Katolikismo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio]

[kontrolita revizio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

Enteksta

Kiel registrite je 21:29, 5 aŭg. 2019

Katolikismo - la plej multnombra parto de kristanismo agnoskanta unuarangecon de Petro super la tuta Eklezio kaj dogmon pri la papa neeraripovo. La termino ankaŭ signifas tuton de la kredo kaj religia vivo, respektataj de la Katolika eklezio

Difinoj laŭ PIV

- vastasence la kristana religio, bazita sur la dogmaro kaj ritaro difinitaj de la 7 unuaj koncilioj kaj precipe en la kredkonfeso de Niceo

- malvastasence la kristana religio, bazita sur la dogmaro kaj ritaro difinitaj de ĉiuj ĝisnunaj koncilioj kaj agnoskanta la aŭtoritaton kaj neerarivecon de la papo.

Nomo

La vorto katolikismo originas el la greka adjektivo καθολική (katholiké) signifanta: universala, apartenanta al la tuto. Uzata de la Patroj de la Eklezio jam ĉ. 115 ekde Ignaco el Antioĥio.

Eklezioj

Konkreta formo de la katolikismo estas la romkatolika eklezio, kiu konsistas el 24 apartaj proprajuraj eklezioj. Inter ili la plej granda estas la okcidenta aŭ latina eklezio, la ceteraj nomiĝas orientaj katolikaj eklezioj.

La plej konataj neromkatolikaj eklezioj estas:

Estro de la romkatolika eklezio estas la ĉiama episkopo de Romo: la papo, kiu estas posteulo de la plej grava apostolo Sankta Petro.

La katolika diobildo

Bazo de tio estas kredo en la Sankta Triunuo: en la unusola Dio estas 3 personoj: Patro, Filo kaj Sankta Spirito.

Liturgio

Unu el bazaj platformoj de la eklezia vivo estas liturgio. Publikaj liturgiaĵoj en la Latina eklezio estas:

Ekzistaj kelke da liturgioj kaj pluraj regionaj variantoj, rezultantaj de lokaj tradicioj.

Vidu ankaŭ

Bibliografio

Louis Bouyer, From the Jewish Qahal to the Christian Ecclesia, en: Life and Liturgy, Londono 1956, p. 23-37.
Sobór watykański II – Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst łacińsko-polski (Dua Vatikana koncilio. Konstitucioj, dekretoj, deklaroj. Latina-pola teksto, Parizo 1967.

@@ Linio 1: / Linio 1: @@
+'''Katolikismo''' - la plej multnombra parto de [[kristanismo]] agnoskanta [[Unuarangeco de Petro|unuarangecon de Petro]] super la tuta [[Eklezio]] kaj [[dogmo]]n pri la [[papa neeraripovo]]. La [[termino]] ankaŭ signifas tuton de la [[kredo]] kaj [[religio|religia]] vivo, respektataj de la [[Katolika eklezio]]
-'''Katolikismo''' laŭ [[PIV]]
+==Difinoj laŭ [[PIV]]==
 [[Dosiero:StJohnsAshfield StainedGlass GoodShepherd Face.jpg|200px|right]]
 [[Dosiero:Rome basilica st peter 011c.jpg|250px|thumb|Sankta Petro]]
@@ Linio 6: / Linio 8: @@
 - malvastasence la kristana religio, bazita sur la dogmaro kaj ritaro difinitaj de ĉiuj ĝisnunaj koncilioj kaj agnoskanta la aŭtoritaton kaj neerarivecon de la [[papo]].
+==Nomo==
-La vorto katolikismo originas el la greka lingvo signifanta: universala, apartenanta al la tuto. Tiu vorto menciiĝis unuafoje en 110. Konkreta formo de la katolikismo estas la [[romkatolika eklezio]], kiu konsistas el 24 apartaj [[proprajuraj eklezioj]]. Inter ili la plej granda estas la okcidenta aŭ [[latina eklezio]], la ceteraj nomiĝas [[orientaj katolikaj eklezioj]].
+La vorto katolikismo originas el la greka [[adjektivo]] ''καθολική'' (katholiké) signifanta: universala, apartenanta al la tuto. Uzata de la [[Patroj de la Eklezio]] jam ĉ. 115 ekde [[Ignaco el Antioĥio]].
+==Eklezioj==
+Konkreta formo de la katolikismo estas la [[romkatolika eklezio]], kiu konsistas el 24 apartaj [[proprajuraj eklezioj]]. Inter ili la plej granda estas la okcidenta aŭ [[latina eklezio]], la ceteraj nomiĝas [[orientaj katolikaj eklezioj]].
 La plej konataj neromkatolikaj eklezioj estas:
@@ Linio 19: / Linio 25: @@
 == La katolika diobildo ==
 Bazo de tio estas kredo en la [[Sankta Triunuo]]: en la unusola Dio estas 3 personoj: Patro, [[Kristo|Filo]] kaj [[Sankta Spirito]].
+==Liturgio==
+Unu el bazaj platformoj de la eklezia vivo estas [[liturgio]]. Publikaj liturgiaĵoj en la [[Latina eklezio]] estas:
+* [[Liturgio de la horoj]]
+* [[Meso (diservo)|Meso]]
+Ekzistaj kelke da liturgioj kaj pluraj regionaj variantoj, rezultantaj de lokaj [[tradicio]]j.
 == Vidu ankaŭ ==
 * [[Katolika eklezio]]
+* [[Kristana Esperantista Ligo Internacia]]
+* [[Internacia Katolika Unuiĝo Esperantista]]
+==Bibliografio==
+* Louis Bouyer, ''From the Jewish Qahal to the Christian Ecclesia'', en: ''Life and Liturgy'', [[Londono]] 1956, p. 23-37.
+* ''Sobór watykański II – Konstytucje, dekrety, deklaracje. Tekst łacińsko-polski'' ([[Dua Vatikana koncilio]]. Konstitucioj, dekretoj, deklaroj. [[Latina]]-[[pola]] teksto, [[Parizo]] 1967.
 {{Kristanismo}}
@@ Linio 27: / Linio 46: @@
 [[Kategorio:Kristanaj organizaĵoj laŭ konfesioj]]
 [[Kategorio:Katolikismo| ]]
+[[Kategorio:Romkatolika Eklezio]]
+[[Kategorio:Internaciaj kristanaj organizaĵoj]]