Saturnaj tagoj: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 34 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q207213)
ekestis du artikoloj, per nomo "saturnalioj" ĝermo, kaj per "saturnaj tagoj" iom pli longa teksto. Mi unuigas la enhavon, kaj metas la pli malnovan tekston al titolo "saturnaj tagoj", ĉar dubindas ĉu aparta neologismo necesas en ĉiutaga Esperanto.
Linio 1: Linio 1:
[[File:Escultura Saturnalia de Ernesto Biondi.jpg|thumb|dekstre|La statuo ''Saturnalioj'' de [[Ernesto Biondi]] priskribanta la feston de Saturnalioj. ]]
[[dosiero:ErnestoBiondi-Saturnalia.JPG|eta|<center>''Saturnalia''. Kopio de skulptaĵaro de ''Ernesto Biondi'' en la [[Botanika Ĝardeno de Bonaero]] (1909)]]
La '''Saturnaj tagoj''' - [[latine]] ''Saturnalia'' - komence estis simpla festotago en [[Romio]] honore al la dio [[Saturno (dio)|Saturno]], kiu en la [[romia mitologio]] konsideriĝis reganto de pratempa [[ora epoko]]. Ĝi komence okazis la [[17-an de decembro]], kaj memorigis pri la inaŭguro de la Saturna templo en la [[Roma Forumo]]. Nur ekde la jaro 45 antaŭ nia erao la festo iĝis plurtaga, okazis inter la 17-a kaj [[23-a de decembro]], kaj poste eĉ etendiĝis ĝis la [[30-a de decembro]].
'''Saturnalioj''' estas festoj de [[Romo|roma]] [[religio]], dediĉitaj al kvietiĝo en la templo de la dio [[Saturno]]; ili okazis ekde la 17 ĝis la 23 de decembro.


La festa solenaĵo komenciĝis per ofero antaŭ la Saturna templo de Romo kaj per publika festeno. Publikaj instalaĵoj dum la Saturnaj tagoj estis fermitaj. En la temploj senkoste disdoniĝis manĝaĵoj, kaj estis kutimo reciproke interŝanĝi donacojn okaze de la festo (supozeble la kutimo reciproke interŝanĝi donacojn okaze de la pli poste kristana [[kristnasko|kristnaska festo]] devenas de tiu mitologia kutimo).
Saturnalioj ekis per grandaj festenoj, oferoj, iam orgio. La partoprenantoj kutimis diri "Io! Saturnalia!" (Ek! Saturnalioj!), kaj donis iujn donacojn.


Plaj grava aspekto de la Saturnaj tagoj estis la protempa nevalidigo de la diversaj sociaj tavoloj: ankaŭ [[sklavo]]j dum tiuj tagoj traktiĝis kiel liberaj civitanoj. Parte la sociaj roloj eĉ ŝerce interŝanĝiĝis, tiel ke la civitanaj gesinjoroj dum la festotagoj priservis siajn sklavojn. La festantoj vestis sin per [[felto|feltaj]] [[ĉapo]]j, kiujn krom la festotagoj nur surmetis [[ekssklavo]]j.<ref>Karl-Wilhelm Weeber: ''Alltag im alten Rom - Ein Lexikon'' ([[germane]]: "Ĉiutago en la antikva [[Romio]] - leksikono"), eldonejo ''Artemis & Winkler'', [[Düsseldorf]]/[[Zuriko]] 1998, paĝo 216.</ref> Elektiĝis "saturna princo" (''saturnalicus princeps''), kiu parte kromnomiĝis ''rex bibendi'' ("reĝo de trinkado"). En la festotagoj permesiĝis [[kubludo]]j pri mono, lotumiĝis donacoj, kaj ankaŭ krom tio multo permesatis en tiuj tagoj, kiu malpermesatis en la kutmia ĉiutago.

== Referencoj ==
{{Referencoj}}

[[Kategorio:Romia mitologio]]
[[Kategorio:Romia kulturo]]
[[Kategorio:Romia kulturo]]
[[Kategorio:Kristnasko]]
[[Kategorio:Decembro]]
[[Kategorio:Decembro]]

Kiel registrite je 09:19, 27 dec. 2017

Saturnalia. Kopio de skulptaĵaro de Ernesto Biondi en la Botanika Ĝardeno de Bonaero (1909)

La Saturnaj tagoj - latine Saturnalia - komence estis simpla festotago en Romio honore al la dio Saturno, kiu en la romia mitologio konsideriĝis reganto de pratempa ora epoko. Ĝi komence okazis la 17-an de decembro, kaj memorigis pri la inaŭguro de la Saturna templo en la Roma Forumo. Nur ekde la jaro 45 antaŭ nia erao la festo iĝis plurtaga, okazis inter la 17-a kaj 23-a de decembro, kaj poste eĉ etendiĝis ĝis la 30-a de decembro.

La festa solenaĵo komenciĝis per ofero antaŭ la Saturna templo de Romo kaj per publika festeno. Publikaj instalaĵoj dum la Saturnaj tagoj estis fermitaj. En la temploj senkoste disdoniĝis manĝaĵoj, kaj estis kutimo reciproke interŝanĝi donacojn okaze de la festo (supozeble la kutimo reciproke interŝanĝi donacojn okaze de la pli poste kristana kristnaska festo devenas de tiu mitologia kutimo).

Plaj grava aspekto de la Saturnaj tagoj estis la protempa nevalidigo de la diversaj sociaj tavoloj: ankaŭ sklavoj dum tiuj tagoj traktiĝis kiel liberaj civitanoj. Parte la sociaj roloj eĉ ŝerce interŝanĝiĝis, tiel ke la civitanaj gesinjoroj dum la festotagoj priservis siajn sklavojn. La festantoj vestis sin per feltaj ĉapoj, kiujn krom la festotagoj nur surmetis ekssklavoj.[1] Elektiĝis "saturna princo" (saturnalicus princeps), kiu parte kromnomiĝis rex bibendi ("reĝo de trinkado"). En la festotagoj permesiĝis kubludoj pri mono, lotumiĝis donacoj, kaj ankaŭ krom tio multo permesatis en tiuj tagoj, kiu malpermesatis en la kutmia ĉiutago.

Referencoj

  1. Karl-Wilhelm Weeber: Alltag im alten Rom - Ein Lexikon (germane: "Ĉiutago en la antikva Romio - leksikono"), eldonejo Artemis & Winkler, Düsseldorf/Zuriko 1998, paĝo 216.