Kelkopa stelo: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 5: Linio 5:
*Komponantoj estas proksimaj en spaco, kaj pro tio [[gravito|gravite]] interagas kaj [[orbito|orbitas]] ĉiu ĉirkaŭ la aliaj. Nur ĉi tiaj estas realaj kelkoblaj steloj, ili estas nomataj ankaŭ kiel '''kelkoblaj stelaj sistemoj'''.
*Komponantoj estas proksimaj en spaco, kaj pro tio [[gravito|gravite]] interagas kaj [[orbito|orbitas]] ĉiu ĉirkaŭ la aliaj. Nur ĉi tiaj estas realaj kelkoblaj steloj, ili estas nomataj ankaŭ kiel '''kelkoblaj stelaj sistemoj'''.


Kutime ĉiu komponanto de kelkobla stela estas nomata per aldono de majuskla latina litero, ekde "A", je fino de nomo de la kelkobla stelo.
[[Dosiero:Sirius.Trajectory.png|thumb|Moviĝo de Siriuso А en ĉielo, стрелка масштаба 1 угловая секунда]]

[[Dosiero:Sirius.Trajectory.png|thumb|Moviĝo de Siriuso А en ĉielo dum jaroj [[1900]] ... [[1980]], streketo kun nadloj estas 1 angula sekundo]]
[[Dosiero:Mira_AB_xray_image.jpg|thumb|Duobla stelo [[Omikron Baleno]]]]
[[Dosiero:Mira.UV.Accretion.jpg|thumb|Duobla stelo [[Omikron Baleno]]]]

Изображение [[Переменная звезда|Переменой звезды]] Миры (омикрона Кита), сделанное космическим телескопом им. Хаббла в ультрафиолетовом диапазоне. На фотографии виден аккреционный "хвост", направленный от основного компонента - [[Красный гигант|красного гиганта]] к компаньону - [[Белый карлик|белому карлику]]]]


Laŭ tio kiel la kelkobleco estas rimarkebla kelkoblaj steloj estadas de jenaj specoj (sed la speco certe dependas de kapabloj de la observanto):
Laŭ tio kiel la kelkobleco estas rimarkebla kelkoblaj steloj estadas de jenaj specoj (sed la speco certe dependas de kapabloj de la observanto):

Kiel registrite je 10:00, 23 jun. 2006

Kelkobla stelo estas pluraj steloj, vidataj tre proksime aŭ eĉ ne distigeblaj kaj videblaj kiel unu stelo. Ĉi aparta stelo de kelkobla stelo estas nomata kiel komponanto. Ankaŭ povas esti ke komponanto de kelkobla stelo mem estas kelkobla stelo.

Laŭ situo de komponantoj kelkoblaj steloj estadas:

  • Komponantoj estas nur videblaj proksime, sed en spaco estas malproksimaj.
  • Komponantoj estas proksimaj en spaco, kaj pro tio gravite interagas kaj orbitas ĉiu ĉirkaŭ la aliaj. Nur ĉi tiaj estas realaj kelkoblaj steloj, ili estas nomataj ankaŭ kiel kelkoblaj stelaj sistemoj.

Kutime ĉiu komponanto de kelkobla stela estas nomata per aldono de majuskla latina litero, ekde "A", je fino de nomo de la kelkobla stelo.

Moviĝo de Siriuso А en ĉielo dum jaroj 1900 ... 1980, streketo kun nadloj estas 1 angula sekundo
Dosiero:Mira AB xray image.jpg
Duobla stelo Omikron Baleno
Dosiero:Mira.UV.Accretion.jpg
Duobla stelo Omikron Baleno

Изображение Переменой звезды Миры (омикрона Кита), сделанное космическим телескопом им. Хаббла в ультрафиолетовом диапазоне. На фотографии виден аккреционный "хвост", направленный от основного компонента - красного гиганта к компаньону - белому карлику]]

Laŭ tio kiel la kelkobleco estas rimarkebla kelkoblaj steloj estadas de jenaj specoj (sed la speco certe dependas de kapabloj de la observanto):

  • Videble kelobla stelo - komponantoj estas videblaj kiel apartaj ateloj
  • Eklipse duobla stelo - komponantaj periode eklipsas unu la alian, kaj tiam la tuta heleco de stelo portempe malpligrandiĝas. Por ĉi tio la observanto devas esti sufiĉe proksime al ebeno de la orbitoj, do la sistemo devas esti videbla deflanke. Malpligrandiĝo de la heleco okazas dufoje dum ĉiu periodo de la orbitado, kiam la unua komponanto estas eklipsita kaj kiam la dua komponanto estas eklipsita. Grandecoj de ĉi tiuj du malpligrandiĝoj povas esti diversaj.
  • Spektre duobla stelo - la komponantaj dum la orbitado periode moviĝas proksimen kaj malproksimen al la observanto, kaj iliaj spektroj ŝoviĝas violkoloren kaj ruĝen. Ĉar videbla spektro estas sumo de spektroj de komponantoj, ĉi tio povas aspekti kiel perioda plilarĝiĝo de spektraj linioj.
  • Nur unu komponanto estas videbla, sed ĝi moviĝas en ĉielo je ondsimila kurbo. Pro ĉi tio eblas konkludi, ke estas la alia nevidebla komponanto, kaj la moviĝo estas sumo de linia flugo de la tuta sistemo kaj de la orbita moviĝo. Ekzemplo de ĉi tia stelo estas Siriuso.