Historio de filozofio: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 19: Linio 19:
===Moderna filozofio===
===Moderna filozofio===
{{Ĉefartikolo|Moderna filozofio}}
{{Ĉefartikolo|Moderna filozofio}}
La Moderna filozofio konvencie komenciĝas kun la [[Humanismo]] (15-a jarcento p.K.) kaj kun la revalorigo de la homo kaj ties sperto eminente tera kvankam neekskludanta la integran destinon de la homo, kaj finiĝas kun la figuro de [[Immanuel Kant]] (1724 - 1804), la pensulo kiu malfermos la vojojn al [[Romantikismo]] kaj al la nuntempa filozofio. La trajto plej distinga estas fakte la intensigita [[antropocentrismo]], kiu en iuj pensuloj, precipe ĉirkaŭ la finiĝo de la [[18-a jarcento]], kun la [[klerismo]] albordiĝas al la [[relativismo]] kiu iuaspekte similas al tiu de [[pozitivismo]] kaj de la hodiaŭa filozofio.

===Nuntempa filozofio===
===Nuntempa filozofio===



Kiel registrite je 21:51, 20 dec. 2015

La historio de filozofio estas la studo de filozofiaj ideoj kaj konceptoj tra tempo. Temoj specife ligitaj al historio de filozofio eble inkludos (sed ne estas limigitaj al): Kiel ŝanĝoj en filozofio povas esti enkalkulitaj kaj rakontitaj historie? Kio motivigas la evoluon de pensaro en sia historia kunteksto? Al kiu grado filozofiaj tekstoj de antaŭaj historioj laŭ epokoj povas esti komprenitaj eĉ hodiaŭ?

Ĉiuj kulturoj - estu ili prahistoriaj, mezepokaj, aŭ modernaj; orientaj, okcidentaj, religiaj aŭ sekularaj - estis havintaj siajn proprajn unikajn skolojn de filozofio, kiuj alvenis tra kaj heredo kaj tra sendependa eltrovado. Tiaj teorioj kreskis de malsamaj regionoj kaj aliroj, ekzemploj de kiuj inkludas (sed ne estas limigitaj al) raciismon (teorioj alvenis tra logiko), empiriismon (teorioj alvenis tra observado), kaj eĉ tra saltoj de kredo, espero kaj heredo (kiel ekzemple la supernaturismaj filozofioj kaj religioj).

Historio de filozofio serĉas al katalogo kaj klasifikado de tia evoluo. La celo estas kompreni la evoluon de filozofiaj ideoj tra tempo.

Okcidenta filozofio

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Okcidenta filozofio.

Okcidenta filozofio estas la filozofia pensaro kaj verkaro de la okcidenta mondo. Historie, la esprimo ĵus estis inventita por rilati al la filozofia pensado de okcidenta civilizo, komenciĝante kun greka filozofio en antikva Grekio, kaj poste kovrante grandan areon de la globo. La vorto filozofio mem originis de antikva Grekio: filosofia (φιλοσοφία), laŭlitere, "la amo por saĝeco" (φιλεῖν - filein "ami" kaj σοφία - sofia, " saĝeco ").

Antikva filozofio

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Helena filozofio.

Helena filozofio estas komponita el la ĉefaj skoloj de antikva greka filozofio, kaj ĝiaj plej elstaraj disvolvigintoj. Inter ili elstaras platonismo (Sokrato, Platono), aristotelismo (Aristotelo, epikuranismo (Epikuro), cinikismo, stoikismo (Epikteto, Seneko).

Mezepoka filozofio

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Filozofio de Mezepoko.

La Filozofio de Mezepoko konstituas ampleksan kaj kompletan repripenson de la tuta klasika tradicio sub influo de la demandoj estariĝintaj de la tri monoteismaj religioj.

Renesanca filozofio

Moderna filozofio

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Moderna filozofio.

La Moderna filozofio konvencie komenciĝas kun la Humanismo (15-a jarcento p.K.) kaj kun la revalorigo de la homo kaj ties sperto eminente tera kvankam neekskludanta la integran destinon de la homo, kaj finiĝas kun la figuro de Immanuel Kant (1724 - 1804), la pensulo kiu malfermos la vojojn al Romantikismo kaj al la nuntempa filozofio. La trajto plej distinga estas fakte la intensigita antropocentrismo, kiu en iuj pensuloj, precipe ĉirkaŭ la finiĝo de la 18-a jarcento, kun la klerismo albordiĝas al la relativismo kiu iuaspekte similas al tiu de pozitivismo kaj de la hodiaŭa filozofio.

Nuntempa filozofio

Orienta filozofio

Hinda filozofio

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Hinda filozofio.

Ĉina filozofio

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Ĉina filozofio.

Unudiisma filozofio

Juda filozofio

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Juda filozofio.

Kristana filozofio

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Kristana filozofio.

Islama filozofio