9-a de julio

julio
lu	ma	me	ĵa	ve	sa	di
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31
aranĝo de 2024 tagoj

La 9-a de julio estas la 190-a tago de la jaro (la 191-a en superjaroj) laŭ la Gregoria kalendaro. 175 tagoj restas.

Je la 9-a de julio okazis, interalie:

Eventoj

• 381: Unua koncilio de Konstantinopolo finiĝis
• 869: Tertremo en regiono de japana urbo Sendaj kaj estiĝinta cunamo mortigis ĉ. mil personojn
• 1064: Kristana armeo rekonkeris hispanan urbon Koimbro
• 1339: Dum la kunveno de Visegrád reĝo de Pollando Kazimiro la 3-a la Granda interkonsentis kun reĝo de Hungario Karolo la 1-a pri tronsukcedo kaj alianco en bataloj kontraŭ la Ordeno de germanaj kavaliroj
• 1357: Imperiestro Karolo la 4-a metis angulŝtonon por konstruo de la Ponto de Karolo
• 1384: Vytautas interpaciĝinte kun Ladislao la 2-a Jogajlo forbruligis tri kastelojn de la Ordeno de germanaj kavaliroj kaj revenis al Litovio
• 1386: Milito aŭstra-svisa: Batalo de Sempach
• 1521: En la katedralo de Vavelo oni pendigis sonorilon "Zygmunt", kiu estis fandita de la kanonoj posedataj de la Ordeno de germanaj kavaliroj, akiritaj post la batalo de Grunwald
• 1695: Rusa armeo komencis sieĝon de la defendata de turkoj Azov
• 1734: Rusa armeo eniris al Gdańsk, kiu kapitulacis la 30-an de junio post 4-monata sieĝo
• 1749: Kanado: britoj fondis Regionan Municipon Halifakso
• 1755: Sepjara milito: malvenko de britoj kontraŭ francoj kaj indianoj en batalo apud rivero Monongahela (Pittsburgh)
• 1762: Katerina la 2-a iĝis, rezulte de puĉo, imperiestrino de Rusio
• 1810: Napoleono Bonaparte aneksis Nederlandon
• 1815: Charles-Maurice de Talleyrand iĝis ĉefministro de Francio
• 1816: Argentino sendependiĝis (de Hispanio).
• 1850: Millard Fillmore iĝis prezidento de Usono
• 1868: Amendo al Usona Konstitucio garantiis al afrik-usonanoj plene civitanajn rajtojn
• 1877: Granda Londono: la unua tenisa turniro okazis en Wimbledon
• 1896: Usona politikisto William Jennings Bryan famiĝis pro sia orkruca parolo
• 1915: Kapitulaco de lastaj germanaj taĉmentoj en batalo kontraŭ sud-afrika armeo kaj malfondo de la Germana Sudokcidenta Afriko
• 1916: Sudamerika Konfederacio de Futbalo CONMEBOL fondiĝis
• 1917: Laŭ alvoko de Józef Piłsudski soldatoj de la 1-a kaj 3-a Brigadoj de Polaj Legioj rifuzis ĵuri por "fidela frateco de armiloj kun Germanio kaj Aŭstrio-Hungario"
• 1920: Pola-bolŝevika milito: supervenko de pola kavalerio en batalo de Grebionka (Minska regiono) - sovetaj perdoj - ne malpli ol 127 mortigitoj kaj multaj vunditoj, polaj perdoj - 6 kavalerianoj, en tio 1 oficiro, 3 vunditoj kaj 11 vunditaj ĉevaloj; apud Babrujsk poloj perdis 2 kirastrajnojn
• 1922: Usonano Johnny Weissmüller kiel la unua homo naĝis 100 metrojn ene de unu minuto
• 1932: Svislando nuligis militan ŝuldon al Vajmara Respubliko
• 1932: En San-Paŭlo eksplodis ribelo de Pro-Konstitucia Revolucio kontraŭ brazila diktatoro Getúlio Vargas por reestabli la konstitucion
• Dua mondmilito en Pollando kaj la mondo:
  • 1941: Greiser malpermesis respondi demandojn senditaj de American Joint Distribution Committee pri judoj en la Varto-Lando; germana armeo konkeris Ĵitomir
  • Italio sendis al orienta fronto armean helpon por Germanio; internigita de francaj regopovoj en Konakrio pola pasaĝera ŝipo SS Pułaski fuĝis de la haveno pripafata de artilerio
  • 1942: Gestapo kaj SS pafmortigis apud Krakovo ĉ. 100 judojn; germana polico pendumis en Tuchorza (proksime al Wolsztyn) 15 polojn, alveturigitaj de Poznań
  • Pola registaro en ekzilo aranĝis en Londono konferencon pri amasa ekstermigo de judoj en okupata Pollando
  • 1943: Gestapo de Tarnów pafmortigis en Żurowa polinon kun sixaj kvar infanoj pro helpo al forkurintaj de germana tendaro sovetaj militkaptitoj; germana polico ĉirkaŭis Sandomierz kaj kontrolis ĉiun foriranton kaj alvenanton; Konsilantaro por Helpo al Judoj apelaciis al pola registaro por organizi internacian agadon favore al savo de judoj
  • Aliancanoj kadre de Operaco Husky albordiĝis al Sicilio
  • 1944: Taĉmentoj de germana polico bruligis en Bogucin 13 agrikulturajn proprietaĵojn pafmortigante dekkelke de personoj kaj en Komarówka 75 konstruaĵon murdante 6 loĝantojn; germanaj soldatoj pafekzekutis en Jeziory 21 virojn pro ilia helpo al partizanoj; Ruĝa Armeo eniris al Lida en Grodna regiono
  • Operaco Overlord finiĝis - britoj konkeris Caen en Normandio; usona armeo konkeris insulon Saipano; Daŭriga milito: finna armeo decide venkas la Ruĝan Armeon en la batalo de Tali-Ihantala
• 1947: Pollando sub premo de Sovetunio malakceptis la planon de Marshall laŭ kiu postmilita Eŭropo ricevis helpon valoran je 17 miliardoj da dolaroj (mineralaj substancoj, nutraĵoj, kreditoj kaj produktadrimedoj)
• 1950: Stalinismo: grupo de parlamentanoj de kristana-demokratia Partio de Laboro - por ŝajnigi politikan plurismon - eniris al Partio de Demokratio, subigita al Pola Unuiĝinta Laborista Partio
• 1955: En Londono oni publikigis manifeston pli frue subskribitan de Albert Einstein kaj Bertrand Russell kontraŭ uzado de atombombo
• 1971: Flago de Kataro oficialiĝis
• 1978: Alessandro Pertini iĝis prezidento de Italio
• 1986: En Straßlach-Dingharting dum bomba atenco farita de okcidentgermana terorisma organizaĵo Frakcio de Ruĝa Armeo pereis estrarano de Siemens AG kun sia ŝoforo
• 1993: Ĉeĥa parlamento voĉdonis leĝon pri senrajteco de komunisma reĝimo kaj rezisto kontraŭ ĝi
• 1993: Brita ministerio pri enlandaj aferoj publike anoncis, ke en Jekaterinburg oni malkovris korpojn de caro Nikolao la 2-a kaj lia edzino
• 2002: En la ĉefurbo de Etiopio Adis-Abebo Organizaĵo por Afrika Unueco anstataŭiĝis per Afrika Unio.
• 2007: Post 89 jaroj en Bonaero falis neĝo
• 2011: Sud-Sudano sendependiĝis (de Sudano)
• 2014: De Kosmodromo Pleseck oni unuafoje elpafis lanĉo-veturilon Angara

Naskiĝoj

• 1578: Ferdinando la 2-a, imperiestro de la Sankta Romia Imperio (m. 1637)
• 1744: François-Guillaume Ménageot, franca pentristo (m. 1816)
• 1764: Ann Radcliffe, angla verkistino (m. 1823)
• 1830: Gábor Kemény, hungara politikisto, ministro (m. 1888)
• 1856: Nikola Tesla, serba-usona inĝeniero kaj inventisto (m. 1943)
• 1856: Henrik Wlislocki, saksa etnografo en Transsilvanio (m. 1907)
• 1862: Konrad Alberti, germana verkisto kaj gazetredaktisto
• 1879: Carlos Justiniano Ribeiro Chagas, brazila kuracisto (m. 1934)
• 1879: Ottorino Respighi, itala komponisto (m. 1936)
• 1891: Ferenc Czeyda-Pommersheim, hungara kuracisto (m. 1974)
• 1905: Miklós Guzner, hungara kuracisto (m. 1972)
• 1911: John Archibald Wheeler, usona fizikisto (m. 2008)
• 1914: Lídia Agricola, hungara pentristino (m. 1994)
• 1914: Willi Stoph, orientgermana politikisto
• 1921: Zorka Janů, ĉeĥa aktorino (m. 1946)
• 1926: Georg Lohmeier, germana verkisto
• 1929: Hasano la 2-a, sultano kaj reĝo de Maroko (m. 1999)
• 1931: Margit Soó Zöld, hungara grafikistino
• 1932: Donald Rumsfeld, usona ministro pri defendo
• 1834: Jan Neruda, ĉeĥa poeto, esperantigata (m. 1891)
• 1933: Elem Klimov, rusa filmreĝisoro (m. 2003)
• 1935: Wim Duisenberg, nederlanda ekonomikisto kaj politikisto (m. 2005)
• 1935: Zsolt Fekete, rumania hungara pentristo
• 1935: Gyula Péterffy, rumania hungara aktoro (m. 1980)
• 1935: András-Mihály Pogány, rumania hungara inĝeniero
• 1935: Mercedes Sosa, argentina kantistino (m. 2009)
• 1937: David Hockney, angla pentristo, enscenigisto kaj fotisto
• 1937: Árpád Venczel, rumania hungara skulptisto
• 1945: István Imreh, rumania hungara biologo
• 1945: Dean R. Koontz, usona verkisto
• 1947: O. J. Simpson, usona futbalisto kaj aktoro
• 1950: Viktor Janukoviĉ, ĉefministro kaj prezidento de Ukrainio
• 1956: Tom Hanks, usona aktoro
• 1963: Jenő Csata, rumania hungara pentristo kaj grafikisto
• 1968: Hunor Pető, hungara artisto
• 1971: Marc Andreessen, usona komputikisto

Mortoj

• 1386: Leopoldo la 3-a, duko de Aŭstrio (n. 1351)
• 1437: Johana de Navaro, dukino de Bretonio, reĝino de Anglio (n. 1340)
• 1441: Jan van Eyck, flandra pentristo (n. ĉ. 1395)
• 1654: Ferdinando la 4-a, imperiestro de la Sankta Romia Imperio (n. 1633)
• 1677: Angelus Silesius, silezia poeto germanlingva, mistikulo verkanta apologetike (n. 1624)
• 1696: Wacław Potocki, pola verkisto, poeto kaj moralisto (n. 1621)
• 1746: Filipo la 5-a, reĝo de Hispanio (n. 1683)
• 1797: Edmund Burke, brita filozofo kaj ŝtatisto (n. 1729)
• 1850: Zachary Taylor, usona prezidento 1849-1850 (n. 1784)
• 1850: Báb, persa komercisto, fondinto de la religia movado babismo, devenanta de imamismo, murdita (n. 1819)
• 1856: Amedeo Avogadro, itala fizikisto kaj kemiisto (n. 1776)
• 1880: Paul Broca, franca kuracisto, anatomo kaj antropologo (n. 1824)
• 1929: Julian Fałat, pola akvarelisto kaj pejzaĝisto (n. 1853)
• 1932: King Camp Gillette, usona komercisto kaj inventinto (n. 1855)
• 1933: Viktoro Polgár, franca presisto kaj esperantisto (n. 1877)
• 1936: Oscar Van Schoor, belga esperantisto kaj verkisto (n. 1873)
• 1938: Jakov Ĥozijev, oseta poeto (n. 1916)
• 1941: Carl Friedrich von Siemens, entreprenisto kaj politikisto germana (n. 1872)
• 1943: Franz Jägerstätter, aŭstra kamparano kaj martiro de konscienco (n. 1907)
• 1946: Árpád Kovács, rumania hungara juristo (n. 1897)
• 1947: Lucjan Żeligowski, pola generalo (n. 1865)
• 1971: Olivér Pittner, hungara pentristo (n. 1911)
• 1980: Vinicius de Moraes, brazila diplomato, poeto, komponisto (n. 1913)
• 1985: Ĉarlota, granddukino de Luksemburgo (n. 1896)
• 1987: Endre Vészi, hungara poeto, verkisto (n. 1916)
• 1989: Wolfdietrich Schnurre, germana verkisto
• 2004: Jean Lefebvre, franca aktoro (n.1919)
• 2011: Facundo Cabral, argentina kantisto (n. 1937)
• 2016: Vilmos Varga, rumania hungara aktoro (2016)

Specialaj tagoj kaj festoj

• Aŭstralio: Tago de Konstitucio
• Argentino: Tago de Sendependiĝo
• San-Paŭlo: Tago de Por-konstitucia Revolucio
• Ukrainio, Krimeo: Tago de Partenito
• Palaŭo: Tago de Konstitucio
• Romkatolika Kalendaro: Sankta Aŭgusteno Zhao Rong, sacerdoto (unu el 120 ĉinaj martiroj)

Tagoj de semajno

La 9-a de julio estas (laŭ gregoria kalendaro):

• Dimanĉo en jaroj: 1589 1595 1600 1606 1617 1623 1628 1634 1645 1651 1656 1662 1673 1679 1684 1690 1702 1713 1719 1724 1730 1741 1747 1752 1758 1769 1775 1780 1786 1797 1809 1815 1820 1826 1837 1843 1848 1854 1865 1871 1876 1882 1893 1899 1905 1911 1916 1922 1933 1939 1944 1950 1961 1967 1972 1978 1989 1995 2000 2006 2017 2023 2028 2034 2045 2051 2056 2062 2073 2079 2084 2090;
• Lundo en jaroj: 1584 1590 1601 1607 1612 1618 1629 1635 1640 1646 1657 1663 1668 1674 1685 1691 1696 1703 1708 1714 1725 1731 1736 1742 1753 1759 1764 1770 1781 1787 1792 1798 1804 1810 1821 1827 1832 1838 1849 1855 1860 1866 1877 1883 1888 1894 1900 1906 1917 1923 1928 1934 1945 1951 1956 1962 1973 1979 1984 1990 2001 2007 2012 2018 2029 2035 2040 2046 2057 2063 2068 2074 2085 2091 2096;
• Mardo en jaroj: 1585 1591 1596 1602 1613 1619 1624 1630 1641 1647 1652 1658 1669 1675 1680 1686 1697 1709 1715 1720 1726 1737 1743 1748 1754 1765 1771 1776 1782 1793 1799 1805 1811 1816 1822 1833 1839 1844 1850 1861 1867 1872 1878 1889 1895 1901 1907 1912 1918 1929 1935 1940 1946 1957 1963 1968 1974 1985 1991 1996 2002 2013 2019 2024 2030 2041 2047 2052 2058 2069 2075 2080 2086 2097;
• Merkredo en jaroj: 1586 1597 1603 1608 1614 1625 1631 1636 1642 1653 1659 1664 1670 1681 1687 1692 1698 1704 1710 1721 1727 1732 1738 1749 1755 1760 1766 1777 1783 1788 1794 1800 1806 1817 1823 1828 1834 1845 1851 1856 1862 1873 1879 1884 1890 1902 1913 1919 1924 1930 1941 1947 1952 1958 1969 1975 1980 1986 1997 2003 2008 2014 2025 2031 2036 2042 2053 2059 2064 2070 2081 2087 2092 2098;
• Ĵaŭdo en jaroj: 1587 1592 1598 1609 1615 1620 1626 1637 1643 1648 1654 1665 1671 1676 1682 1693 1699 1705 1711 1716 1722 1733 1739 1744 1750 1761 1767 1772 1778 1789 1795 1801 1807 1812 1818 1829 1835 1840 1846 1857 1863 1868 1874 1885 1891 1896 1903 1908 1914 1925 1931 1936 1942 1953 1959 1964 1970 1981 1987 1992 1998 2009 2015 2020 2026 2037 2043 2048 2054 2065 2071 2076 2082 2093 2099;
• Vendredo en jaroj: 1582 1593 1599 1604 1610 1621 1627 1632 1638 1649 1655 1660 1666 1677 1683 1688 1694 1700 1706 1717 1723 1728 1734 1745 1751 1756 1762 1773 1779 1784 1790 1802 1813 1819 1824 1830 1841 1847 1852 1858 1869 1875 1880 1886 1897 1909 1915 1920 1926 1937 1943 1948 1954 1965 1971 1976 1982 1993 1999 2004 2010 2021 2027 2032 2038 2049 2055 2060 2066 2077 2083 2088 2094;
• Sabato en jaroj: 1583 1588 1594 1605 1611 1616 1622 1633 1639 1644 1650 1661 1667 1672 1678 1689 1695 1701 1707 1712 1718 1729 1735 1740 1746 1757 1763 1768 1774 1785 1791 1796 1803 1808 1814 1825 1831 1836 1842 1853 1859 1864 1870 1881 1887 1892 1898 1904 1910 1921 1927 1932 1938 1949 1955 1960 1966 1977 1983 1988 1994 2005 2011 2016 2022 2033 2039 2044 2050 2061 2067 2072 2078 2089 2095.