Sankta Seĝo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [nekontrolita versio] |
Neniu resumo de redakto |
pli klare |
||
| Linio 1: | Linio 1: | ||
[[Dosiero:Emblem of the Holy See usual.svg|eta|<center>[[Blazono de Vatikano|Blazono de la Sankta Seĝo]]]] |
[[Dosiero:Emblem of the Holy See usual.svg|eta|<center>[[Blazono de Vatikano|Blazono de la Sankta Seĝo]]]] |
||
La |
La nomoj '''Apostola Seĝo'''<ref>''[[Codex Iuris Canonici]]'' (CIC de 1917) (c. 7)</ref> kaj, multe pliofte, '''Sankta Seĝo''',<ref name=KKJ>[http://www.vatican.va/archive/cod-iuris-canonici/latin/documents/cic_liberII_lt.html#TITULUS_I [[Codex Iuris Canonici]] (aktuala)]</ref><ref>[http://www.un.org/en/members/nonmembers.shtml Listo de stabilaj observantoj ĉe la [[Unuiĝintaj Nacioj]]]</ref> estas uzataj por la papo aŭ por la lianome agantaj partoj de la [[roma kurio]] (c. 361 CIC de 1983),<ref name=KKJ/> la universala estraro de la [[Katolika Eklezio]].<ref>[http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/3819.htm Usona sekretariato por eksterlandaj aferoj]</ref> |
||
| ⚫ | |||
La origina signifo estis episkopaj katedroj fonditaj de apostoloj. Hodiaŭ la nocioj estas uzataj nur ankoraŭ por la katedro de [[Petro]], do por la seĝo de la la episkopo de [[Romo]]. La lingvo tiel reprezentas la plej superan pastran potencon per la prabildoj de la reĝa kaj juĝista tronoj, kiuj aktualigas potenco-pretendon. La pozitiva rajto (c. 113 CIC de 1983) donas al la Apostola Seĝo rajtan subjektivecon pro ties kvalito kiel morala persono. |
|||
== Signifo == |
== Signifo == |
||
La origina signifo de "apostola seĝo" estis: episkopa katedro fondita de apostolo. Ekzistas multaj tiaj. Tamen, parolante unike de unu tia katedro, "''la'' Apostola Seĝo", oni celas la roman katedron fonditan de la apostolo [[Petro]]. Simile, dum ĉiu episkopa katedro estas sankta seĝo, per "''la'' Sankta Seĝo" oni indikas tiun de la episkopo de [[Romo]]. |
|||
Tiu difino estas deklarita kiel dedukto el la Dia ordo. Tio signifas, ke en rajto-kulturo, kiu al la kreskinta nocio de jura persono donas centran posicion, tiu stato logike kaj eo ipso apartenas ankaŭ al la plej supera eklezia potenco. |
|||
En jura konteksto, "la Apostola/Sankta Seĝo" signifas ne nur la personon de la [[papo]], posteulo de la apostolo Petro, sed ankaŭ tiujn organojn, kiujn li uzas kiel iloj por regi la universale la Katolikan Eklezion: "En ĉi tiu Kodo, en la nomo "Apostola Seĝo" aŭ "Sankta Seĝo" ampleksas ne nur la Episkopon de Romo, sed ankaŭ, krom se aliel rezultas de la naturo de la afero aŭ de la konteksto de la parolato, la [[Ŝtatsekretaria Ofico de la Apostola Seĝo|Ŝtatsekretarian Oficon]], la Konsilantaron por la Publikaj Aferoj de la Eklezio, kaj la aliaj Institutoj de la Roma Kurio."<ref>"Nomine Sedis Apostolicae vel Sanctae Sedis in hoc Codice veniunt non solum Romanus Pontifex, sed etiam, nisi ex rei natura vel sermonis contextu aliud appareat, Secretaria Status, Consilium pro publicis Ecclesiae negotiis, aliaque Romanae Curiae Instituta" (Kodo de Kanona Juro, kanono 361).</ref> |
|||
La praktiko kaj la plimulto de la internaciaj juraj dokumentoj agnoskas la Sanktan Seĝon kiel subjekto de [[internacia juro]], senrilate al la [[Vatikana Ŝtato]], kiu ĝis 1929 ne ekzistis. Ĝia statuso de reala suvereneco baziĝas sur la kutima juro ekde la Mezepoko. |
|||
En la oficialaj interrilataj kun la [[Unuiĝintaj Nacioj]] estas fiksite, ke oni utiligu nur la terminon "Sankta Seĝo" (noto-interŝanĝo de la 29-a de oktobro 1957). |
|||
La Apostola Seĝo estas ankaŭ la rajta subjekto de la havaĵo apartenanta al al plej supera eklezia estrado. La praktiko kaj la plimulto de la internaciaj rajto-instruoj agnoskas la Apostolan Seĝon ankaŭ kiel subjekto de la popol-rajto, ankaŭ apud la [[Vatikana Ŝtato]] estiĝinta en 1929. |
|||
Grava signifo de la statuso de la Sankta Seĝo kiel subjekto de internacia juro estas hodiaŭ ĝia zorgo por la tut-monda paco; sed iuj kritikas ĝiajn klopodojn en diskutoj pri leĝigo de samseksa agado, malpermesata en multaj landoj. |
|||
| ⚫ | |||
Grava signifo de la statuso de la Apostola Seĝo kiel subjekto de internacia juro estiĝas hodiaŭ el la zorgo por la tut-monda paco; aliflanke kritikantoj indikas ankaŭ la klopodojn de la vatikana diplomatio cele al helpo de pli konservativa politiko tutmonde, kiel okazis en polemiko pri la defendo de samseksemuloj, persekutataj en multaj landoj, fare de la [[Eŭropa Unio]] (sub francia prezidanteco) antaŭ la [[Unuiĝintaj Nacioj]] en 2008. |
|||
{{Reflist}} |
|||
== Fontoj == |
== Fontoj == |
||
Kiel registrite je 13:23, 22 okt. 2015
La nomoj Apostola Seĝo[1] kaj, multe pliofte, Sankta Seĝo,[2][3] estas uzataj por la papo aŭ por la lianome agantaj partoj de la roma kurio (c. 361 CIC de 1983),[2] la universala estraro de la Katolika Eklezio.[4]
Signifo
La origina signifo de "apostola seĝo" estis: episkopa katedro fondita de apostolo. Ekzistas multaj tiaj. Tamen, parolante unike de unu tia katedro, "la Apostola Seĝo", oni celas la roman katedron fonditan de la apostolo Petro. Simile, dum ĉiu episkopa katedro estas sankta seĝo, per "la Sankta Seĝo" oni indikas tiun de la episkopo de Romo.
En jura konteksto, "la Apostola/Sankta Seĝo" signifas ne nur la personon de la papo, posteulo de la apostolo Petro, sed ankaŭ tiujn organojn, kiujn li uzas kiel iloj por regi la universale la Katolikan Eklezion: "En ĉi tiu Kodo, en la nomo "Apostola Seĝo" aŭ "Sankta Seĝo" ampleksas ne nur la Episkopon de Romo, sed ankaŭ, krom se aliel rezultas de la naturo de la afero aŭ de la konteksto de la parolato, la Ŝtatsekretarian Oficon, la Konsilantaron por la Publikaj Aferoj de la Eklezio, kaj la aliaj Institutoj de la Roma Kurio."[5]
La praktiko kaj la plimulto de la internaciaj juraj dokumentoj agnoskas la Sanktan Seĝon kiel subjekto de internacia juro, senrilate al la Vatikana Ŝtato, kiu ĝis 1929 ne ekzistis. Ĝia statuso de reala suvereneco baziĝas sur la kutima juro ekde la Mezepoko.
En la oficialaj interrilataj kun la Unuiĝintaj Nacioj estas fiksite, ke oni utiligu nur la terminon "Sankta Seĝo" (noto-interŝanĝo de la 29-a de oktobro 1957).
Grava signifo de la statuso de la Sankta Seĝo kiel subjekto de internacia juro estas hodiaŭ ĝia zorgo por la tut-monda paco; sed iuj kritikas ĝiajn klopodojn en diskutoj pri leĝigo de samseksa agado, malpermesata en multaj landoj.
Notoj
Fontoj
- Aymans-Mörsdorf 1, 131
- H. Höck: Die Völkerrechtliche Stellung des Heiligen Stuhls (La statuso de la Sankta Seĝo en la internacia juro). Berlin 1975. (literaturo)
- Handbuch des katholischen Kirchenrechts (Manlibro de la katolika eklezia juro). Regensburg 1983, 263s.
- H. Oechslin: Die Völkerrechtssubjektivität des Apostolischen Stuhls und der katholischen Kirche (La Apostola Seĝo kaj la katolika eklezio kiel subjektoj de internacia juro). Freiburg im Breisgau, 1974.
- ↑ Codex Iuris Canonici (CIC de 1917) (c. 7)
- ↑ 2,0 2,1 Codex Iuris Canonici (aktuala)
- ↑ Listo de stabilaj observantoj ĉe la Unuiĝintaj Nacioj
- ↑ Usona sekretariato por eksterlandaj aferoj
- ↑ "Nomine Sedis Apostolicae vel Sanctae Sedis in hoc Codice veniunt non solum Romanus Pontifex, sed etiam, nisi ex rei natura vel sermonis contextu aliud appareat, Secretaria Status, Consilium pro publicis Ecclesiae negotiis, aliaque Romanae Curiae Instituta" (Kodo de Kanona Juro, kanono 361).