Kurda lingvaro: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [kontrolita revizio] |
Fobos92 (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
→Dialektoj: mi adicis ligilo de artikolo de Sudaj Kurdaj dialektoj |
||
| Linio 70: | Linio 70: | ||
* '''Kurmanji''' (pr. "kurmanĝi") |
* '''Kurmanji''' (pr. "kurmanĝi") |
||
* ''' Sudaj Dialektoj''' |
* '''[[Sudaj Kurdaj dialektoj|Sudaj Dialektoj]]''' |
||
Pli ol 90 % el la kurdoj parolas ''kurmanji'', kiu havas du precipajn dialektojn: |
Pli ol 90 % el la kurdoj parolas ''kurmanji'', kiu havas du precipajn dialektojn: |
||
| Linio 79: | Linio 79: | ||
"Ewrami" estas antikva dialekto de la kurda lingvo kaj 30 procentoj el la ĝiaj vortoj similas al la vortaro de la antikva sankta libro [[Avesto]] de [[Zaratuŝtrismo]]. |
"Ewrami" estas antikva dialekto de la kurda lingvo kaj 30 procentoj el la ĝiaj vortoj similas al la vortaro de la antikva sankta libro [[Avesto]] de [[Zaratuŝtrismo]]. |
||
"Gorani" estas parolata ĉirkaŭ [[ |
"Gorani" estas parolata ĉirkaŭ [[Kermanŝaho]] kiu estas urbo en Kurdio de [[Irano]]. |
||
"Sudaj Dialektoj" (kelhorî aŭ kalhori, lekî aŭ laki, feylî aŭ fejli ktp...) estas parolataj ĉe [[Kermanŝaho]] kaj [[ |
"[[Sudaj Kurdaj dialektoj|Sudaj Dialektoj]]" (kelhorî aŭ kalhori, lekî aŭ laki, feylî aŭ fejli ktp...) estas parolataj ĉe [[Kermanŝaho]] kaj [[provinco Ilam|Ilamo]]. |
||
______Kurmanji |
______Kurmanji |
||
| Linio 104: | Linio 104: | ||
| | |
| | |
||
| | |
| | |
||
| |
|_[[Sudaj Kurdaj dialektoj|Sudaj Dialektoj]]|______ Feylî |
||
| |
| |
||
| |
| |
||
Kiel registrite je 18:06, 14 jan. 2015
.jpg) |
Lingvo > Lingvaj familioj > Hindoeŭropa > hindirana > irana
La kurda lingvo estas la lingvo de la kurdoj kiuj loĝas en Kurdio (aŭ Kurdistano). Ĝi apartenas al irana grupo de la hindirana lingvaro, kiu estas unuagrada branĉo de la hindeŭropa lingvaro. La kurda lingvo estas parolata en Turkio, Sirio, Irako (Aŭtonoma Regiono Kurdistano), Irano, Armenio, Turkmenio kaj Azerbajĝano. Depende de la fontoj, ĝi havas inter 35 milionojn kaj 40 milionojn da parolantoj, plejparte dulingvaj.
Lingvo-kodoj
ISO-639/1 : KU ISO-639/2 : KUR DIN 2335 : KU
Skribo
Depende de la lando, ĝi uzas diversajn alfabetojn: la latinan, la cirilan, la araban.
La Latina alfabeto de la kurda lingvo, kiu estas ĝia precipa alfabeto, estas jena:
31 literoj:
| a | b | c | ç | d | e | ê | f | g | h | i | î | j | k | l | m | n | o | p | q | r | s | ş | t | u | û | v | w | x | y | z |
8 vokaloj:
| Kurda | a | e | ê | i | î | o | u | û | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Esperanta | a | _ | e | _ | i | o | _ | u |
kaj 23 konsonantoj:
| Kurda | b | c | ç | d | f | g | h | j | k | l | m | n | p | q | r | s | ş | t | v | w | x | y | z | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Esperanta | b | ĝ | ĉ | d | f | g | h | ĵ | k | l | m | n | p | _ | r | s | ŝ | t | v | ŭ | ĥ | j | z |
Vortaro
Jen kelkaj originaj kurdaj vortoj:
- Du = du
- kvar = çar, (çwar)
- ses = şeş
- naŭ= neh, (no)
- dek = deh, (de)
- cent= sed
- mi = ez, (min)
- ci = tu
- vi = tu
- akva = av
- nun = nuha, (nuke)
- frato = bra
- astero = aster
- stelo = stêrk, (stêr)
- monato = meh, (mang)
- futo = ling, (nig, pê)
- osto = hestî (esk)
Dialektoj
La kurda lingvo estas dividata en tri ĉefaj variaĵoj:
- Kurmanji (pr. "kurmanĝi")
- Sudaj Dialektoj
Pli ol 90 % el la kurdoj parolas kurmanji, kiu havas du precipajn dialektojn:
- La norda kurmanji (aŭ Kurmanji)
- La suda kurmanji (aŭ Sorani).
"Ewrami" estas antikva dialekto de la kurda lingvo kaj 30 procentoj el la ĝiaj vortoj similas al la vortaro de la antikva sankta libro Avesto de Zaratuŝtrismo.
"Gorani" estas parolata ĉirkaŭ Kermanŝaho kiu estas urbo en Kurdio de Irano.
"Sudaj Dialektoj" (kelhorî aŭ kalhori, lekî aŭ laki, feylî aŭ fejli ktp...) estas parolataj ĉe Kermanŝaho kaj Ilamo.
______Kurmanji
|
_Kurmanji___|
| |
| |______Sorani
|
Kurda________|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| ______Kelhorî
| |
| |
|_Sudaj Dialektoj|______ Feylî
|
|
|_______Lekî
Atentu: Kontraŭe al tiu disdivigo, la vikipedia artikolo pri la Zazaa lingvo tamen asertas, ke tiu lingvo, kvankam lingve simila al la kurda, ne kalkuleblas variaĵo de ĝi.