Pandunia: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
→Vortoj: etimologia Esperanto-Pandunia vortaro |
e →Etimaj ekzemploj: ĝustigado de ligilo |
||
| Linio 124: | Linio 124: | ||
* ''safar'' (vojaĝo) similas al araba kaj persa سفر (''safar''), turka ''sefer'', svahila ''safari'', angla ''safari'' ktp. |
* ''safar'' (vojaĝo) similas al araba kaj persa سفر (''safar''), turka ''sefer'', svahila ''safari'', angla ''safari'' ktp. |
||
La oficiala retejo de Pandunia enhavas [http://www.pandunia.info/esperanti/leksaslia |
La oficiala retejo de Pandunia enhavas [http://www.pandunia.info/esperanti/leksaslia/ etimologian Esperanto-Pandunian vortaron]. |
||
== Ekzemploj == |
== Ekzemploj == |
||
Kiel registrite je 05:11, 1 mar. 2020
| Pandunia | |
| pandunia | |
| konstruita lingvo • Internacia planlingvo | |
|---|---|
| Skribo | latina alfabeto |
| Kreinto | Risto Kupsala |
| Dato | 2007, 2017 |
 | |
| Lingvistika klasifiko | |
| Planlingvo | |
| Oficiala statuso | |
| Oficiala lingvo en | Nenie |
| Lingvaj kodoj | |
| Lingvaj kodoj | |
| ISO 639-3 | sen valoro |
| Angla nomo | Pandunia |
| Franca nomo | pandunia |
Pandunia estas internacia planlingvo komencita de Risto Kupsala.
La originalaj kreantoj komencis plani projekton unue en 2005. De la komenco, la ideo estas krei internacian planlingvon, kiu samnivele reprezentas la plej parolatajn lingvojn de la mondo[1]. La nomo Pandunia aperis en 2007, sed la lingvo ricevis ĝian aktualan formon nur en 2017. De la fino de 2016, ĝi estas konstante provata per Telegram kun malgranda komunumo, ĉefe Esperantistoj[2]. En marto de la jaro 2017, la lingvo iĝis tute analiza[3]. La rolo de vortoj estis decidata per fraza pozicio. Sed, en aŭgusto de la jaro 2017, ĝi reprenis kelkajn aglutinajn ecojn[4], kiel Esperantecajn finaĵojn por evidentigi rolon de vorto, kaj kelkajn sufiksojn[5]. Post tio, la lingvo multe perfektiĝis kaj ne draste ŝanĝiĝis[6]. La gramatiko de Pandunia fiksiĝis la 2-an de majo 2019[7].
La ĉefaj celoj de Pandunia estas[8]:
- Vortoj de multaj lingvoj, ekzemple la angla, la araba, la ĉina, la hispana, la franca, la hinda, la japana, la persa, la rusa, la svahila kaj aliaj lingvoj.
- Relative simpla fonemaro
- Simple skribebla.
- Facile lernebla kaj konciza gramatiko.
Fonemaro
Pandunia uzas 25 literojn de la latina alfabeto. Ĉiu litero ĉiam faras la saman sonon. Neniu litero estas silenta.[9]
| Antaŭa | Malantaŭa | |
|---|---|---|
| Malvasta | /i/ i |
/u/ u |
| Mezvasta | /e/ e |
/o/ o |
| Vasta | /a/ a | |
| Labialoj | Dentaloj | Interdentaloj | Alveolaroj | Alv.-pal. | Velaroj | Labialvelaroj | Glotalo | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Plozivaj | /p/ p |
/t/ t |
/k/ k |
|||||
| /b/ b |
/d/ d |
/ɡ/ g |
||||||
| Frikativaj | /f/ f |
/s/ s |
/ʃ/ /tʃ/ x c |
/h/ h | ||||
| /z/ z |
/dʒ/ j |
|||||||
| Nazalaj | /m/ m |
/n/ n |
||||||
| Alproksimantaj | /l/ l /r/ r |
/j/ y |
/w/ w |
Gramatiko
Sintakso
La baza vortordo de Pandunia estas: subjekto - verbo - objekto. Priskribaj vortoj kiel adjektivoj kaj adverboj troviĝas tuj antaŭ la priskribita vorto.
Vortoj
La vortoj devenas de diversaj lingvoj de la tuta mondo[10]. Pro la internaciemo, multaj etimoj apartenas al pluraj lingvoj eĉ se la konkreta formo en la pandunia similas pli al tiu de unu lingvo. En majo 2019, ĉirkaŭ la duono de la vortoj estas proksimaj al vortoj de la angla, ĉirkaŭ triono proksimaj de la hispana, barata, franca kaj portugala, ĉ. kvarono de la rusa, turka, ĉina; sesono de la araba, indonezia, japana, sŭahila, germana.[11]
Etimaj ekzemploj
- bote (boato) similas al angla boat, germana Boot, hispana bote, hindia पोत (pōt), svahila boti ktp.
- cay (teo) similas al mandarena 茶 (chá), korea 차 (cha), rusa чай (ĉaj), hindia चाय (cāy), svahila chai, portugala chà ktp.
- nam (nomo) similas al hindia नाम (nām), indonezia nama, japana 名前 (namae), angla name, germana Name ktp.
- rang (koloro) similas al persa رنگ (rang), hindia रंग (rāng), turka renk, svahila rangi, lingala langi ktp.
- safar (vojaĝo) similas al araba kaj persa سفر (safar), turka sefer, svahila safari, angla safari ktp.
La oficiala retejo de Pandunia enhavas etimologian Esperanto-Pandunian vortaron.
Ekzemploj
- salam! [saˈlam] = ’Saluton!’
- salam laye pa bartia! [saˈlam ˈla.je ˈpa ˈbar.ti.a] = ’Bonvenon al Barato!’
- salam safar! [saˈlam saˈfar] = ’Bonan vojon!’
- danke. [ˈdaŋ.ke] = ’Dankon.’
- te keci. [ˈte ˈkeː.tʃi] = ’Ne dankinde.’
- plisa... [ˈpli.sa] = ’Bonvolu...’
- me ama te. [ˈme ˈaː.ma ˈte] = ’Mi amas vin.’
- eska te ama me? [ˈes.ka ˈte ˈaː.ma ˈme] = ’Ĉu vi amas min?’
- te namu ke? [ˈte ˈnaː.mu ˈke] = ’Kio estas via nomo?’
- me namu... [ˈme ˈnaː.mu] = ’Mia nomo estas...’
- te doma ke? [ˈte ˈdoː.ma ˈke] = ’Kie vi loĝas?’
- me doma... [ˈme ˈdoː.ma] = ’Mi loĝas en...’
- te ya ke? [ˈte ˈja ˈke] = ’Kie vi venas?’
- me ya suomia. [ˈme ˈja ˈsuo.mi.a] = ’Mi venas el Finnlando.’
- me ni baxa bon pandunia.' [ˈme ˈni ˈbaː.ʃa ˈbon panˈduː.ni.a] = ’Mi ne parolas bone pandunian.’
- eska te baxa esperanti / engli? [ˈes.ka ˈte ˈbaː.ʃa es.peˈran.ti / ˈeŋ.ɡli] = ’Ĉu vi parolas esperanton / la anglan?’
Referencoj
- ↑ esperante "Kial Pandunia amindas?" (8-a de novembro 2017).
- ↑ "Aktiva Esperantista grupo en Telegram (Facebook)" (11-a de oktobro 2017).
- ↑ "Corrections and Esperanto update for isolating Pandunia (GitHub)" (11-a de oktobro 2017).
- ↑ "Bring back PoS markers and agglutinating word derivation (GitHub)" (11-a de oktobro 2017).
- ↑ "Derivational suffixes (GitHub)" (11-a de oktobro 2017).
- ↑ "Frequently Asked Questions (pandunia.info)" (11-a de oktobro 2017).
- ↑ Pandunia 1.0
- ↑ "pandunia - simpla mondlingvo" (16‑a junio 2017).
- ↑ "Spelling of Pandunia" (16‑a junio 2017).
- ↑ "loge asle (pandunia.info)" (11-a de oktobro 2017).
- ↑ Risto Kupsala, 2019-05-12. lekse da num sa bax («Kvanto da vortoj laŭ lingvoj»)
Eksteraj ligiloj
- esperante Oficiala retejo de Pandunia
- esperante [video] « Pandunia - Multkultura Lingvo » ĉe Tubaro (kanalo Language Stuff)
