Arborano: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively

(Rigardi ŝanĝojn inter stabila kaj nuna versioj)

[kontrolita revizio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

VidaVikiteksto

Enteksta

Kiel registrite je 13:05, 4 feb. 2017

Arborano estas ajna specio de rano kiu pasas plej parton de sia vivodaŭro sur arboj, kio estas konata kiel arbomoviĝo.^[1] Kelkaj stirpoj de ranoj inter Novbatrakoj venis al arboranoj, kvankam ili ne estas proksime rilataj unu al aliaj.

Multaj milionoj da jaroj de konverĝa evoluo rezultis en preskaŭ identaj morfologioj kaj ekologioj. Ili estas tiom similaj kiom indikas ties ekologiaj niĉoj kiuj estas en unu biomo kie unu grupo de arboranoj loĝas, dum la alia estas preskaŭ foresta. La lasta komuna praulo de kelkaj tiaj arboranoj vivis antaŭ la formorto de dinosaŭroj.

Priskribo

Kiel la nomo sugestas, evidente tiuj ranoj tipe troviĝas en arboj aŭ aliaj arbo-kreska vegetaĵaro. Ili normale ne descendas surgrunden, escepte por pariĝi kaj ovodemeti, kvankam kelkaj konstruas saŭmonestojn surfolie kaj rare lasas entute la arbojn plenkreskule.

Multaj arboranoj povas ŝanĝi sian koloron por pli bona kamuflado. Ekzemple, la griza arborano (Hyla versicolor) povas ŝanĝi sian koloron el la verdas al la griza al la flava.^[2]

Arboranoj estas kutime malgrandaj ĉar ties pezo devas esti portata sur la branĉoj kaj bastonetoj en siaj habitatoj. Kvankam kelkaj atingas 10 cm aŭ plie, ili estas tipe pli malgranda kaj pli fajna ol la surteremaj ranoj. Arboranoj tipe havas bone disvolviĝintajn diskojn ĉe la pintoj de fingroj; la fingroj mem, same kiel la membroj, tendencas esti pli malgrandaj, rezulte al la pli ekifa kaptokapablo. La genro Chiromantis de Rakoforedoj estas plej ekstrema en tiu rilato: ĝi povas oponi du fingrojn al la aliaj du, rezulte en vajceca kaptilo.

Familio

Arboranoj estas membroj de tiuj familioj aŭ genroj:

Hiledoj, aŭ "veraj" arboranoj, loĝas en moderklimataj al tropikaj partoj de Eŭrazio norde de Himalajo, Aŭstraliao kaj en Ameriko.
Rakoforedoj, aŭ arbustoranoj, estas la arboranoj de tropikaj regionoj ĉirkaŭ la Hinda Oceano: Afriko, Sudazio kaj Sudorienta Azio al la Linio de Lydekker. Kelkaj loĝas en Orienta Azio.
Centrolenedoj, aŭ vitroranoj, estas eble proksime rilataj al la hiledoj; tiuj travideblaj ranoj estas indiĝenaj de Centra kaj Suda Ameriko.
Hiperoljedoj, aŭ ruĝaj ranoj, estas tre proksime rilataj al la nestotruaj Mikrohiledoj; tiuj malgrandaj ranoj estas indiĝenaj de sub-Sahara Afriko.
Boophis estas genro de tre arboremaj ranoj kiuj evoluis el la venenaj surteremaj Manteledoj de Madagaskaro.
Pedostibes, aŭ arbobufo, estas genro de tre arboremaj membroj de la tipe surteraj Bufonedoj.

Ĉi tiu artikolo estas redaktata de iu.

Por eviti la riskon de redaktokonflikto, ne redaktu la artikolon. Kontrolu la kronologion kaj forigu la ŝablonon, se necese.

↑ Amphibians (2008-04-22) Tree Frog Info. Animals.howstuffworks.com. Alirita 2013-06-03.
↑ Herpetology. Herpnet.net. Alirita 2013-06-03.

[1] Amphibians (2008-04-22) Tree Frog Info. Animals.howstuffworks.com. Alirita 2013-06-03.

[2] Herpetology. Herpnet.net. Alirita 2013-06-03.

[1]

[2]

@@ Linio 6: / Linio 6: @@
 ==Priskribo==
 [[File:Red-eyed tree frog Lapa Rios.JPG|thumb|[[Ruĝokula arborano]], [[Osa Duoninsulo]], [[Kostariko]].]]
-[[File:Gladiator frog Osa.JPG|thumb|Gladiatora arborano (''Hypsiboas rosenbergi''), [[Osa Duoninsulo]], [[Kostariko]].]]
+[[File:Gladiator frog Osa.JPG|thumb|Gladiatora arborano (''Hypsiboas rosenbergi''), Osa Duoninsulo, [[Kostariko]].]]
 Kiel la nomo sugestas, evidente tiuj ranoj tipe troviĝas en arboj aŭ aliaj arbo-kreska vegetaĵaro. Ili normale ne descendas surgrunden, escepte por pariĝi kaj [[ovo|ovodemeti]], kvankam kelkaj konstruas saŭmonestojn surfolie kaj rare lasas entute la arbojn plenkreskule.
@@ Linio 12: / Linio 12: @@
 Arboranoj estas kutime malgrandaj ĉar ties pezo devas esti portata sur la branĉoj kaj bastonetoj en siaj [[habitato]]j. Kvankam kelkaj atingas 10 cm aŭ plie, ili estas tipe pli malgranda kaj pli fajna ol la surteremaj ranoj. Arboranoj tipe havas bone disvolviĝintajn diskojn ĉe la pintoj de fingroj; la fingroj mem, same kiel la membroj, tendencas esti pli malgrandaj, rezulte al la pli ekifa kaptokapablo. La genro ''Chiromantis'' de [[Rakoforedoj]] estas plej ekstrema en tiu rilato: ĝi povas oponi du fingrojn al la aliaj du, rezulte en [[Vajco|vajceca]] kaptilo.
+==Familio==
+Arboranoj estas membroj de tiuj [[familio (biologio)|familioj]] aŭ genroj:
+* [[Hiledoj]], aŭ "veraj" arboranoj, loĝas en [[Modera klimato|moderklimataj]] al tropikaj partoj de [[Eŭrazio]] norde de [[Himalajo]], [[Aŭstralio (kontinento)|Aŭstraliao]] kaj en [[Ameriko]].
+* [[Rakoforedoj]], aŭ arbustoranoj, estas la arboranoj de [[tropika]]j regionoj ĉirkaŭ la [[Hinda Oceano]]: [[Afriko]], [[Sudazio]] kaj [[Sudorienta Azio]] al la [[Richard Lydekker|Linio de Lydekker]]. Kelkaj loĝas en [[Orienta Azio]].
+* [[Centrolenedoj]], aŭ vitroranoj, estas eble proksime rilataj al la hiledoj; tiuj travideblaj ranoj estas indiĝenaj de Centra kaj Suda Ameriko.
+* [[Hiperoljedoj]], aŭ ruĝaj ranoj, estas tre proksime rilataj al la nestotruaj [[Mikrohiledoj]]; tiuj malgrandaj ranoj estas indiĝenaj de sub-Sahara Afriko.
+* ''Boophis'' estas genro de tre arboremaj ranoj kiuj evoluis el la venenaj surteremaj [[Manteledoj]] de Madagaskaro.
+* ''Pedostibes'', aŭ arbobufo, estas genro de tre arboremaj membroj de la tipe surteraj [[Bufonedoj]].
 {{redaktata}}