Ĥanuko

Ĥanukao
Bruligita ĥanukio la 7-an tagon de la festo.
festotago • ĉiujara okazaĵo • festa aŭ feria tago
Oficiala nomo	hebree: חֲנֻכָּה
Alia nomo	Festo de la lumoj
Festata	en judismo, de judoj
Speco	Juda
Signifo kaj senco	La makabeoj sukcese ekribelis kontraŭ Antioĥo la 4-a Epifano. La templo estis denove rekonsekrita kaj menoro mirakle brulis dum ok tagoj.
Komenco	la 25-a tago de monato Kislevo
Fino	la 2-a aŭ la 3-a tago de monato Teveto
Kutimoj kaj tradicioj	Ĉiuvespere bruligado de ĥanukaj kandeloj. Kantado de ĥanukaj kantoj, kiel estas Ma'oz Cur. Recitado de halelo. Estas manĝataj solenaj manĝaĵoj kaj manĝaĵoj frititaj en oleo, kiel estas terpomaj plataĵoj (Potato pancake/latkes) kaj benjetoj. Estas ludata ludo kun turbo kaj estas donataj ĥanukaj donacoj.
Koneksas  kun	Purimo, kiel festo proklamita de rabenoj

Ĥanuka (Lumfesto - חנוכה [ĥanuka'] en la hebrea lingvo kaj חנוכה [ĥani-ke] en la jida, en Esperanto prefere nomata Ĥanukao, foje ankaŭ Ĥanuko) estas juda festo celebrata post la 24-a de kislevo (variaj tagoj en decembro). Ĝi estas nomata "la festo de lumoj", ĉar ĝi memorigas, kiam oleo por unu tago daŭris ok tagojn en la lampo (menoro) de la Templo de Jerusalemo, laŭ la libroj pri la Makabeoj (troveblaj en la Septuaginto, sed ne en la hebrea Masora Biblio).

Ĥanukaa tablo

Ĥanukaa turbo - swiwon (drejdł)

Ĥanukaaj benjetoj - sufganijot

Ĥanukaaj terpomaj platkukoj - latkes

Oni manĝas specialajn manĝaĵojn (benjetoj, terpomaj platkukoj), ludas specialajn ludojn (turboj) kaj lumigas specialan kandelaron. Kontraŭe al la sepkandela menora' , la ĥanuka-kandelaro havas naŭ kandelojn, po unu por ĉiuj el ok tagoj de la origina evento plus unu por bruligi la aliajn.

Male al la aserto de kelkaj, Ĥanuka' ne iĝis la kristanisma Kristnasko, kvankam tiu estas proksima tempe; la 25-a de decembro estis origine en mitraismo "la naskiĝtago de la nevenkita suno" (dies natalis solis invicti), kaj la kristana eklezio transformis tiun sunnaskon en kristnaskon.

La festo Ĥanuka okazos inter sunsubiro de la 24-a de decembro de 2016 kaj sunsubiro de la 1-a de januaro de 2017. En la jaro 2017 komencas la 13an de decembro.