Dentokuracado: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
| Linio 7: | Linio 7: | ||
Kvankam ĉefe rilata al dentoj plej populare, la kampo de dentokuracado aŭ la pridenta medicino ne estas limigitaj al dentoj sed inkludas aliajn aspektojn de la kraniovizaĝa komplekso inkluzive de la temperomandibula artiklo kaj aliaj apogaj strukturoj. La esprimo dentokuracado estas la praktiko de ''odontologio'' (de [[malnovgreka]] ὀδούς (odoús, "dento")) - la studo de la strukturo, evoluo, kaj anomalioj de la dentoj. Pro ilia granda interkovro en koncepto, dentokuracado ofte estas ankaŭ komprenita kiel inkludante la nun plejparte malfunkcian medicinan specialaĵon de stomatologio (la studo de la buŝo kaj ĝiaj malsanoj) pro kio la du esprimoj estas utiligitaj interŝanĝeble en kelkaj mondoregionoj. |
Kvankam ĉefe rilata al dentoj plej populare, la kampo de dentokuracado aŭ la pridenta medicino ne estas limigitaj al dentoj sed inkludas aliajn aspektojn de la kraniovizaĝa komplekso inkluzive de la temperomandibula artiklo kaj aliaj apogaj strukturoj. La esprimo dentokuracado estas la praktiko de ''odontologio'' (de [[malnovgreka]] ὀδούς (odoús, "dento")) - la studo de la strukturo, evoluo, kaj anomalioj de la dentoj. Pro ilia granda interkovro en koncepto, dentokuracado ofte estas ankaŭ komprenita kiel inkludante la nun plejparte malfunkcian medicinan specialaĵon de stomatologio (la studo de la buŝo kaj ĝiaj malsanoj) pro kio la du esprimoj estas utiligitaj interŝanĝeble en kelkaj mondoregionoj. |
||
Dentokuracado estas ĝenerale konsiderita grava por totala [[sano]]. Denta pritraktado estas aranĝita fare de la denta teamo, kiu ofte konsistas el [[dentisto]] kaj dentaj helpantoj (dentaj asistantoj, dentoflegistoj, |
Dentokuracado estas ĝenerale konsiderita grava por totala [[sano]]. Denta pritraktado estas aranĝita fare de la denta teamo, kiu ofte konsistas el [[dentisto]] kaj dentaj helpantoj (dentaj asistantoj, dentoflegistoj, [[dentoteknikisto]]j, kaj dentaj terapiistoj). La plej multaj dentistoj laboras en privataj praktikoj ([[primarkuracado]]), kvankam kelkaj laboras en dentaj hospitaloj ([[Sansistemo|sekundara prizorgo]]) kaj aliaj institucioj ([[lernejo]]j, [[malliberejo]]j, armeaj bazoj, ktp.). |
||
La historio de dentokuracado preskaŭ estas same antikva kiel la historio de la homaro kaj civilizo kie la plej frua indico originas de restaĵoj de 7000 a.K. de la fruaj Harappan-periodoj de la [[Induso-civilizacio]] (ĉ. 3300 a.K.) kiuj montris signojn de dentoj kiuj estis traboritaj datante reen 9,000 jarojn.<ref>"Stone age man used dentist drill". BBC News. 6a de Aprilo 2006. [http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/4882968.stm] Alirita la 2an de Majo 2016.</ref> Supozeble ke dentoperacio estis la unua specialaĵo de [[medicino]].<ref>Suddick, RP; Harris, NO (1990). "Historical perspectives of oral biology: a series". Critical reviews in oral biology and medicine : an official publication of the American Association of Oral Biologists 1 (2): 135–51. doi:10.1177/10454411900010020301. PMID 2129621.</ref> |
|||
== Historio == |
== Historio == |
||
Kiel registrite je 18:03, 2 maj. 2016
Dentokuracado estas la parto de la medicino kiu zorgas pri prevento, diagnozo kaj kuracado de ĉiaj malsanoj ĉe la dentoj, la buŝo kaj la makzeloj, kun ĉiuj apudaj kaj rilataj strukturoj kaj histoj, partikulare ĉe la makzelovizaĝa (makzelo kaj vizaĝo) areo.[1]
Kvankam ĉefe rilata al dentoj plej populare, la kampo de dentokuracado aŭ la pridenta medicino ne estas limigitaj al dentoj sed inkludas aliajn aspektojn de la kraniovizaĝa komplekso inkluzive de la temperomandibula artiklo kaj aliaj apogaj strukturoj. La esprimo dentokuracado estas la praktiko de odontologio (de malnovgreka ὀδούς (odoús, "dento")) - la studo de la strukturo, evoluo, kaj anomalioj de la dentoj. Pro ilia granda interkovro en koncepto, dentokuracado ofte estas ankaŭ komprenita kiel inkludante la nun plejparte malfunkcian medicinan specialaĵon de stomatologio (la studo de la buŝo kaj ĝiaj malsanoj) pro kio la du esprimoj estas utiligitaj interŝanĝeble en kelkaj mondoregionoj.
Dentokuracado estas ĝenerale konsiderita grava por totala sano. Denta pritraktado estas aranĝita fare de la denta teamo, kiu ofte konsistas el dentisto kaj dentaj helpantoj (dentaj asistantoj, dentoflegistoj, dentoteknikistoj, kaj dentaj terapiistoj). La plej multaj dentistoj laboras en privataj praktikoj (primarkuracado), kvankam kelkaj laboras en dentaj hospitaloj (sekundara prizorgo) kaj aliaj institucioj (lernejoj, malliberejoj, armeaj bazoj, ktp.).
La historio de dentokuracado preskaŭ estas same antikva kiel la historio de la homaro kaj civilizo kie la plej frua indico originas de restaĵoj de 7000 a.K. de la fruaj Harappan-periodoj de la Induso-civilizacio (ĉ. 3300 a.K.) kiuj montris signojn de dentoj kiuj estis traboritaj datante reen 9,000 jarojn.[2] Supozeble ke dentoperacio estis la unua specialaĵo de medicino.[3]
Historio
Jam inter la 28-a kaj 18-a jarcento a.K. dentoj estis kuracitaj en la regiono de la Induso-civilizo.
En la 16-a jarcento a.K. la egipta t.n. Ebers-papiruso indikis interalie kiel kuraci dentojn.
Dum la mezepoko homoj kredis, ke vermo traboris dentojn kaj provokis dentmalsanojn. Ĝis 1829 oni kuracis dentdolorojn aplikante brulvarmegan feron por kaŭterizi kariojn kaj dentonervojn. Plejofte homoj svenis kaj perdis konscion dum tia kuracado. Por mortigi liberigitan nervon oni uzis arsenpaston, kiu sendolorigis la pacienton. Oni uzis ankaŭ eteron, kloroformon kaj ridgason. Poste kokaino aldoniĝis al kontraŭdoloraj rimedoj.
Ekde la 18-a jarcento oni uzis dentojn de hundoj, pavianoj kaj ŝafoj por anstataŭi homajn dentojn.
Dum jarcentoj oni uzis lignajn bastonetojn diserigitajn al fibroj je unu ekstremaĵo kaj superŝutataj de alkalaj cindroj, zingibro aŭ pipro aŭ superverŝataj de aluno por purigi dentojn. Unuaj dentobrosoj datiĝas de la frua 18-a jarcento.
Parencaj profesioj
En la kampo de la dentkuracado la dentisto estas la ĝenerala kuracisto. Kelkfoje li bezonas la helpon de pli teknike ol medicine kvalifikitaj fakuloj. Kelkfoje ankaŭ la scio de la dentisto ne sufiĉas kaj ĝi devas pludirekti la pacienton al kirurgoj.
Ĉi tiuj parencaj profesioj estas:
Vidu ankaŭ
Notoj
- ↑ "Glossary of Dental Clinical and Administrative Terms". American Dental Association. [1] Alirita la 2an de Majo 2016.
- ↑ "Stone age man used dentist drill". BBC News. 6a de Aprilo 2006. [2] Alirita la 2an de Majo 2016.
- ↑ Suddick, RP; Harris, NO (1990). "Historical perspectives of oral biology: a series". Critical reviews in oral biology and medicine : an official publication of the American Association of Oral Biologists 1 (2): 135–51. doi:10.1177/10454411900010020301. PMID 2129621.
Bibliografio
- Klaus Rötzscher: Forensische Zahnmedizin. Books on Demand, Norderstedt u.a. 2005, ISBN 3-8334-0372-1.
- The World Oral Health Report 2003. WHO, Geneva 2003
- Jutta Schönfeld: Die Zahnheilkunde im "Kitâb Zâd al-musâfir" des al-'Gazzâr [10. Jahrhundert], Sudhoffs Archiv 58 (1974), S. 380–403
- Gerhard Baader kaj Walter Hoffmann-Axthelm: Die Entwicklung der Zahn-, Mund- und Kieferheilkunde im europäischen Mittelalter, Medizinhistorisches Journal 6 (1971), S. 113–159
