Pamiro: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e ŝablono
esperantigita parametro, formatigo de buloj, +Projektoj, +Bibliotekoj
Linio 17: Linio 17:
| latitudo= 38/38//N
| latitudo= 38/38//N
| longitudo=75/20//E
| longitudo=75/20//E
| regiono-ISO=KG/TJ/CN-XJ/AF
| regiono-ISO=KG/TJ/CN-XJ/AF
| zomo=4
| zomo=4
}}
}}
[[Dosiero:Pamir.svg|thumb|250px|right|<center>mapo de la montaro Pamiro]]
[[Dosiero:Pamir.svg|eta|250px|dekstra|<center>mapo de la montaro Pamiro]]
[[Dosiero:Pamir panorama.jpg|thumb|250px|right|<center>montoj en la montaro Pamiro]]
[[Dosiero:Pamir panorama.jpg|eta|250px|dekstra|<center>montoj en la montaro Pamiro]]
'''Pamiro''' estas [[alta montaro]] en [[Centra Azio]]. La nomo laŭ indikoj de la germanlingva enciklopedio ''{{lang|de|Der Große Brockhaus}}'' venu el la [[Tjurka lingvaro]] kun signifo "malvarma stepa paŝtejo", laŭ la anglalingva ''{{lang|en|The Columbia Encyclopedia}}'' tamen malsamopinie el la [[persa lingvo]] kun signifo "monda tegmento".
'''Pamiro''' estas [[alta montaro]] en [[Centra Azio]]. La nomo laŭ indikoj de la germanlingva enciklopedio ''{{lang|de|Der Große Brockhaus}}'' venu el la [[Tjurka lingvaro]] kun signifo "malvarma stepa paŝtejo", laŭ la anglalingva ''{{lang|en|The Columbia Encyclopedia}}'' tamen malsamopinie el la [[persa lingvo]] kun signifo "monda tegmento".


Linio 45: Linio 45:
* [[Pik Garmo]], 6595 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno "Akademio de la Sciencoj")
* [[Pik Garmo]], 6595 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno "Akademio de la Sciencoj")
* [[Pik Engels]], 6510 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Ŝaĥdarja)
* [[Pik Engels]], 6510 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Ŝaĥdarja)
*[[Montopinto Ismail Somoni]], 6233 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Muskol)
* [[Montopinto Ismail Somoni]], 6233 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Muskol)
* [[Pik Majakovskij]], 6095 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Ŝaĥdarja)
* [[Pik Majakovskij]], 6095 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Ŝaĥdarja)
* [[Pik Patĉor]], 6083 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Ruŝan)
* [[Pik Patĉor]], 6083 metroj da alteco, Taĝikio (montoĉeno Ruŝan)
Linio 57: Linio 57:


== Eksteraj ligiloj ==
== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj}}
* [http://www.pamirs-tourism.org/ taĝikia turisma paĝaro pri la montaro Pamiro]
* [http://www.pamirs-tourism.org/ taĝikia turisma paĝaro pri la montaro Pamiro]
* [http://www.pamirs.org/ "Pamiro - la monda tegmento" (paĝoj anglaj)]
* [http://www.pamirs.org/ "Pamiro - la monda tegmento" (paĝoj anglaj)]
* [http://web.archive.org/web/20010428003944/http://www.geocities.com/pamirmountains/ "En la koro de la Pamiro" (paĝoj same anglaj)]
* [http://web.archive.org/web/20010428003944/http://www.geocities.com/pamirmountains/ "En la koro de la Pamiro" (paĝoj same anglaj)]

{{Bibliotekoj}}


[[Kategorio:Montaroj en Azio]]
[[Kategorio:Montaroj en Azio]]

Kiel registrite je 11:09, 2 sep. 2020

Pamiro
Qullai Ismoili Somonī.
Qullai Ismoili Somonī.
montara sistemo
La plej alta punkto Kongur (7 649 m)
Longeco 500 km
Areo 120 000 km²
Supra tutaĵo Alpa-himalaja sistemo
Najbaraj tutaĵoj Hindukuŝo
Tianŝan
Karakorumo
Subaj tutaĵoj Okcidenta Pamiro
Orienta Pamiro
Vaĥana Pamiro
Ĉina Pamiro
Kontinento Azio
Situo  Kirgizio
 Taĝikio
 Afganio
 Ĉinio
Geografia situo 38° 38′ N, 75° 20′ O (mapo)38.63333333333375.333333333333Koordinatoj: 38° 38′ N, 75° 20′ O (mapo) f1
Map
Pamiro
Akvejo Amudarjo
Tarim
vdr
mapo de la montaro Pamiro
montoj en la montaro Pamiro

Pamiro estas alta montaro en Centra Azio. La nomo laŭ indikoj de la germanlingva enciklopedio Der Große Brockhaus venu el la Tjurka lingvaro kun signifo "malvarma stepa paŝtejo", laŭ la anglalingva The Columbia Encyclopedia tamen malsamopinie el la persa lingvo kun signifo "monda tegmento".

Geografio

La montaro, kiu laŭ la nuna lingvouzo kune kun la Himalajo kaj la Tibeta Altebenaĵo nomatas la "Monda Tegmento", havas areon de proksimume 120.000 km², el kiuj 1.200 km² estas glaĉeroj. La pleja nordo de la geologie falda montaro apartenas al la ŝtato Kirgizio, la oriento al Ĉinio, la sudo al Afganio kaj la resto al Taĝikio. La montaro Pamiro ligas plurajn el la grandaj montaroĉenoj de Azio: Tianŝan en la nordo, Karakorum en la sudo, Kunlun Ŝan (la supra parto de la rivero Jarkend estas la limo) en la sudoriento kaj Hindukuŝo en la sudokcidento. En la oriento la Pamira teritorio tuŝas la Tibetan Altebenaĵon.

La averaĝa alteco de la montaro estas inter 3.600 ĝis 4.400 m, kio plejparte estas super la limo de arba kreskado, kiu ĉi-tie troviĝas ĉe 3.700 metroj super la marnivelo. En la montaro Pamiro fontas inter alie la samnoma rivero Pamiro, kiu poste enfluas la riveron Pjandaŝ. La plej granda lago en la montaro estas la lago Kara-Kul en Taĝikio.

Relative ofte okazas tertremoj, per unu el ili dum la jaro 1911 ekestis la lago Sares. La klimato estas malvarma, venta kaj seka. La enloĝantoj plejparte bredas jakojn kaj ŝafojn.

Montoj

Inter la montoj de la montaro Pamiro estas inter alie:

Noto: La montopintoj de la Kongur- kaj Muztagata-grupo en iuj fontoj kalkuliĝas al la najbara montaro Kunlun, kaj laŭ tiu kalkulo la Pik Ismoil Somoni estus la plej alta montopinto de la Pamiro.

Bibliografio

  • Anonimo 1957 : Du konkeroj de ĉinaj montgrimpantoj, Geografia Revuo, 2(2), 18-19

Eksteraj ligiloj