Eleŭzisaj Misteroj

Eleŭzisaj Misteroj estis inicaj ritoj kiuj okazis ĉiujare en Eleŭziso, ĉirkaŭaĵoj de Ateno, kaj estis konsekritaj al la diinoj Demetra kaj Persefona. De ĉiuj el la ritoj celebrataj en la antikva Grekio, ili estis la plej gravaj. La eleŭzisaj misteroj komencis en la XVª jarcento a.K kaj daŭris ĝis la IVª jarcento p.K, kiam Teodozio, la Granda (346-395), fermi, per dekreto, kaj detruis per batiloj, la paganajn templojn. Tiuj ritoj daŭris du mil jarojn kaj atingis la Romian Imperio]]. La eleŭzisaj misteroj celebris la revenon de Persefona el la regno de Hadeso (subtera mondo), kaj tio ankaŭ simboligis la revenon de la vegetaĵoj kaj de la tuta vivo sur la tero, post la vintro. Persofona manĝis la semon de granato kiam ŝi restis la submondo (sub la grundo, samkiel la semoj) kaj ŝia renaskiĝo reprezentas la resnakiĝon de la tuta vegetala vivo en la printempo, kaj respektive de la tuta vivo sur la tero.

La vorto mistero devenas de la greka μυστήριον (mysterion), kiu signifas sekreta afero, ago fermi la buŝon, de tio devenis la vorto μύστης (mýstes), tiu kiu fermas, kiu gardas sekreton, la inicito, μυστικός (mystikós), tiu koncernanta la misterojn, kiu penetras la misterojn, la mistikulo. La eleŭzisaj misteroj ne estis la unika en la greka mondo, ankaŭ ekzistis aliaj, inter ili la misteroj de la Kabiroj, la misteroj de la trakio-frigia dio Sabazio, kaj aliaj.

La Minoraj Misteroj

La maĵoraj ceremonioj de Eleŭziso okazis post la Minoraj Misteroj, kiuj siavice okazis, unufoje jare, ekde 19ª ĝis la 21ª de la monato Antesteriono (marto), en Agro, en la ĉirkaŭaĵo de Ateno, situita ĉe la maldekstra rando de la rivero Iliso. La ritoj de la Minoraj Misteroj konsistis, oni kredas, de fastado, purigado, sinoferoj, orientitaj de la mistagogo, μυςταγωγός, la oficiala kondukanto de la misteroj.

La Maĵoraj Misteroj

Ses monatoj poste, en la monato Boedromiono (pli malpli 15ª de setembro ĝis la 15ª de oktobro), komencis, en Ateno, la ĉefa parto de la Misteroj. Nur en la sanktejo de Eleŭziso oni povis havi la unuan kaj duan gradon de la inicado. La unua grado nomiĝis teleteo, τελετή, kies signifo estas realigo, plenumo, elfaro. Oni kredas ke la plejmulto sukcesis plenumi nur la unuan gradon. La plena dua grado, supereca, nomiĝis epoteio, έποπτεία, supereca vido, kontemplado, la plena revelacio, nur estis atingebla de veteranaj inicitoj. Malmultaj sukcesis atingi tiun gradon. La antaŭfarado de la Maĵoraj Misteroj okazis en la templo de Demetra kaj Kora, en Ateno. En la tago 13ª de Boedromiono, la efeboj (junuloj 16-18 jaraj) ekiris al Eleŭziso kaj de tie alportis, en la tago 14ª tago, surveturile, zorge garditaj en malgradaj korboj, la sakralajn objektojn, kiujn portempe gardis, en la templo Eleŭziono, la sacerdotinoj de Atena.