Mahmud la 1-a: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1: Linio 1:
{{redaktata}}
{{Informkesto homo}}
{{Informkesto homo}}
'''Mahmud la 1-a''' (en [[otomana turka]]: محمود اول ) (2a de aŭgusto 1696 – 13a de decembro 1754), nomita ankaŭ la Ĝibulo, regis kiel [[sultano]] de la [[Otomana Imperio]] el 1730 ĝis 1754.
'''Mahmud la 1-a''' (en [[otomana turka]]: محمود اول ) (2a de aŭgusto 1696 – 13a de decembro 1754), nomita ankaŭ ''la Ĝibulo'', regis kiel [[sultano]] de la [[Otomana Imperio]] el 1730 ĝis 1754.


Li estis la filo de [[Mustafa la 2-a]] kaj pli aĝa frato de [[Osman la 3-a]]. Li kreskis protektita de sia avino, la Sultanino Gulnus. Kvankam li vivis malantaŭ la fenestroj de palaco (ora kaĝo) kun la helpo de sia inteligento, bonvolo kaj forta karaktero li evitis fali en frenezo. Li estis instruita de diversaj instruistoj, ĉar li interesiĝis en historio, literaturo kaj poezio, kaj ĉefe pri muziko, sia granda pasio.
Li estis la filo de [[Mustafa la 2-a]] kaj pli aĝa frato de [[Osman la 3-a]]. Li kreskis protektita de sia avino, la Sultanino Gulnus. Kvankam li vivis malantaŭ la fenestroj de palaco (ora kaĝo) kun la helpo de sia inteligento, bonvolo kaj forta karaktero li evitis fali en frenezo. Li estis instruita de diversaj instruistoj, ĉar li interesiĝis en historio, literaturo kaj poezio, kaj ĉefe pri [[muziko]], sia granda pasio.


Habiendo subido al trono otomano a consecuencia de la rebelión promovida por Halil Paşa, Mahmud rápidamente afirmó su posición persuadiendo a los jenízaros y haciendo asesinar a Halil Paşa. El resto del reinado de Mahmud estuvo dominado por las guerras frente a Persia y Rusia. Las guerras persas no fueron más que un deambular sin sentido de las fuerzas militares otomanas frente al genio militar del Sha Nadir. Los turcos lograron retener el control de Bagdad, pero Armenia, Azerbaiyán y Georgia retrocedieron dentro de la esfera de influencia persa.
Ascendinta al trono otomana konsekvence de la ribelo farita de Halil Paşa, Mahmud rapide plifirmigis sian pozicion persvadante la [[janiĉaroj]]n kaj ordonante la murdon de Halil Paşa. La cetero de la regado de Mahmud estis fokusita al la militoj kontraŭ [[Persio]] kaj [[Rusio]]. La persaj militoj estis nur vagado sensenca de la otomanaj armeoj antaŭ la milita genio de [[Nader Ŝaho]]. La turkoj sukcesis reteni la kontrolon de [[Bagdado]], sed [[Armenio]], [[Azerbajĝano]] kaj [[Kartvelio]] eniris ene de la persa influo.


La guerra rusa se combatió primordialmente en la Crimea y los Principados del Danubio (Valaquia y Moldavia). Con esta guerra, el comandante ruso Burkhard Christoph von Münnich derrotó a los Tártaros de Crimea, vasallos de Mahmud, y luego marchó con sus tropas a través del Nistru, haciendo pasar la mayor parte de Besarabia bajo control ruso. Los austriacos, sin embargo, no tuvieron tanto éxito al retirarse, provocando que los otomanos tomaran Belgrado y el norte de Serbia bajo su control.
La rusa milito okazis ĉefe en [[Krimeo]] kaj la Princlandoj de Danubo (nome [[Valakio]] kaj [[Moldavio]]). Dum tiu milito la ruza komandanto Burkhard Christoph von Münnich venkis super la Tataroj de Krimeo, vasaloj de Mahmud, kaj poste transiris la riveron [[Dnestro]], per kio plejparto de [[Besarabio]] venis sub rusa kontrolo. La aŭstrianoj, tamen, ne tiom sukcesis en retiriĝo, kio okazigis, ke la otomanoj konkeris [[Belgrado]]n kaj la nordon de [[Serbio]] sub sia kontrolo.


Mahmud ordonis la restaŭradon de [[Hagia Sofia]] en 1739 kaj aldonis [[madraso]]n (nome korana lernejo, aktuale biblioteko de la muzeo), kuirejon por havigi supon al malriĉuloj, bibliotekon kaj, en 1740, [[fontano]] de ritaraj ablucioj (Şadirvan), transformante tiel la konstraĵon en ''külliye'', tio estas, ampleksa socia komplekso. En tiu epoko oni konstruis novan koridoron por la sultano kaj novan [[mihrab]]-on.
Mahmud ordonis la restaŭradon de [[Hagia Sofia]] en 1739 kaj aldonis [[madraso]]n (nome korana lernejo, aktuale biblioteko de la muzeo), kuirejon por havigi supon al malriĉuloj, bibliotekon kaj, en 1740, [[fontano]] de ritaraj ablucioj (Şadirvan), transformante tiel la konstruaĵon en ''külliye'', tio estas, ampleksa socia komplekso. En tiu epoko oni konstruis novan koridoron por la sultano kaj novan [[mihrabo]]-n.


Mahmud fidis ĉiam la regadon al siaj veziroj kaj li dediĉis sin plejparte al poezio. Li mortis en la [[Palaco Topkapi]], [[Istanbulo]].
Mahmud confió siempre el gobierno a sus visires y pasó la mayor parte de su tiempo cultivando una de sus aficiones preferidas, la poesía. Murió en el Palacio de Topkapi, Constantinopla.


==Vidu ankaŭ==
==Vidu ankaŭ==

Kiel registrite je 11:35, 11 aŭg. 2020

Mahmud la 1-a
Persona informo
Naskiĝo 2-an de aŭgusto 1696 (1696-08-02)
en Edirne
Morto 13-an de decembro 1754 (1754-12-13) (58-jaraĝa)
en Konstantinopolo
Tombo Istanbulo
Ŝtataneco Otomana Imperio
Familio
Patro Mustafa II
Patrino Saliha Sultan
Frat(in)o Osman III
Okupo
Okupo reganto
vdr

Mahmud la 1-a (en otomana turka: محمود اول ) (2a de aŭgusto 1696 – 13a de decembro 1754), nomita ankaŭ la Ĝibulo, regis kiel sultano de la Otomana Imperio el 1730 ĝis 1754.

Li estis la filo de Mustafa la 2-a kaj pli aĝa frato de Osman la 3-a. Li kreskis protektita de sia avino, la Sultanino Gulnus. Kvankam li vivis malantaŭ la fenestroj de palaco (ora kaĝo) kun la helpo de sia inteligento, bonvolo kaj forta karaktero li evitis fali en frenezo. Li estis instruita de diversaj instruistoj, ĉar li interesiĝis en historio, literaturo kaj poezio, kaj ĉefe pri muziko, sia granda pasio.

Ascendinta al trono otomana konsekvence de la ribelo farita de Halil Paşa, Mahmud rapide plifirmigis sian pozicion persvadante la janiĉarojn kaj ordonante la murdon de Halil Paşa. La cetero de la regado de Mahmud estis fokusita al la militoj kontraŭ Persio kaj Rusio. La persaj militoj estis nur vagado sensenca de la otomanaj armeoj antaŭ la milita genio de Nader Ŝaho. La turkoj sukcesis reteni la kontrolon de Bagdado, sed Armenio, Azerbajĝano kaj Kartvelio eniris ene de la persa influo.

La rusa milito okazis ĉefe en Krimeo kaj la Princlandoj de Danubo (nome Valakio kaj Moldavio). Dum tiu milito la ruza komandanto Burkhard Christoph von Münnich venkis super la Tataroj de Krimeo, vasaloj de Mahmud, kaj poste transiris la riveron Dnestro, per kio plejparto de Besarabio venis sub rusa kontrolo. La aŭstrianoj, tamen, ne tiom sukcesis en retiriĝo, kio okazigis, ke la otomanoj konkeris Belgradon kaj la nordon de Serbio sub sia kontrolo.

Mahmud ordonis la restaŭradon de Hagia Sofia en 1739 kaj aldonis madrason (nome korana lernejo, aktuale biblioteko de la muzeo), kuirejon por havigi supon al malriĉuloj, bibliotekon kaj, en 1740, fontano de ritaraj ablucioj (Şadirvan), transformante tiel la konstruaĵon en külliye, tio estas, ampleksa socia komplekso. En tiu epoko oni konstruis novan koridoron por la sultano kaj novan mihrabo-n.

Mahmud fidis ĉiam la regadon al siaj veziroj kaj li dediĉis sin plejparte al poezio. Li mortis en la Palaco Topkapi, Istanbulo.

Vidu ankaŭ

Notoj


Bibliografio