Aspartata acido: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
eNeniu resumo de redakto |
|||
Linio 33: | Linio 33: | ||
|[[Molara maso]]||133.103 g·mol<sup>-1</sup> |
|[[Molara maso]]||133.103 g·mol<sup>-1</sup> |
||
|- |
|- |
||
|[[Denseco]]|| 1.66g cm<sup>−3<sup/> |
|[[Denseco]]|| 1.66g cm<sup>−3<sup/> |
||
|- |
|- |
||
|[[Fandpunkto]]||270 °C |
|[[Fandpunkto]]||270 °C |
||
|- |
|- |
||
|[[Konstanto pri dissociigo de acidoj|Acideco (pKa)]]||3.9 |
|[[Konstanto pri dissociigo de acidoj|Acideco (pKa)]]||3.9 |
||
|- |
|- |
||
|[[Solvebleco]]||[[Akvo]]:4.5 g/L |
|[[Solvebleco]]||[[Akvo]]:4.5 g/L |
||
|- |
|- |
||
|[[Mortiga dozo (LD50)]]||5000 mg/kg (buŝe) |
|[[Mortiga dozo (LD50)]]||5000 mg/kg (buŝe) |
||
|- style="background: yellow; color: black" |
|- style="background: yellow; color: black" |
||
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[Deklaroj pri Risko kaj Sekureco|'''Sekurecaj Indikoj''']] |
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[Deklaroj pri Risko kaj Sekureco|'''Sekurecaj Indikoj''']] |
||
Linio 47: | Linio 47: | ||
|[[Listo da R-Deklaroj|Riskoj]]||[[Listo da R-Deklaroj#R36|R36]] [[Listo da R-Deklaroj#R36/37/38|R36/37/38]] [[Listo da R-Deklaroj#R20/21/22|R20/21/22]] <ref>[https://www.chemicalbook.com/ChemicalProductProperty_EN_CB3141599.htm Chemical Book]</ref> |
|[[Listo da R-Deklaroj|Riskoj]]||[[Listo da R-Deklaroj#R36|R36]] [[Listo da R-Deklaroj#R36/37/38|R36/37/38]] [[Listo da R-Deklaroj#R20/21/22|R20/21/22]] <ref>[https://www.chemicalbook.com/ChemicalProductProperty_EN_CB3141599.htm Chemical Book]</ref> |
||
|- |
|- |
||
|[[Listo da S-Deklaroj|Sekureco]]||[[Listo da S-Deklaroj#S26|S26]] [[Listo da S-Deklaroj#S24/25|S24/25]] [[Listo da S-Deklaroj#S22|S22]] [[Listo da S-Deklaroj#R36|S36]] |
|[[Listo da S-Deklaroj|Sekureco]]||[[Listo da S-Deklaroj#S26|S26]] [[Listo da S-Deklaroj#S24/25|S24/25]] [[Listo da S-Deklaroj#S22|S22]] [[Listo da S-Deklaroj#R36|S36]] |
||
|- style="background: yellow; color: black" |
|- style="background: yellow; color: black" |
||
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[Ŝablono:Danĝerosimboloj|'''Pridanĝeraj indikoj''']] |
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[Ŝablono:Danĝerosimboloj|'''Pridanĝeraj indikoj''']] |
||
|- |
|- |
||
|colspan="2" style="text-align: center;" | [[Ŝablono:Danĝerosimboloj|'''Danĝero''']] {{Danĝerosimboloj|Xi|Xn}} |
|colspan="2" style="text-align: center;" | [[Ŝablono:Danĝerosimboloj|'''Danĝero''']] {{Danĝerosimboloj|Xi|Xn}} |
||
|- style="background: yellow; color: black" |
|- style="background: yellow; color: black" |
||
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[GHS pri klasado kaj etikedado de kemiaĵoj|'''GHS etikedigo de kemiaĵoj''']] |
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[GHS pri klasado kaj etikedado de kemiaĵoj|'''GHS etikedigo de kemiaĵoj''']] |
||
|- |
|- |
||
|[[GHS Damaĝo-piktogramoj|GHS Damaĝo-piktogramo]]||<center>{{GHS Piktogramo|07}} </center> |
|[[GHS Damaĝo-piktogramoj|GHS Damaĝo-piktogramo]]||<center>{{GHS Piktogramo|07}} </center> |
||
Linio 61: | Linio 61: | ||
|[[GHS Deklaroj pri damaĝoj]]||{{H-Frazoj|319}}<ref>[https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/L-aspartic_acid#section=Safety-and-Hazards Pubchem]</ref> |
|[[GHS Deklaroj pri damaĝoj]]||{{H-Frazoj|319}}<ref>[https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/L-aspartic_acid#section=Safety-and-Hazards Pubchem]</ref> |
||
|- |
|- |
||
|[[GHS Deklaroj pri antaŭgardoj]]|| {{P-Frazoj|264|280|305+351+338|313}} |
|[[GHS Deklaroj pri antaŭgardoj]]|| {{P-Frazoj|264|280|305+351+338|313}} |
||
|-style="background: yellow; color: black" |
|-style="background: yellow; color: black" |
||
|colspan="2" style="text-align: center with=50%;"|<center><small>Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo<br>(25 °C kaj 100 kPa)</small></center> |
|colspan="2" style="text-align: center with=50%;"|<center><small>Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo<br>(25 °C kaj 100 kPa)</small></center> |
||
Linio 82: | Linio 82: | ||
== Funkciado == |
== Funkciado == |
||
Aspartata acido funkcias ĉe vertebruloj kune kun [[glutamina acido]] en pli ol 50 % de ĉiu [[sinapso]]j de la [[centra nerva sistemo]] kiel [[ |
Aspartata acido funkcias ĉe vertebruloj kune kun [[glutamina acido]] en pli ol 50 % de ĉiu [[sinapso]]j de la [[centra nerva sistemo]] kiel [[nervotransigilo]]. |
||
{{clear}} |
{{clear}} |
Kiel registrite je 09:38, 11 dec. 2017
Aspartata acido | |||
Plata kemia strukturo de la Aspartata acido | |||
Tridimensia kemia strukturo de la Aspartata acido | |||
Alternativa(j) nomo(j) | |||
| |||
Kemia formulo | |||
CAS-numero-kodo | 56-84-8 | ||
ChemSpider kodo | 411 | ||
PubChem-kodo | 424 | ||
Merck Index | 15,830 | ||
Fizikaj proprecoj | |||
Aspekto | senkoloraj aŭ blankaj kristaloj | ||
Molara maso | 133.103 g·mol-1 | ||
Denseco | 1.66g cm−3 | ||
Fandpunkto | 270 °C | ||
Acideco (pKa) | 3.9 | ||
Solvebleco | Akvo:4.5 g/L | ||
Mortiga dozo (LD50) | 5000 mg/kg (buŝe) | ||
Sekurecaj Indikoj | |||
Riskoj | R36 R36/37/38 R20/21/22 [1] | ||
Sekureco | S26 S24/25 S22 S36 | ||
Pridanĝeraj indikoj | |||
Danĝero
| |||
GHS etikedigo de kemiaĵoj | |||
GHS Damaĝo-piktogramo | |||
GHS Signalvorto | Averto | ||
GHS Deklaroj pri damaĝoj | H319[2] | ||
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj | P264, P280, P305+351+338, P313 | ||
(25 °C kaj 100 kPa) |
Asparagina acido aŭ aspartata acido (L-(+)-asparagina acido) (simbolo Asp aŭ D; Asx aŭ B por aspartata acido aŭ asparagino) COOHCH2CHNH2COOH estas unu el la 20 proteinogeneraj aminoacidoj. La acida anjono estas nomata kiel aspartat-jono.
Proprecoj
Asparagina acido reagas acide pro siaj 2 karboksilaj grupoj, kion esprimas la pKs-valoro de pKs1 = 1,88; pKs2 = 9,60 kaj pKs3 = 3,65.
Apero
Asparagina acido estas produktata unuafoje per hidrolizo de asparagino, kiu troveblas en ĝermoj de guŝuloj kaj en asparago (Asparagus officinalis).
Sintezo
La sintezo de asparagina acido okazas ekz. el homologa ketoacido (oksalacetato) tra transaminigo.
Funkciado
Aspartata acido funkcias ĉe vertebruloj kune kun glutamina acido en pli ol 50 % de ĉiu sinapsoj de la centra nerva sistemo kiel nervotransigilo.
Eksteraj ligiloj
- http://www.chem.qmul.ac.uk/iupac/AminoAcid
- http://julientap.free.fr/travail_fichiers/aspartame.pdf
- http://www.chemie.fu-berlin.de/chemistry/bio/aminoacid/asp_en.html
Referencoj
|