio:Svisaj filozofoj]]
[[Kategorio:Svisaj filozofoj]]
[[Kategorio:Francaj filozofoj]]
[[Kategorio:Francaj filozofoj]]

Kiel registrite je 13:17, 6 dec. 2014

Ŝablono:Bio. Li devenas de Ĝenevo kaj estas rigardebla kiel la baptopatro de romantikismo kaj iasence de la Franca Revolucio, lia penso fundamenta formiginte la maldekstran mondbildon. Kvankam, kiam oni legas lian Pri kontrakto socia oni vidas ke ĝi ja povas pli bone konduki al faŝismaj ideoj kaj reĝimoj (nacia religio, esence militisma ideo, kie la alilandanoj estas esence malamikoj, rajto de la registaro mensogi al la "civitanoj" por politikaj celoj, kaj la fama ideo, laŭ kiu trudi individuojn obei al la leĝo estas "trudi ilin esti liberaj" (tiel)).

Rousseau estis edukita fare de sia onklino kiel kalvinisto. Ekde la aĝo de 16, Rousseau vagis tra Eŭropon kaj loĝis en Svislando, Italio, Francio kaj eĉ Britio, kie li loĝis ĉe Hume. Liaj verkoj estis bruligitaj, lia domo ŝtonbatita kaj post tempo li freneziĝis. Li ŝatis naturon, verki muzikon (kaj eĉ inventis novan notometodon), kaj loĝis kun sia eksterleĝa edzino, Tereza La Vasseur, duonalfabeta servistino.

Laŭ Rousseau, homo estas bona de naturo, sed estas malbonigita de socio. En la komenco de historio estis epoko ora kie ĉiu homo estis feliĉa kaj egala, temas pri la originala stato de naturo, nome la koncepto de la nobla sovaĝulo. Tial la solvo estas la reformo de socio, precipe per politiko (vidu la verkon Pri kontrakto socia) kaj edukado (vidu la verkon Emile).

Lia Konfesoj, estis la plej persona membiografio ekde la Konfesoj de Aŭgusteno, kaj starigis novan modon inter tiaj verkoj. Tiele Goethe diris pri, ke kun li "nova mondo komencas" (idee, kaj literature kaj sente).

Rousseau verkis konstituciojn por Korsiko kaj Pollando.

Inter aliaj, Rousseau profunde influis Kantion, Robespieron, Goeton, Tolstojon kaj tute alisence Pol Poton. Vidu ankaŭ Nobla sovaĝulo. Modernaj avataroj de la problemaro starigita de li estas fundamenta ekologismo, primitivisma movado, kaj la ideoj de Ted Kaczynski.

Verkoj

  • Jean-Jacques Rousseau, franclingve
  • Discours sur les sciences et les arts - Diskurso pri sciencoj kaj artoj (1750)
  • Le Devin du village - La vilaĝa Oraklisto (1752) (Opero)
  • Discours sur l'origine et les fondements de l'inégalité parmi les hommes - diskuto pri deveno kaj fundamentoj de malegaleco inter la homoj (1755)
  • La nouvelle Héloïse - La nova Helojzo (1761)
  • Du Contrat social - Pri la socia kontrakto (1762)
  • Émile ou De l'éducation - Emilo aŭ pri edukado (1762)
  • Primuzika vortaro (komencita en 1755, eldonita en 1767)
  • Les Confessions - Konfesoj (postmorte eldonita)
  • Rêveries du promeneur solitaire - Revvagoj de solula promenanto (postmorte eldonitaj)

Vidu ankaŭ