Kaŝtanarbo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [nekontrolita versio] |
RG72 (diskuto | kontribuoj) |
Neniu resumo de redakto |
||
| Linio 27: | Linio 27: | ||
}} |
}} |
||
[[Dosiero:2006-11-16Castanea_sativa01.jpg|250px|right|thumb|[[Marono]]j]] |
[[Dosiero:2006-11-16Castanea_sativa01.jpg|250px|right|thumb|[[Marono]]j]] |
||
[[File:Greffage chataignier limousin.jpg|thumb|Baztrunko (kaŝtanarbo) por grefti. [[Dournazac]] - [[Limoĝio]]. 2019]] |
|||
[[Dosiero:Castanea_sativa.jpg|thumb|Folioj kaj fruktoj]] |
[[Dosiero:Castanea_sativa.jpg|thumb|Folioj kaj fruktoj]] |
||
La '''kaŝtanarbo''' aŭ '''kastaneo'''<ref> Plena Ilustrita Vortaro 2002, p.540 </ref> (''Castanea'') estas [[Genro (biologio)|genro]] de arboj kaj [[arbedo]]j kun defalemaj, dentaj folioj, kun virseksaj floroj en longaj, staraj [[amento]]j, kaj kun inseksaj floroj ĝenerale triope ĉirkaŭitaj de [[involukro]], kiu - post fekundiĝo de la floro - iĝas ledeca, multadorna, globa frukto malfermiĝanta al kvar aloj kaj enhavanta tri [[akeno]]jn ([[kaŝtano]]jn); dek specioj en la mezvarmaj partoj de la norda hemisfero, kelkaj kultivataj por fruktoj manĝataj kuiritaj aŭ por ligno uzata i.a. en lignaĵarto.<ref>[http://139.18.1.4/esperanto/voko/revo/art/kaŝta.html]</ref> |
La '''kaŝtanarbo''' aŭ '''kastaneo'''<ref> Plena Ilustrita Vortaro 2002, p.540 </ref> (''Castanea'') estas [[Genro (biologio)|genro]] de arboj kaj [[arbedo]]j kun defalemaj, dentaj folioj, kun virseksaj floroj en longaj, staraj [[amento]]j, kaj kun inseksaj floroj ĝenerale triope ĉirkaŭitaj de [[involukro]], kiu - post fekundiĝo de la floro - iĝas ledeca, multadorna, globa frukto malfermiĝanta al kvar aloj kaj enhavanta tri [[akeno]]jn ([[kaŝtano]]jn); dek specioj en la mezvarmaj partoj de la norda hemisfero, kelkaj kultivataj por fruktoj manĝataj kuiritaj aŭ por ligno uzata i.a. en lignaĵarto.<ref>[http://139.18.1.4/esperanto/voko/revo/art/kaŝta.html]</ref> |
||
Kiel registrite je 08:15, 17 jul. 2019
 | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||||
| ||||||||||||
Specioj
| ||||||||||||
|
Castanea alnifolia - Arbusta kastaneo* | ||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||||
La kaŝtanarbo aŭ kastaneo[1] (Castanea) estas genro de arboj kaj arbedoj kun defalemaj, dentaj folioj, kun virseksaj floroj en longaj, staraj amentoj, kaj kun inseksaj floroj ĝenerale triope ĉirkaŭitaj de involukro, kiu - post fekundiĝo de la floro - iĝas ledeca, multadorna, globa frukto malfermiĝanta al kvar aloj kaj enhavanta tri akenojn (kaŝtanojn); dek specioj en la mezvarmaj partoj de la norda hemisfero, kelkaj kultivataj por fruktoj manĝataj kuiritaj aŭ por ligno uzata i.a. en lignaĵarto.[2]
Etimologio de la nomo estas la latina vorto "castanea", memdevena de la helena "kastanon". Tiu nomo aludas al la urbo Kastanon, en Tesalio, fama en antikveco je kvalito de la rikoltitaj tie kaŝtanoj. Ĝi plejparte kreskas en Mediteraneaj regionoj, sed ankaŭ iom pli norde.
La vivdaŭro de kaŝtanarboj povas esti ege granda: la plej fama kaŝtanujo: Il Castagno dei Cento Cavalli (la kaŝtanujo je cent ĉevaloj) en la komunumo Sant'Alfio en Sicilio (sur la deklivoj de Etna) aĝas laŭdire inter 2 000 kaj 4 000 jaroj.
Ekonomia rolo:
En regionoj kiel Périgord, suda Svisio, Korsiko, Italio maronoj (la manĝeblaj fruktoj de la kastaneo, precipe de la ordinara kastaneo) iam estis la ĉefa nutrofonto.
