Kotono: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Kani (diskuto | kontribuoj) |
Kani (diskuto | kontribuoj) |
||
| Linio 48: | Linio 48: | ||
===Industria Revolucio en Britio=== |
===Industria Revolucio en Britio=== |
||
La alveno de la [[Industria Revolucio]] en Brition havigis grandan stimulon al la kotonfabrikado, ĉar tekstiloj aperis kiel la ĉefa brita eksportaĵo de Britio. En 1738, [[Lewis Paul]] kaj [[John Wyatt]], de [[Birmingham]], Anglio, patentis la rulŝpinilon, same kiel la flugbobenan sistemon por elpreni kotonon al plia dikeco uzante du seriojn de rulaĵoj kiuj moviĝis je diferencaj rapidoj. Poste, la inventoj de [[James Hargreaves]] de [[ŝpinilo Jenny]] en 1764, de [[Richard Arkwright]] de [[ŝpinilkadro]] en 1769 kaj de [[Samuel Crompton]] de [[ŝpinilmulo]] en 1775 permesis al britaj ŝpinistoj produkti kotonfadenon je multe pli altaj indicoj. El la fino de la 18a jarcento antaŭen, la brita urbo [[Manĉestero]] akiris la kromnomon ''"[[ |
La alveno de la [[Industria Revolucio]] en Brition havigis grandan stimulon al la kotonfabrikado, ĉar tekstiloj aperis kiel la ĉefa brita eksportaĵo de Britio. En 1738, [[Lewis Paul]] kaj [[John Wyatt]], de [[Birmingham]], Anglio, patentis la rulŝpinilon, same kiel la flugbobenan sistemon por elpreni kotonon al plia dikeco uzante du seriojn de rulaĵoj kiuj moviĝis je diferencaj rapidoj. Poste, la inventoj de [[James Hargreaves]] de [[ŝpinilo Jenny]] en 1764, de [[Richard Arkwright]] de [[ŝpinilkadro]] en 1769 kaj de [[Samuel Crompton]] de [[ŝpinilmulo]] en 1775 permesis al britaj ŝpinistoj produkti kotonfadenon je multe pli altaj indicoj. El la fino de la 18a jarcento antaŭen, la brita urbo [[Manĉestero]] akiris la kromnomon ''"[[Kotonopolo]]"'' pro la ĉieesto de la kotona industrio ene de la urbo, kaj pro la rolo de Manĉestero kiel koro de la tutmonda kotonkomerco. |
||
{{redaktata}} |
{{redaktata}} |
||
Produktokapablo en Britio kaj en Usono estis plibonigita pro la invento de la [[cotton gin]] by the American [[Eli Whitney]] in 1793. Before the development of cotton gins, the cotton fibers had to be pulled from the seeds tediously by hand. By the late 1700s a number of crude ginning machines had been developed. However, to produce a bale of cotton required over 600 hours of human labor,<ref name=r1>{{Cite journal | last1 = Hughs | first1 = S. E. | last2 =Valco | first2 = T. D. | first3=J. R. | last3 = Williford | year = 2008 | title = 100 Years of Cotton Production, Harvesting, and Ginning Systems | journal = Transactions of the ASABE | volume =51 | issue = 4 | pages = 1187–98 | publisher = | jstor = | doi =10.13031/2013.25234 | url = http://naldc.nal.usda.gov/catalog/23069 | format = | accessdate = }}</ref> making large-scale production uneconomical in the United States, even with the use of humans as slave labor. The gin that Whitney manufactured (the Holmes design) reduced the hours down to just a dozen or so per bale. Although Whitney patented his own design for a cotton gin, he manufactured a prior design from [[Henry Odgen Holmes]], for which Holmes filed a patent in 1796.<ref name=r1/> Improving technology and increasing control of world markets allowed British traders to develop a commercial chain in which raw cotton fibers were (at first) purchased from [[British Empire|colonial]] [[plantations]], processed into cotton cloth in the mills of [[Lancashire]], and then exported on British ships to captive colonial markets in [[British West Africa|West Africa]], [[British Raj|India]], and China (via Shanghai and Hong Kong). |
Produktokapablo en Britio kaj en Usono estis plibonigita pro la invento de la [[cotton gin]] by the American [[Eli Whitney]] in 1793. Before the development of cotton gins, the cotton fibers had to be pulled from the seeds tediously by hand. By the late 1700s a number of crude ginning machines had been developed. However, to produce a bale of cotton required over 600 hours of human labor,<ref name=r1>{{Cite journal | last1 = Hughs | first1 = S. E. | last2 =Valco | first2 = T. D. | first3=J. R. | last3 = Williford | year = 2008 | title = 100 Years of Cotton Production, Harvesting, and Ginning Systems | journal = Transactions of the ASABE | volume =51 | issue = 4 | pages = 1187–98 | publisher = | jstor = | doi =10.13031/2013.25234 | url = http://naldc.nal.usda.gov/catalog/23069 | format = | accessdate = }}</ref> making large-scale production uneconomical in the United States, even with the use of humans as slave labor. The gin that Whitney manufactured (the Holmes design) reduced the hours down to just a dozen or so per bale. Although Whitney patented his own design for a cotton gin, he manufactured a prior design from [[Henry Odgen Holmes]], for which Holmes filed a patent in 1796.<ref name=r1/> Improving technology and increasing control of world markets allowed British traders to develop a commercial chain in which raw cotton fibers were (at first) purchased from [[British Empire|colonial]] [[plantations]], processed into cotton cloth in the mills of [[Lancashire]], and then exported on British ships to captive colonial markets in [[British West Africa|West Africa]], [[British Raj|India]], and China (via Shanghai and Hong Kong). |
||
Kiel registrite je 23:14, 7 jan. 2016
Kotono estas milda, kuzeneca planta fibro kiu kreskiĝas en semoŝelo aŭ protektujo kiu formiĝas ĉirkaŭ la semojn de kotonaj plantoj de la genro Gossypium en la familio Malvacoj. Tiu fibro estas preskaŭ pura celulozo. En naturaj kondiĉoj, la kotonaj semujoj tendencas pliigi la disigon de la semoj. Kotono estas tiu silkeca lanugo, kiu kovras la semon de kotonujo kaj el kiu oni teksas diversajn ŝtofojn (kardita, kombita kotono).
La planto estas arbusto indiĝena de tropikaj kaj subtropikaj regionoj ĉirkaŭ la mondo, inklude Amerikon, Afrikon kaj Baraton. La plej granda diverseco de specioj de natura kotono troviĝas en Meksiko, sekve de Aŭstralio kaj Afriko.[1] Kotono estis sendepende aldomigita kaj en la Malnova kaj en la Nova Mondoj. Ekologie la intensa agrikulturo de kotono estas la plej problema, ĉar ĝi uzas multe da irigacio kaj de agrotoksaĵoj. De kelkaj jaroj kelkaj provoj pri komercigo de kotonaĵoj ekologie kultivitaj estas faritaj.
La fibra kotono estas plej ofte spinita en fadeno kaj uzata por fari mildan, spireblan tekstilon. La uzado de kotono por fabrikado estas konata el prahistoriaj tempoj; fragmentoj de kotonfabriko datitaj el 5000 a.K. estis elfositaj en Meksiko kaj en la Induso-civilizacio de Antikva Hindio (moderntempa Pakistano kaj kelkaj partoj de Barato). Kvankam kultivata ekde antikveco, estis la invento de la kotonseparilo kio malaltigis la koston de produktado kio kondukis al ties disvastigita uzado, kaj ĝi esta tla plej amplekse uzata natura vestofibrov en la nuntempa vestaĵaro.
Oni nomas brilkotono, al kiu oni donas per kemia traktado silkecan aspekton. Fulmokotono estas celuloza nitrato, preparata per nitrado de kotona celulozo kaj flagrante kiel pulvo. Puriga kotono estas fasko el kotonaj fadenoj por purigi kaj poluri malpurajn objektojn. La lum- kaj varmo-bezono de la planto estas granda.
Lastatempaj ĉirkaŭkalkuloj pri tutmonda kotonproduktado estas de ĉirkaŭ 25 milionoj da tunoj aŭ 110 milionoj da pakoj ĉiujare, kio estus kalkulo por 2.5% de la tutmonda plugebla tero. Ĉinio estas la plej granda produktanto de kotono de la mondo, sed plej el tiu estas uzata hejme. Usono estis la plej granda eksportisto de la mondo dum multaj jaroj.[2] Dum la 19a jarcento la produktado de kotono estis malmultekosta pro la ĝenerala uzado de sklavoj en la laboroj de rikoltado en Sudorienta Usono, kio iel kondukis al la Usona Enlanda Milito. Ankoraŭ dum la unua duono de la 20a jarcento la laborkosto estis sufiĉe eltenebla pro la uzado de malmultekosta laborforto de la posteuloj de la iamaja sklavoj. En Usono kaj aliaj landoj, kotono estas kutime mezurata en pakoj, kio mezuras proksimume 0.48 kubajn metrojn (17 kubajn futojn) kaj pezas 226.8 kilogramojn (500 funtojn).[3]
Tipoj
Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Tipoj de kotono.Estas kvar komerce kultivataj specioj de kotono, ĉiuj aldomigitaj en antikveco:
- Gossypium hirsutum – kotono de altaj teroj, indiĝena de Centrameriko, Meksiko, Karibio kaj suda Florido (90% el la tutmonda produktado)
- Gossypium barbadense – konata kiel ekstra-longa kotonkultivaĵo, indiĝena de tropika Sudameriko (8% el la tutmonda produktado)
- Gossypium arboreum – arba kotono, indiĝena de Barato kaj Pakistano (malpli ol 2% el la tutmonda produktado)
- Gossypium herbaceum – Levantenia kotono, indiĝena de suda Afriko kaj de la Arabia Duoninsulo (malpli ol 2% el la tutmonda produktado)
La dua amerikaj kotonspecioj responsas por la plej ampleksa majoritato de moderna kotonproduktado, sed la du malnovmondaj specioj estis amplekse uzataj antaŭ la 1900-aj jaroj. Kvankam la kotonaj fibroj aperas nature en koloroj de blanka, bruna, roza kaj verda, timoj el ebla poluado de la genetiko de blanka kotono kondukis al malpermeso en multaj koton-kultivaj lokoj de koloraj kotonvariaĵoj, kiuj restas nun kiel specialaĵa produkto.
Historio
Plej malnova skribita mencio pri kotono estas el Hindio. Kotono kultivatis en Hindio ekde pli ol 3000 jaroj kaj priparolitas en la Rigvedo skribita proksimume en jaro -1500. De antikveco, kaj dum jarcentoj, ĝis la angla koloniado, Hindio estis ĉefa produktanto kaj eĉ eksportisto de kotonaĵoj. En antikvaj tempoj Romianoj importis per alta kosto la hindiajn muslinojn, kiujn ili nomis ventis textiles t. e. teksitaj ventoj. Modernhistorie kotonaj ŝtofoj ornamitaj per koloraj pentraĵoj presitaj el Hindio ekkonatis en Eŭropo nur en la 17-a jarcento kaj tiam nomitis "hindiaĵoj".
Kotono estis uzata en la Malnova Mondo almenaŭ antaŭ 7,000 jaroj (5a jarmilo a.K.). Pruvaro de kotonuzado troviĝis en la loko de Mehrgarh, kie fruaj kotonfadenoj esits konservitaj en kupraj bidoj.[4] Kotonkultivado iĝis pli disvastigata dum la Indusa Civilizo, kiu kovris partojn de la teritorioj kie nun estas la modernaj orienta Pakistano kaj nortdokcidenta Barato.[5] La Indusa kotonindustrio estis bone disvolvigita kaj kelkaj metodoj tiam uzitaj en kotonspinado kaj fabrikado estis plue uzataj ĝis la industriigo de Barato.[6] Inter 2000 kaj 1000 a.K. kotono disvastiĝis tra multo de Hindio.[7] Por ekzemplo, oni trovis ĉe la loko de Hallus en Karnatako datita el ĉirkaŭ 1000 a.K.[8] Kotonfabriko malkovrita en kavo ĉe Tehuacán (Meksiko) estis datita el ĉirkaŭ 5800 a.K., kvanakm estas malfacile scii certe pro la fibra malkomponiĝo.[9] Aliaj fontoj datis la aldomigon de kotono en Meksiko al proksimume 5000 al 3000 a.K.[10]
La antikvaj grekoj kaj la araboj ne estis tre familiaraj kun kotono ĝis la militoj de Aleksandro la Granda, ĉar lia samtempulo Megasteno diris al Seleŭko la 1-a Nikatoro ke "estis arboj el kiuj kreskas lano" en "Indica". Tio povus aludi reference al la "arbokotono", Gossypium arboreum, kiu estas indiĝena de la Hindia subkontinento.
Laŭ la Columbia Encyclopedia:[8]
 |
|
En Irano (Persio), la historio de kotono datas reen al la epoko de Akemenidoj (5a jarcento a.K.); tamen, estas malmultaj fontoj pri la plantado de kotono en antaŭ-islama Irano. La plantado de kotono estis ofta en Merv, Raj kaj Fars de Irano. En persa poezio, ĉefe en la verko de Ferdoŭsio nome Ŝahnameo, estas referencoj al la kotono ("panbe" en persa). Marco Polo (13a jarcento) referencas al la ĉefaj produktoj de Persio, kiaj la kotono. John Chardin, franca veturanto de la 17a jarcento kiu vizitis la Safavidan Persion, parolsi aprobe pri la etandaj kotonplantejoj de Persio.[11]
Dum la Dinastio Han, kotono estis kultivata de neĉinaj popoloj en la sudĉina provinco Junano.[12]
En Peruo, kultivado de la indiĝena kotonspecio Gossypium barbadense estis la vertebraro de la disvolvigo de marbordaj kulturoj kiaj la Norte Chico, Moĉe, kaj la Nazka. Kotono estis kultivata, konvertita en retoj, kaj komercita ĉe fiŝkaptaj vilaĝoj laŭlonge de la marbordo por grandaj kvantoj da fiŝoj. La hispanoj kiuj venis al Meksiko kaj Peruo en la komenco de la 16a jarcento trovis, ke popoloj estis kultivantaj kotonon kaj vestanta tolaĵojn faritajn el ĝi.
Dum la fino de la mezepoka periodo, kotono iĝis konata kiel grava fibro en norda Eŭropo, sen ajna kono pri kiel ĝi estis derivita, krom ke temas pri planto. Ĉar Herodoto estis verkinta en sia Historioj, Libro III, 106, ke en Hindio kreskiĝas arboj en naturo kiuj produktis lanon, oni estis supozinta ke tiu planto estas arbo, pli ol arbusto. Tio estis retenita en la nomo de kotono en kelkaj ĝermanaj lingvoj, kiaj en germana Baumwolle, kio estas tradukebla kiel "lanarbo" (Baum signifas "arbo"; Wolle signifas "lano"). Notinte ties similaĵojn ku lano, popolo en la regiono povus nur imagi, ke kotono estu produktita el plantnaskitaj ŝafoj. John Mandeville, verkante en 1350, asertis kiel fakton la the nuntempe ridinda kredo: "Kreskas tie [Hindio] mirinda arbo kiu havas fajnajn ŝafojn en la pintoj de ties branĉoj. Tiuj branĉoj estas tiom faldeblaj ke ili klinas por permesi al la ŝafoj manĝi kiam ili estas malsataj." Fine de la 16a jarcento, kotono estis kultivata tra la plej varmaj regionoj en Azio kaj Ameriko.
.jpg)
La koton-proceza sektoro de Hindio laŭgrade malpliiĝis dum la britia etendo en Hindio kaj la establado de la kolonia regado dum la fino de la 18a kaj komenco de la 19a jarcentoj. Tio okazis multe pro la agresema koloniisma komerca politiko de la Brita Orienthinda Kompanio, kiu faris la koton-procezaj kaj fabrikaj atelieroj en Hindio nekonkurencaj. Hindiaj merkatoj estis pli kaj pli devigitaj al liverado nur de kruda kotono kaj estis devigitaj ankaŭ fare de briti-truditaj leĝoj aĉeti fabrikitajn tekstilojn el Britio.
Industria Revolucio en Britio
La alveno de la Industria Revolucio en Brition havigis grandan stimulon al la kotonfabrikado, ĉar tekstiloj aperis kiel la ĉefa brita eksportaĵo de Britio. En 1738, Lewis Paul kaj John Wyatt, de Birmingham, Anglio, patentis la rulŝpinilon, same kiel la flugbobenan sistemon por elpreni kotonon al plia dikeco uzante du seriojn de rulaĵoj kiuj moviĝis je diferencaj rapidoj. Poste, la inventoj de James Hargreaves de ŝpinilo Jenny en 1764, de Richard Arkwright de ŝpinilkadro en 1769 kaj de Samuel Crompton de ŝpinilmulo en 1775 permesis al britaj ŝpinistoj produkti kotonfadenon je multe pli altaj indicoj. El la fino de la 18a jarcento antaŭen, la brita urbo Manĉestero akiris la kromnomon "Kotonopolo" pro la ĉieesto de la kotona industrio ene de la urbo, kaj pro la rolo de Manĉestero kiel koro de la tutmonda kotonkomerco.
Produktokapablo en Britio kaj en Usono estis plibonigita pro la invento de la cotton gin by the American Eli Whitney in 1793. Before the development of cotton gins, the cotton fibers had to be pulled from the seeds tediously by hand. By the late 1700s a number of crude ginning machines had been developed. However, to produce a bale of cotton required over 600 hours of human labor,[13] making large-scale production uneconomical in the United States, even with the use of humans as slave labor. The gin that Whitney manufactured (the Holmes design) reduced the hours down to just a dozen or so per bale. Although Whitney patented his own design for a cotton gin, he manufactured a prior design from Henry Odgen Holmes, for which Holmes filed a patent in 1796.[13] Improving technology and increasing control of world markets allowed British traders to develop a commercial chain in which raw cotton fibers were (at first) purchased from colonial plantations, processed into cotton cloth in the mills of Lancashire, and then exported on British ships to captive colonial markets in West Africa, India, and China (via Shanghai and Hong Kong).
By the 1840s, India was no longer capable of supplying the vast quantities of cotton fibers needed by mechanized British factories, while shipping bulky, low-price cotton from India to Britain was time-consuming and expensive. This, coupled with the emergence of American cotton as a superior type (due to the longer, stronger fibers of the two domesticated native American species, Gossypium hirsutum and Gossypium barbadense), encouraged British traders to purchase cotton from plantations in the United States and plantations in the Caribbean. By the mid-19th century, "King Cotton" had become the backbone of the southern American economy. In the United States, cultivating and harvesting cotton became the leading occupation of slaves.
During the American Civil War, American cotton exports slumped due to a Union blockade on Southern ports, and also because of a strategic decision by the Confederate government to cut exports, hoping to force Britain to recognize the Confederacy or enter the war. This prompted the main purchasers of cotton, Britain and France, to turn to Egyptian cotton. British and French traders invested heavily in cotton plantations. The Egyptian government of Viceroy Isma'il took out substantial loans from European bankers and stock exchanges. After the American Civil War ended in 1865, British and French traders abandoned Egyptian cotton and returned to cheap American exports,[mankas fonto](Bonvolu krei Kategorio:Artikoloj kun senfontaj asertoj ekde september 2012!) sending Egypt into a deficit spiral that led to the country declaring bankruptcy in 1876, a key factor behind Egypt's occupation by the British Empire in 1882.
During this time, cotton cultivation in the British Empire, especially India, greatly increased to replace the lost production of the American South. Through tariffs and other restrictions, the British government discouraged the production of cotton cloth in India; rather, the raw fiber was sent to England for processing. The Indian Mahatma Gandhi described the process:
- English people buy Indian cotton in the field, picked by Indian labor at seven cents a day, through an optional monopoly.
- This cotton is shipped on British ships, a three-week journey across the Indian Ocean, down the Red Sea, across the Mediterranean, through Gibraltar, across the Bay of Biscay and the Atlantic Ocean to London. One hundred per cent profit on this freight is regarded as small.
- The cotton is turned into cloth in Lancashire. You pay shilling wages instead of Indian pennies to your workers. The English worker not only has the advantage of better wages, but the steel companies of England get the profit of building the factories and machines. Wages; profits; all these are spent in England.
- The finished product is sent back to India at European shipping rates, once again on British ships. The captains, officers, sailors of these ships, whose wages must be paid, are English. The only Indians who profit are a few lascars who do the dirty work on the boats for a few cents a day.
- The cloth is finally sold back to the kings and landlords of India who got the money to buy this expensive cloth out of the poor peasants of India who worked at seven cents a day.[14]
In the United States, Southern cotton provided capital for the continuing development of the North. The cotton produced by enslaved African Americans not only helped the South, but also enriched Northern merchants. Much of the Southern cotton was trans-shipped through northern ports.
Cotton remained a key crop in the Southern economy after emancipation and the end of the Civil War in 1865. Across the South, sharecropping evolved, in which landless black and white farmers worked land owned by others in return for a share of the profits. Some farmers rented the land and bore the production costs themselves. Until mechanical cotton pickers were developed, cotton farmers needed additional labor to hand-pick cotton. Picking cotton was a source of income for families across the South. Rural and small town school systems had split vacations so children could work in the fields during "cotton-picking."
It was not until the 1950s that reliable harvesting machinery was introduced (prior to this, cotton-harvesting machinery had been too clumsy to pick cotton without shredding the fibers). During the first half of the 20th century, employment in the cotton industry fell, as machines began to replace laborers and the South's rural labor force dwindled during the World Wars.
Cotton remains a major export of the southern United States, and a majority of the world's annual cotton crop is of the long-staple American variety.[15]
Kultivado de kotonujo en Rusio respektive Sovetunio
En Sovetunio oni, cele provizi la tutan landon per kotono, grandskale kultivis la planton per irigacio el la Aral-lago kaj la riveroj en ĝi alfluantaj Amu-Darjo kaj Sir-Darjo, kio rezultis (kaj la akvouzado de la paperindustrio) la sekiĝon, ŝrumpiĝon de la lago, krome Uzbekio suferas pri serioza poluo pro la agrotoksaĵoj.
Kultivado de kotonujo en Hungario
Kvankam la geografia situo de Hungario ne estas konvena por kultivado de kotonujo, oni ofte provis ties kultivadon pro politikaj idealoj. La ideala kultiveja norda limo estas la latitudo de 45-46 gradoj, de kiuj Hungario situas pli norde. De la semado ĝis la rikolto, la kotonujo bezonas 6-8 monatojn (ĉe moder-klimataj specioj), tiel oni plurfoje provis la kultivadon en suda parto de la Granda Hungara Ebenaĵo. Tio signifis gravan riskon.
Laŭ fontoj, la la unuaj eksperimenoj okazis dum regado de Jozefo la 2-a (1780-90), imperiestro de Aŭstrio-Hungario. Tiam la kultivadaj provoj okazis en Bánság (poste en Jugoslavio) kaj oni alportis kamparanojn el Turkio, kiuj konis la kultivadajn metodojn. La eksperimento fiaskis en 1782 kaj 1783 pro la aŭtunaj frostoj. Same okazis en 1785 ĉe Varsad kaj en 1795 denove en Bánság.
La postaj eksperimentoj okazis en kadro de la armeo (pro la kontinenta blokado kaj militoj altiĝis prezo de la kotono) kaj alportis bonajn rezultojn en 1807-08 en regionoj de Temesvár, Versec, Jankovác kaj Pancsova. La ekfolarantan kotonujan kultivadon sufokis la ĉesigita kontinenta blokado (falis la prezo de la kotono). Pluajn provojn faris la hungara inĝeniero István Vedres ĉe Szeged en 1812, 1815 kaj 1818, sed tiujn neniigis la fruaj frostoj. Oni importis en 1846 kotonujajn semerojn el Suda Kalifornio. Oni sukcese eksperimentis ĉe Káposztásmegyer (nun parto de Budapeŝto) per en forcejo antaŭĝermitaj kotonujidoj.
La postaj provoj ĉiam fiaskis pro la nekonvena temperaturo. Danke al la pli konvena vetero en jaroj de la 20-a jarcento (foresto de malfruaj kaj fruaj frostoj), oni sukcese kultivis la planton ĉe Irig, Kaplony (1900), Pincehely (1902), Tárnokhát (1904). Sed en 1904-1905 alvenis denove pli malvarma vetero, kiu fiaskigis la projektojn.
La postaj provoj alportis ĉiam provizorajn sukcesojn nur tiam kiam la vetero estis konvena. La vegeta periodo de la planto estis 6-8 monatoj, dum la senfrosta vegetativa periodo en Hungario estis certa nur de majo ĝis septembro, kiu periodo (5 monatoj) ne sufiĉis por daŭra sukcesa enkonduko de la kultivado. La lastaj plej fifamaj eksperimentoj okazis en 1949-54 dum la plej akra stalinisma epoko. Tiam regis en la komunistaj landoj la ekonomia politiko de la aŭtarĥio kaj la regantoj volis en ĉiu lando produkti ĉion. Kvankam la temperaturo same ebligis provizorajn sukcesojn, la naturon ne sukcesis venki. (Oni kultivis en 1951 sur 50.000 arpentojn kun rikolto de 303 kg je arpento.)
Procezado
Vidu ankaŭ
Notoj
- ↑ The Biology of Gossypium hirsutum L. and Gossypium barbadense L. (cotton). ogtr.gov.au
- ↑ "Natural fibres: Cotton", International Year of Natural Fibres
- ↑ National Cotton Council of America, "U.S. Cotton Bale Dimensions" (alirita la 5an de Oktobro 2013).
- ↑ (2002) “First Evidence of Cotton at Neolithic Mehrgarh, Pakistan: Analysis of Mineralized Fibres from a Copper Bead”, Journal of Archaeological Science 29 (12), p. 1393–1401. doi:10.1006/jasc.2001.0779.
- ↑ Stein, Burton (1998). A History of India. Blackwell Publishing. ISBN 0-631-20546-2, p. 47
- ↑ Wisseman & Williams, p. 127
- ↑ Fuller, D.Q. (2008). "The spread of textile production and textile crops in India beyond the Harappan zone: an aspect of the emergence of craft specialization and systematic trade", pp. 1–26 in Osada, T., Uesugi, A. (eld.) Linguistics, Archaeology and the Human Past. Indus Project Occasional Paper 3 series. Kyoto: Indus Project, Research Institute for Humanity and Nature. ISBN 978-4-902325-16-4
- ↑ 8,0 8,1 "cotton" en The Columbia Encyclopedia, Sixth Edition. 2001–07.
- ↑ Roche, Julian. (1994) The International Cotton Trade. Cambridge, England: Woodhead Publishing Ltd., p. 4–5. ISBN 1-85573-104-5.
- ↑ (1993) “Plant Remains from the Pinaleño Cotton Cache, Arizona”, Kiva, the Journal of Southwest Anthropology and History 59 (2), p. 147–203.
- ↑ Encyclopaedia Islamica Foundation. بنیاد دائره المعارف اسلامی , Alirita la 28an de Februaro 2009.
- ↑ Maxwell, Robyn J.. (2003) Textiles of Southeast Asia: tradition, trade and transformation. Tuttle Publishing. ISBN 0-7946-0104-9.
- ↑ 13,0 13,1 (2008) “100 Years of Cotton Production, Harvesting, and Ginning Systems”, Transactions of the ASABE 51 (4), p. 1187–98. doi:10.13031/2013.25234.
- ↑ (Fisher 1932 pp 154–156)
- ↑ Yafa, Stephen. (2004) Cotton: The Biography of a Revolutionary Fiber. Penguin (Non-Classics). ISBN 0-14-303722-6.
Bibliografio
- Beckert, Sven. Empire of Cotton: A Global History. New York: Knopf, 2014.
- Brown, D. Clayton. King Cotton: A Cultural, Political, and Economic History since 1945 (University Press of Mississippi, 2011) 440 pp. ISBN 978-1-60473-798-1
- Ensminger, Audrey H. kaj Konlande, James E. Foods and Nutrition Encyclopedia, (2nd ed. CRC Press, 1993). ISBN 0-8493-8980-1
- USDA – Cotton Trade
- Moseley, W.G. kaj L.C. Gray (eld). Hanging by a Thread: Cotton, Globalization and Poverty in Africa (Ohio University Press and Nordic Africa Press, 2008). ISBN 978-0-89680-260-5
- Smith, C. Wayne kaj Joe Tom Cothren. Cotton: origin, history, technology, and production (1999) 850 pages
- True, Alfred Charles. The cotton plant: its history, botany, chemistry, culture, enemies, and uses (U.S. Office of Experiment Stations, 1896) online edition
- Yafa, Stephen H. Big Cotton: How A Humble Fiber Created Fortunes, Wrecked Civilizations, and Put America on the Map (2004) excerpt and text search
- Yafa, Stephen H. Cotton: The Biography of a Revolutionary Fiber. New York: Penguin USA, 2006.
