Mazara del Vallo: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 197: Linio 197:


==== Urbo de tekstarto<ref>Noto : ''tekstarto'' (angle : textart) estas specifa arta kampo en kiu ekzemple pentristoj, skulptistoj, multmediaj artistoj uzas literojn aŭ tekstojn en siaj artaj verkoj aŭ instalaĵoj.</ref> kaj Esperanto ====
==== Urbo de tekstarto<ref>Noto : ''tekstarto'' (angle : textart) estas specifa arta kampo en kiu ekzemple pentristoj, skulptistoj, multmediaj artistoj uzas literojn aŭ tekstojn en siaj artaj verkoj aŭ instalaĵoj.</ref> kaj Esperanto ====
Se la urbo same kiel [[Herzberg am Harz]] volus vendi sin al la ekstera mondo kiel interesa urbo el lingvoturisma vidpunkto, penseblus 'marki' ĝin<ref>Noto : Ekzistas eldonaĵo "''100+ merknamen in het Esperanto''" (100+ markonomoj en Esperanto) de (belgaj) firmaoj aŭ asocioj kiuj elektis nomon en Esperanto por ilia aktiveco. Eld. [[Flandra Esperanto-Ligo]], 2019, </ref> kiel urbo de tekstartaj instalaĵoj plurlingvaj aŭ/kaj kiel la "Esperanto-urbo", kaj tiel kapti la intereson de turismaj kaj lingvaj ĵurnalistoj.
Se la urbo same kiel [[Herzberg am Harz]] volus vendi sin al la ekstera mondo kiel interesa urbo el lingvoturisma vidpunkto, penseblus 'marki' ĝin<ref>Noto : Ekzistas eldonaĵo "''100+ merknamen in het Esperanto''" (100+ markonomoj en Esperanto) de (belgaj) firmaoj aŭ asocioj kiuj elektis nomon en Esperanto por ilia aktiveco. Eld. [[Flandra Esperanto-Ligo]], 2019, </ref> kiel urbo de tekstartaj instalaĵoj plurlingvaj aŭ/kaj kiel itala aŭ mediteranea "Esperanto-urbo", kaj tiel kapti la intereson de turismaj kaj lingvaj ĵurnalistoj.


<span data-segmentid="770" class="cx-segment">Okaze de la 79-a [[Itala Kongreso de Esperanto]], la [[Loknomo|loknomoj]] de la historia centro estis tradukitaj al [[Esperanto]]<ref>{{Citaĵo el la reto|url=http://www.mazaraonline.it/public_html/?p=27247|titolo=A Mazara del Vallo il 79º Congresso italiano di Esperanto nell'agosto del 2012}}</ref>.</span>  Ankaŭ en Herberg am Harz, kie en 2006 ĉiuj politikaj partioj en la urbestrao konsentis doni la urbon kroman nomon de 'Esperanto-urbo', estis fiksitaj de la stacidomo tra la urbocentro 15 oficialajn vojmontrilojn al la Esperanto-Centro, krom publikajn ŝildojn dulingvajn (en la germana kaj en Esperanto)<ref>(germana) Joachim Göres, ''[https://www.tagesspiegel.de/gesellschaft/reise/europa/deutschland/harz-voelker-verstaendigt-euch/12462254.html Völker, verständigt euch]'' (popoloj, interkompreniĝu), Der Tagesspiegel, la 18-an de oktobro 2015, alirite la 8-an de februaro 2019.</ref> kaj 4 oficialajn esperantlingvajn bonvenigŝildojn. Ankaŭ la 'Ponto de Espero'<ref>Loka ĉiĉerono donas klarigiojn pir la '''[https://www.youtube.com/watch?v=oCwvQjig1YI ponto de la espero]''<nowiki/>' en la germana kaj Esperanto </ref> kaj pedagogia promenvojo portas nomon en Esperanto. Pliaj detaloj sub : [[Lingva pejzaĝo]].
<span data-segmentid="770" class="cx-segment">Okaze de la 79-a [[Itala Kongreso de Esperanto]], la [[Loknomo|loknomoj]] de la historia centro estis tradukitaj al [[Esperanto]]<ref>{{Citaĵo el la reto|url=http://www.mazaraonline.it/public_html/?p=27247|titolo=A Mazara del Vallo il 79º Congresso italiano di Esperanto nell'agosto del 2012}}</ref>.</span>  Ankaŭ en Herberg am Harz, kie en 2006 ĉiuj politikaj partioj en la urbestrao konsentis doni la urbon kroman nomon de 'Esperanto-urbo', estis fiksitaj de la stacidomo tra la urbocentro 15 oficialajn vojmontrilojn al la Esperanto-Centro, krom publikajn ŝildojn dulingvajn (en la germana kaj en Esperanto)<ref>(germana) Joachim Göres, ''[https://www.tagesspiegel.de/gesellschaft/reise/europa/deutschland/harz-voelker-verstaendigt-euch/12462254.html Völker, verständigt euch]'' (popoloj, interkompreniĝu), Der Tagesspiegel, la 18-an de oktobro 2015, alirite la 8-an de februaro 2019.</ref> kaj 4 oficialajn esperantlingvajn bonvenigŝildojn. Ankaŭ la 'Ponto de Espero'<ref>Loka ĉiĉerono donas klarigiojn pir la '''[https://www.youtube.com/watch?v=oCwvQjig1YI ponto de la espero]''<nowiki/>' en la germana kaj Esperanto </ref> kaj pedagogia promenvojo portas nomon en Esperanto. Pliaj detaloj sub : [[Lingva pejzaĝo]].

Kiel registrite je 16:49, 8 feb. 2019

Mazara del Vallo
Mazara del Vallo
komunumo de Italio
Ŝtato  Italio
Regiono Sicilio
Provinco TP Trapanio
Geografia situo 37° 39′ N, 12° 35′ O (mapo)37.65166666666712.5875Koordinatoj: 37° 39′ N, 12° 35′ O (mapo)
Alto super marnivelo 8 m
Areo 275,51 km²
Loĝantaro 50 039 (2023)
Loĝdenso 182 loĝantoj/km²
Subdividaĵoj Borgata Costiera, Mazara Due
Najbaraj komunumoj Campobello di Mazara, Castelvetrano, Marsala, Petrosino, Salemi
Patrono Sankta Vito
Festa tago 15-a de junio
Nomo de loĝantoj mazaresi (itale), mazaranoj (esperante)
Poŝtkodo 91026
Imposta kodo F061
Kodo laŭ ISTAT 081012
Telefona prefikso 0923
Retpaĝo http://www.comune.mazara-del-vallo.tp.it
Loko en mapo
vdr

Mazara del Vallo [mazaradelvallo] (Mazzara [mazara] en la sicila lingvo) estas itala komunumo de 51.402 loĝantoj[1], en la provinco de Trapanio sur la okcidento de la insulo Sicilio. Ĝi havas la renomon esti la urbo de ruĝaj salikokoj, de la Kasbah (arabe: قصبة) kaj de multetna kulturo.

Ĝi laŭas la mediteranean marbordon, ĉe la enmarejo de la riveroj Mazaro [mazaro] kaj Arena, kaj distancas malpli ol 200 km de la tuniziaj marbordoj de Norda Afriko.

En ĝia antikva historia urbocentro, kiun iam normanaj muregoj ĉirkaŭis, videblas multnombraj imponaj preĝejoj, kelkaj el kiuj datiĝas el la 11-a jarcento. La urbocentro estas tipa kasbaho, islameca fortikaĵa kvartalo riĉa je etaj stratoj.

Historio

Mazara del Vallo posedas longan historion. Arkeologiaj elfosaĵoj montris ke la loko jam estis loĝita ekde 12.000 antaŭ Kristo. Post la regado de respektive la grekoj, kartaganoj, romianoj kaj bizancanoj, la urbo konis ĝian plaj grandan periodon de florado dum la redagado de la la emirato de Sicilio (arabe : إمارة صقلية), emirato fondita sur la insulo kies ĉefurbo estis Palermo kaj kiu ekzistis de 831 ĝis 10911.

Geografio

La komunuma teritorio etendiĝas inter la komunumoj de Campobello di Mazara, Castelvetrano, Marsala, Petrosino kaj Salemi, en la provinco de Trapanio. Ĝi klasiĝis en la 2-a tertrema areo (meza-alta tertremeco)[2], kaj ĝi inkluziviĝas en la sisma distrikto Val di Mazara.

Akvovojoj

Du riveroj transiras la teritorion de Mazara: Mazaro kaj Arena, la lasta el tiuj ekiras de la Lago Trinità, nenatura lago kreata de la samnoma akvobaraĵo, kiu estas ĉe la komunumbordo kun Castelvetrano.

Krome estas multnombraj torentoj (Iudeo [judeo], Bucari [bukari]), kaj nenaturaj kanaloj kreitaj pro agrikulturo.

Ekzistas ankaŭ naturrezervejoj, vidu la sekcion naturaj areoj.

Klimato

La klimato de Mazara estas speciale agrabla en la sicilia kunteksto.

Vintroj estas mildaj kaj mallongaj, kaj malofte la temperaturo subiras sub 12° gradoj dum pli ol 15 tagoj.

Ĝenerale, someroj karakteriziĝas je regula nordokcidenta ventado: ĝi estas vento kiu regule ekas je la 11:00, kaj finas je la 19:00[3]. Ĉi tiu vento agrable sekigas la klimaton eĉ kun altaj temperaturoj, kiuj ne oftas.

Kontraŭe Siroko, sudorienta vento, portas apreceblan kvanton da humideco kiu malvarmigas la klimaton. Ĉiuokaze, sirokaj kondiĉoj ĝenerale ne daŭras pli ol tri tagojn.

La regula ventado igas la urbon ideala loko por ĉiuj veladaj sportoj: fakte ĝia maro estas alvenloko por pasiuloj pri kajta surfado kaj breta velado el la tuta mondo, ĉar Mazara inkluziviĝas en la listo de ideaj lokoj por tiuj sportoj[4].

Ekonomio

La ĉefaj branĉoj de la loka ekonomio estas nuntempe turismo, fiŝkaptado, terkultivado, ŝipkonstruado kaj prilaborado de manĝaĵoj (ĉefe fiŝoj). La urbo estas unu el la ĉefaj fiŝkaptadaj havenoj en Italio, kaj la loka ŝipanaro ampleksas proksimume 400 grandajn fiŝkaptadajn motorŝipojn, kiuj pasigas en la maro 50-60 tagojn kaj entute dungas proksimume kvar mil fiŝkaptistojn.

Transporto

Fervojlinioj

Tra Mazara del Vallo pasas regiona cirkla fervoja linio de Alcamo tra Castelvetrano kaj Trapani al Alcamo.

Bustransporto

Mazara del Vallo estas buse konektita al Trapani , Marsala , Palermo kaj Agrigento. Ekde aŭgusto 2011 ankaŭ ekzistas bus-konekto al la Flughaveno Trapani-Birgi[5][6].

Flughaveno

Ekzistas nur ejo por helikoptero (itale : eliporto) uzata en la kadro de urĝaj sanzorgaj servoj.

La plej proksima aviadilejo troviĝas en Birgi/Trapani (Aeroporto Vincenzo Florio Trapani Birgi).

Ŝiphaveno

La haveno de Mazara del Vallo havas komercajn funkciojn[7], sed estas ankaŭ pasaĝera haveno [8].  

Monumentoj kaj interesaj lokoj

Mazara del Vallo havas multnombrajn lokojn de historia intereso, kiuj memoras la diferencajn kulturojn kiuj karakterizis la urban historion.

Inter la 23 kaj 28 majo 2011 okazis la Semajno de Paco kaj Solidareco , organizita kunlabore kun la Prem Rawat Foundation kaj la Associazione Percorsi [9] . Okaze de la vizito de Prem Rawat, la Stela della Pace [10] estis inaŭgurita la Stelo de la Paco, situanta en Piazza Mokarta , kun gravurita frazo en itala, franca, angla kaj Esperanto.

Pacoŝtono kvarlingva (interalie en Esperanto) en formo de kapo dirante "Paco originas en la koro de ĉiuj homoj" - Prem Rawat, la 27-an de majo 2017.

Religiaj konstruaĵoj

La ĉefaj preĝejoj estas:

Civilaj konstruaĵoj

Normana arko

Militaj konstruaĵoj

La Normana arko, cetero de la antikva normana kastelo, kiu estis en urbocentro. La arko dominas Mokarta-n placon.

Diversaj

Arkeologiaj lokoj

Naturrezervejoj

La Sicila Regiono rekonis du naturrezervojn sur la teritorio de Mazara del Vallo :

Edukado

En la urbo estas:

  • 6 elementaj lernejoj;
  • 4 bazaj mezlernejoj;
  • 4 antaŭ-universitataj lernejoj, kiuj ofertas 6 diferencajn fakojn :
    • teknikumo pri industria kaj metiista produktado;
    • teknikumo pri industrio kaj aferoj de la maro;
    • komerca teknikumo;
    • industria teknikumo;
    • humanista liceo;
    • scienca liceo.

Scienca esploro

En Mazaradelvalo estas la Instituto por la borda mara medio (Istituto per l'ambiente marino costiero itale), operacia trupo de Consiglio Nazionale delle Ricerche (Sciencesplora Nacia Koncilio), kiu okupiĝas pri la studo de maraj biologiaj kapabloj.

Universitato

Consorzio Universitario della Valle del Belice e del Mediterraneo (CUBEM)

Enmigrado

La urbo ankaŭ ĝuas la ĉeeston de rimarkinda kvanto de enmigrintoj, proksimume tri mil, ĉefe el Magrebo, uzataj dum pli ol 25 jaroj en la fiŝkaptado, terkulturaj kaj metiaj agadoj de la urbo. Ili plejparte loĝas la arabdevena urbocentro.

Malgraŭ la transformiĝo realigita de la normandoj, la urbo de Mazara del Valo ankoraŭ konservas multajn distingajn trajtojn de la araba-berbera kulturo. La plej evidenta signo de la islama influo videblas survoje al la antikva araba kvartalo, ankoraŭ hodiaŭ nomata "Kasbah" : stratetoj kiuj meandras de centra akso kaj kondukas al multaj kortoj, kiuj donas alirojn al la hejmoj.

Demografia evoluo

Censitaj loĝantoj

Etnoj kaj alinaciaj malplimultoj

Alinaciaj loĝantoj

Religio

Moskeo Ettakwa

La plej granda parto de la urbaj loĝantoj estas kristanoj, kaj ĉirkaŭ la 15%[17] el tuta loĝantaro estas islamanoj. Ĉi tiuj renkontiĝas en ilia sola preĝejo, la moskeo Ettakwa (‫مسجد التقوى‬ arabe). Longtempe ekzistis propono konstrui moskeon, sed ĝi neniam konkretiĝis[18][19].

Kulturo

Muzeoj

Krom kelkaj muzeoj la urbo estas riĉa je tradicioj kaj folkloro. Kelkaj festoj estas L'Aurora (la Aŭroro) kaj la festeto de Sankta Vito.

Bibliotekoj

Estas du bibliotekoj[20]:

  • Komunuma biblioteko "Leonardo Bonanno", kiu havas pli ol 65000 libroj;
  • Biblioteko de la Episkopa Seminario, kiu havas pli ol 34000 libroj.

Amaskomunikiloj

Radiostacio : Azimut Network : radioazimut.net

Televidostacioj : Televallo (antaŭe RTM Radio Televisione Meridionale)[21] kaj Tele8 (antaŭe Tele City)[22]

Famaj urbanoj

Nicolò Cristaldi estas (2019) la urbestro. Mazara del Vallo gastigas la ASD Mazara Scherma, kie komencis la ĉampionino de skermo Loreta Gulotta[23].

Esperanto en Mazara del Vallo

En Mazara del Vallo okazis, de la 18-a aŭgusto ĝis la 25-a aŭgusto 2012, la 79-a Itala Kongreso de Esperanto[25].

Dum ties planado kaj preparado la itala esperantistaro kontaktis la urbestraron kaj renkontis plenan apogon de sia iniciato kaj eĉ pli — ekestis propono de la urbestro, Nicola Cristaldi, ke Mazara del Vallo estu Esperanto-centro de Italio aŭ eĉ tuta Mediteraneo. Pro tio komenciĝis granda laboro kiel okazigi kulturajn aranĝojn, instrui Esperanton en mezgrandaj lernejoj, ktp.[26]

En januaro 2012 estis establita Centro por Esperanto kaj Interkulturo[27], nomita "Palazzo della Legalità" (Palaco de la Leĝeco). Tiu centro funkciis du plenajn jarojn (ekde januaro 2012 ĝis fino de 2013).

Urbo de tekstarto[28] kaj Esperanto

Se la urbo same kiel Herzberg am Harz volus vendi sin al la ekstera mondo kiel interesa urbo el lingvoturisma vidpunkto, penseblus 'marki' ĝin[29] kiel urbo de tekstartaj instalaĵoj plurlingvaj aŭ/kaj kiel itala aŭ mediteranea "Esperanto-urbo", kaj tiel kapti la intereson de turismaj kaj lingvaj ĵurnalistoj.

Okaze de la 79-a Itala Kongreso de Esperanto, la loknomoj de la historia centro estis tradukitaj al Esperanto[30].  Ankaŭ en Herberg am Harz, kie en 2006 ĉiuj politikaj partioj en la urbestrao konsentis doni la urbon kroman nomon de 'Esperanto-urbo', estis fiksitaj de la stacidomo tra la urbocentro 15 oficialajn vojmontrilojn al la Esperanto-Centro, krom publikajn ŝildojn dulingvajn (en la germana kaj en Esperanto)[31] kaj 4 oficialajn esperantlingvajn bonvenigŝildojn. Ankaŭ la 'Ponto de Espero'[32] kaj pedagogia promenvojo portas nomon en Esperanto. Pliaj detaloj sub : Lingva pejzaĝo.

Ĝemelurboj

La urbo ĝemeliĝis kun pluraj eksterlanaj urboj : Vólos (Grekio), Santa Pola (Hispanio) kaj Mahdia (Tunizio). Kvankam la pola Białystok, plia urbo kiu subtenas Esperanton, ne estas ĝemelurbo, tamen Mazara del Vallo jam subskribis interkonsenton pri kunlaboro[33] [34] [35] [36].

Fotogalerio

Interna vido de la preĝejo Sankta Ignacio.
Interna vido de la preĝejo Sankta Ignaco.

Bibliografio

Vidu ankaŭ

Stacidomo Mazara del Vallo

Bjalistoko

Herzberg am Harz - la Esperanto-urbo

Eksteraj ligiloj

Proloco di Mazara del Valo

Historio de la urbo Mazara del Vallo itale

Historio de la loka Episkopujo itale

Centro por Esperanto kaj Interkulturo en Facebook esperante

Referencoj

  1. Citaĵa eraro Malvalida etikedo <ref>; neniu teksto estis provizita por ref-oj nomataj loĝantoj; $2
  2. Listo de italaj komunumoj klasitaj en tertremaj areaj (PDF). Alirita 18-a de marto 2012. itale
  3. Il Portolano del Mediterraneo
  4. World of Windsurfing - Team Italy. Alirita 18-a de marto 2012. angle
  5. Parte il collegamento Mazara-aeroporto "Vincenzo Florio".
  6. AST - Linea: Trapani - Aeroporto Birgi - Orario invernale.
  7. Noto : Precipe eksportado de vino kaj rilataj produktoj kaj la importado de pogranda cemento.
  8. Regulaj sezonaj rilatoj kun la insulo Pantelleria kaj foje kun Tunizio , same kiel trafiko de transeptoŝipoj.
  9. Musica e iniziative di arte partecipata alla "Settimana della Pace e della Solidarietà".
  10. Mazara, settimana della pace: domani manifestazioni clou con Prem Rawat.
  11. MazaraNews.com: Le Chiese di Mazara del Vallo. Alirita 18-a de marto 2012. itale
  12. Editoriale: Risalendo il Mazaro - Alla riscoperta della nostra identità culturale (30-a de majo 2005). Alirita 18-a de marto 2012. itale
  13. Portale turismo Provincia di Trapani. Alirita 18-a de marto 2012. itale
  14. “The House of the Sicilian Greeks”, The Roman villa: villa urbana (PDF), p. 29–41. angle
  15. Naturrezervo Lago Preola kaj Rondaj Gorgoj. Alirita 18-a de marto 2012. itale
  16. Pagina su Capo Feto. Alirita 18-a de marto 2012.
  17. Islamanoj sen moskeo. La apelacio de Sbiha Mouldi. Alirita 21-a de marto 2012. itale
  18. La Okcidenta Moskeo. Dosiero pri la projekto. (PDF). Alirita 21-a de marto 2012. itale
  19. Mazara del Vallo - Projektoj por hibrida urbo. (26-a de oktobro 2009). Alirita 21-a de marto 2012. itale
  20. Reto de Bibliotekoj de la Provinco de Trapanio. Alirita 22-a de marto 2012. itale
  21. Scheda emittente RTM Radio Televisione Meridionale.
  22. Scheda emittente Tele8.
  23. Baldo Bonsinjore, pri la historio de la skerma klubo de Mazara del Vallo.
  24. Storia della città di Mazara, citita verko, p. 120
  25. 79a Kongreso de Esperanto - Mazaradelvalo 2012.08.18 - 25.
  26. Mazara del Vallo volas iĝi ĉefurbo de Esperanto esperante
  27. Nova Esperanto-instruejo en Sicilujo: instruistoj kaj administranto serĉataj esperante
  28. Noto : tekstarto (angle : textart) estas specifa arta kampo en kiu ekzemple pentristoj, skulptistoj, multmediaj artistoj uzas literojn aŭ tekstojn en siaj artaj verkoj aŭ instalaĵoj.
  29. Noto : Ekzistas eldonaĵo "100+ merknamen in het Esperanto" (100+ markonomoj en Esperanto) de (belgaj) firmaoj aŭ asocioj kiuj elektis nomon en Esperanto por ilia aktiveco. Eld. Flandra Esperanto-Ligo, 2019,
  30. A Mazara del Vallo il 79º Congresso italiano di Esperanto nell'agosto del 2012.
  31. (germana) Joachim Göres, Völker, verständigt euch (popoloj, interkompreniĝu), Der Tagesspiegel, la 18-an de oktobro 2015, alirite la 8-an de februaro 2019.
  32. Loka ĉiĉerono donas klarigiojn pir la 'ponto de la espero' en la germana kaj Esperanto
  33. Białystok w klubie miast esperanckich - Białystok, niemiecki Herzberg am Harz oraz sycylijskie miasto Mazara del Vallo utworzą klub miast esperanckich..
  34. L'esperanto unisce Bialystok e Mazara del Vallo.
  35. L'Esperanto unisce le città. Firmato accordo di collaborazione a Białystok.
  36. DS n.0263-2012 - Visita istituzionale del Sindaco in Polonia, nella città di Bialystok, dal 07 al 10 dicembre 2012..