Politika scienco: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
EmausBot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 1 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:Q36442)
Neniu resumo de redakto
Linio 1: Linio 1:
La '''politika scienco''' (aŭ ''politikologio'', aŭ ''politik(o)scienco'') estas relative freŝa disciplino. Iuj datas la ekeston (almenaŭ por la [[Moderno|moderna]] politika scienco), je la [[16-a jarcento]] kun [[Makiavelo]] (disiĝo de la [[moralo]] kaj de la [[politiko]]). Jam en la [[antikvo]] ekzistis formoj de ŝtatoj, la ''polis'' ([[greka lingvo|greka]] vorto, kiu donis la vorton ''politiko'' kaj kiu signifas [[civito]]) en la [[Grekio|greka]] [[demokratio]], kaj la ''Res Publica'' (la publika afero), kiu starigis la egalecon de ĉiu pri la [[Politika rajto|politikaj rajtoj]] en la antikva [[Romo]] (krom la [[sklaveco|sklavoj]]).
La '''politika scienco''' (aŭ ''politikologio'', aŭ ''politik(o)scienco'') estas relative freŝa disciplino. Iuj datas la ekeston (almenaŭ por la [[Moderno|moderna]] politika scienco), je la [[16-a jarcento]] kun [[Makiavelo]] (disiĝo de la [[moralo]] kaj de la [[politiko]]). Jam en la [[antikvo]] ekzistis formoj de ŝtatoj, la ''polis'' ([[greka lingvo|greka]] vorto, kiu donis la vorton ''politiko'' kaj kiu signifas [[civito]]) en la [[Grekio|greka]] [[demokratio]], kaj la ''Res Publica'' (la publika afero), kiu starigis la egalecon de ĉiu pri la [[Politika rajto|politikaj rajtoj]] en la antikva [[Romo]] (krom la [[sklaveco|sklavoj]]).


Sed estis reale je la meza [[19-a jarcento]], ke komenĉigis la politika kaj [[sociaj sciencoj]], precipe danke al ŝanĝoj generataj de la [[industria revolucio|industria epoko]]. Tiu [[industriiĝo]] influis la sociajn sciencojn (novaj sociaj kategorioj, [[firmestraro]], [[laboristaro]]) kaj la kreskon de komunikiloj kaj transportado. Estis ankaŭ la fino de la grandaj esploroj, oni strebis por kompreni la mondon kaj ĝian funkciadon. Oni spektis al la kresko de la [[individuismo]], kaj reagas al ĝi, al la sorirado de la [[Naciismo|naciismoj]]. Grava ŝanĝo: la dia mano estis elpuŝata de la [[sciencismo]]; ĝis tiam, la kleruloj devis koni ĉiujn disciplinojn, sed pro la multego de la novaj disciplinoj, ĉiuj sciencistoj povis ekde tiam dediĉi sin al sia disciplino.
Sed estis reale je la meza [[19-a jarcento]], ke komenĉigis la politika kaj [[sociaj sciencoj]], precipe danke al ŝanĝoj generataj de la [[industria revolucio|industria epoko]]. Tiu [[industriiĝo]] influis la sociajn sciencojn (novaj sociaj kategorioj, [[firmaestraro]], [[laboristaro]]) kaj la kreskon de komunikiloj kaj transportado. Estis ankaŭ la fino de la grandaj esploroj, oni strebis por kompreni la mondon kaj ĝian funkciadon. Oni spektis al la kresko de la [[individuismo]], kaj reagas al ĝi, al la sorirado de la [[Naciismo|naciismoj]]. Grava ŝanĝo: la dia mano estis elpuŝata de la [[sciencismo]]; ĝis tiam, la kleruloj devis koni ĉiujn disciplinojn, sed pro la multego de la novaj disciplinoj, ĉiuj sciencistoj povis ekde tiam dediĉi sin al sia disciplino.


Estis disiĝo inter la [[ekonomio]] kaj la politiko. La ŝtato akiris de tiam novajn kapablecojn, ekde tio kresko de la administrado por subteni ĝin.
Estis disiĝo inter la [[ekonomio]] kaj la politiko. La ŝtato akiris de tiam novajn kapablecojn, ekde tio kresko de la administrado por subteni ĝin.

Kiel registrite je 19:17, 23 jun. 2015

La politika scienco (aŭ politikologio, aŭ politik(o)scienco) estas relative freŝa disciplino. Iuj datas la ekeston (almenaŭ por la moderna politika scienco), je la 16-a jarcento kun Makiavelo (disiĝo de la moralo kaj de la politiko). Jam en la antikvo ekzistis formoj de ŝtatoj, la polis (greka vorto, kiu donis la vorton politiko kaj kiu signifas civito) en la greka demokratio, kaj la Res Publica (la publika afero), kiu starigis la egalecon de ĉiu pri la politikaj rajtoj en la antikva Romo (krom la sklavoj).

Sed estis reale je la meza 19-a jarcento, ke komenĉigis la politika kaj sociaj sciencoj, precipe danke al ŝanĝoj generataj de la industria epoko. Tiu industriiĝo influis la sociajn sciencojn (novaj sociaj kategorioj, firmaestraro, laboristaro) kaj la kreskon de komunikiloj kaj transportado. Estis ankaŭ la fino de la grandaj esploroj, oni strebis por kompreni la mondon kaj ĝian funkciadon. Oni spektis al la kresko de la individuismo, kaj reagas al ĝi, al la sorirado de la naciismoj. Grava ŝanĝo: la dia mano estis elpuŝata de la sciencismo; ĝis tiam, la kleruloj devis koni ĉiujn disciplinojn, sed pro la multego de la novaj disciplinoj, ĉiuj sciencistoj povis ekde tiam dediĉi sin al sia disciplino.

Estis disiĝo inter la ekonomio kaj la politiko. La ŝtato akiris de tiam novajn kapablecojn, ekde tio kresko de la administrado por subteni ĝin.

La sociaj kaj politikaj sciencoj penas koni la funkciadon de la socio. Ili provas alporti solvojn per la multobligo de la studadoj.