Glacitavolo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Neniu resumo de redakto |
Neniu resumo de redakto |
||
| Linio 2: | Linio 2: | ||
'''Glacitavolo''' estas amaso de glaĉera [[glacio]] kiu kovras ĉirkaŭan terenon kaj estas pli grandaj ol {{unuo|50000|km²}}<ref>{{citaĵo el la reto|url=http://gemini.oscs.montana.edu/~geol445/hyperglac/glossary.htm|alirdato=2006-08-22|titolo=Glossary of Important Terms in Glacial Geology}}</ref>, tiele konata ankaŭ kiel '''kontinenta glaĉero'''<ref>[http://amsglossary.allenpress.com/glossary/search?id=ice-sheet1 American Meteorological Society, Glossary of Meteorology]</ref>. La nuraj nunaj Glacitavoloj estas en [[Antarkta Glacitavolo|Antarkto]] kaj [[Gronlanda Glacitavolo|Gronlando]]; dum la [[lasta glaciperiodo]] nome [[Lasta glacimaksimumo]] (LGM) la [[Laurentida Glacitavolo]] kovris multe el [[Nordameriko]], la Veiĥselia Glacitavolo kovris [[Eŭropo|nordan Eŭropon]] kaj la [[Patagonia Glacitavolo]] kovris suda [[Sudameriko]]n. |
'''Glacitavolo''' estas amaso de glaĉera [[glacio]] kiu kovras ĉirkaŭan terenon kaj estas pli grandaj ol {{unuo|50000|km²}}<ref>{{citaĵo el la reto|url=http://gemini.oscs.montana.edu/~geol445/hyperglac/glossary.htm|alirdato=2006-08-22|titolo=Glossary of Important Terms in Glacial Geology}}</ref>, tiele konata ankaŭ kiel '''kontinenta glaĉero'''<ref>[http://amsglossary.allenpress.com/glossary/search?id=ice-sheet1 American Meteorological Society, Glossary of Meteorology]</ref>. La nuraj nunaj Glacitavoloj estas en [[Antarkta Glacitavolo|Antarkto]] kaj [[Gronlanda Glacitavolo|Gronlando]]; dum la [[lasta glaciperiodo]] nome [[Lasta glacimaksimumo]] (LGM) la [[Laurentida Glacitavolo]] kovris multe el [[Nordameriko]], la Veiĥselia Glacitavolo kovris [[Eŭropo|nordan Eŭropon]] kaj la [[Patagonia Glacitavolo]] kovris suda [[Sudameriko]]n. |
||
==Priskribo== |
|||
Glacitavoloj estas pli grandaj ol glaciŝildoj aŭ alpaj [[glaĉero]]j. Masoj el glacio kovrantaj malpli ol {{unuo|50000|km²}} ricevas la terminon de [[glaciĉapo]]. Ĝi tipe ricevas serion de glaĉeroj ĉirkaŭ sia periferio. |
Glacitavoloj estas pli grandaj ol glaciŝildoj aŭ alpaj [[glaĉero]]j. Masoj el glacio kovrantaj malpli ol {{unuo|50000|km²}} ricevas la terminon de [[glaciĉapo]]. Ĝi tipe ricevas serion de glaĉeroj ĉirkaŭ sia periferio. |
||
Kiel registrite je 12:25, 19 jan. 2017
Glacitavolo estas amaso de glaĉera glacio kiu kovras ĉirkaŭan terenon kaj estas pli grandaj ol 50 000 km²[1], tiele konata ankaŭ kiel kontinenta glaĉero[2]. La nuraj nunaj Glacitavoloj estas en Antarkto kaj Gronlando; dum la lasta glaciperiodo nome Lasta glacimaksimumo (LGM) la Laurentida Glacitavolo kovris multe el Nordameriko, la Veiĥselia Glacitavolo kovris nordan Eŭropon kaj la Patagonia Glacitavolo kovris suda Sudamerikon.
Priskribo
Glacitavoloj estas pli grandaj ol glaciŝildoj aŭ alpaj glaĉeroj. Masoj el glacio kovrantaj malpli ol 50 000 km² ricevas la terminon de glaciĉapo. Ĝi tipe ricevas serion de glaĉeroj ĉirkaŭ sia periferio.
Kvankam ties surfaco estas malvarma, la bazo de glacitavolo estas ĝenerale pli varma pro varmo el geotermiko. Ĉe lokoj, fandado okazas kaj la akvo lubrikas la glacitavolon kaj tiu fluas pli rapide. Tiu procezo produktas rapidfluantajn kanalojn en la glacitavolo — tiuj estas glacifluoj.
La nuntempaj polusaj Glacitavoloj estas relative junaj laŭ geologiaj terminoj. La Antarkta Glacitavolo unue formiĝis kiel malgranda glaĉero (eble kelkaj) komence de Oligoceno, kaj retiriĝis kaj antaŭeniris multajn fojojn ĝis la Plioceno, kiam ĝi finfine okupis preskaŭ ĉion el Antarkto. La Gronlanda Glacitavolo ne disvolviĝis entute ĝis la fina Plioceno, sed ŝajne disvolviĝis tre rapide kun la unua kontinenta glacialo. Tio havis la malkutiman efikon permesi fosiliojn de plantoj kiuj iam kreskis sur la nuntempa Gronlando esti multe pli bone konservitaj ol tiuj de la malrapide formiĝanta Antarkta Glacitavolo.
Vidu ankaŭ
Referencoj
Bibliografio
- (2012) Müller, Jonas and Koch, Luka: Ice Sheets: Dynamics, Formation and Environmental Concerns. Hauppauge, New York: Nova Science. ISBN 978-1-61942-367-1.