Ĥariĝismo: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
eNeniu resumo de redakto
Linio 1: Linio 1:
[[File:Islam by country.png|eta|250px|[[Ibadioj|Ibadiaj]] ĥariĝanoj aperas blue ([[Omano]]).]]
[[File:Islam by country.png|eta|250px|[[Ibadioj|Ibadiaj]] ĥariĝanoj aperas blue ([[Omano]]).]]
'''Ĥariĝismo''' kies sekvantoj estas la ''ĥariĝanoj'' ([[arabe]] خارجي plurale خوارج, ''ĥāriĝī'', plurale ''ĥaŭāriĝ'') estas unu el la tri ĉefaj teologiaj branĉoj de [[Islamo]], kune kun la [[ŝijaismo]] kaj [[sunaismo]]. Ĥariĝismo venas de la vorto ''ĥariĝi'' t.e. "tiu kiu eliras", rilate al la foriro de [[muzulmano]]j en [[657]] forlasante la bofilon kaj kuzon de [[Mohamedo]], [[Ali Ibn Abi Talib]], ĉar li akceptis la bataladon inter li kaj sia malamiko, la [[umajadoj|umajada]] [[Muawiya ibn Abi Sufyan|Muawiya]].
'''Ĥariĝismo''' kies sekvantoj estas la ''ĥariĝanoj'' ([[arabe]] خارجي plurale خوارج, ''ĥāriĝī'', plurale ''ĥaŭāriĝ'') estas unu el la tri ĉefaj teologiaj branĉoj de [[Islamo]], kune kun la [[ŝijaismo]] kaj [[sunaismo]]. Ĥariĝismo venas de la vorto ''ĥariĝi'' t.e. "tiu kiu eliras", rilate al la foriro de [[muzulmano]]j en [[657]] forlasante la bofilon kaj kuzon de [[Mohamedo]], [[Ali Ibn Abi Talib]], ĉar li akceptis la bataladon inter li kaj sia malamiko, la [[umajadoj|umajada]] [[Mu'aŭija ibn Abi Sufjan|Mu'aŭija]].


Male al la sunaistoj, kiuj konsideris ke la [[kalifo]] devus esti araba viro el la tribo [[kurajŝo]], kaj de la ŝijaistoj, kiuj konsideris ke [[Ali Ibn Abi Talib|Ali]], bofilo de Mohamedo, aŭ posteulo lia, la ĥariĝanoj kredis ke la kalifeco ŝprucas el la komunumo, kiu devas libere elekti la plej indan "eĉ se nigra sklavo".
Male al la sunaistoj, kiuj konsideris ke la [[kalifo]] devus esti araba viro el la tribo [[kurajŝo]], kaj de la ŝijaistoj, kiuj konsideris ke [[Ali Ibn Abi Talib|Ali]], bofilo de Mohamedo, aŭ posteulo lia, la ĥariĝanoj kredis ke la kalifeco ŝprucas el la komunumo, kiu devas libere elekti la plej indan "eĉ se nigra sklavo".

Kiel registrite je 19:53, 15 sep. 2020

Ibadiaj ĥariĝanoj aperas blue (Omano).

Ĥariĝismo kies sekvantoj estas la ĥariĝanoj (arabe خارجي plurale خوارج, ĥāriĝī, plurale ĥaŭāriĝ) estas unu el la tri ĉefaj teologiaj branĉoj de Islamo, kune kun la ŝijaismo kaj sunaismo. Ĥariĝismo venas de la vorto ĥariĝi t.e. "tiu kiu eliras", rilate al la foriro de muzulmanoj en 657 forlasante la bofilon kaj kuzon de Mohamedo, Ali Ibn Abi Talib, ĉar li akceptis la bataladon inter li kaj sia malamiko, la umajada Mu'aŭija.

Male al la sunaistoj, kiuj konsideris ke la kalifo devus esti araba viro el la tribo kurajŝo, kaj de la ŝijaistoj, kiuj konsideris ke Ali, bofilo de Mohamedo, aŭ posteulo lia, la ĥariĝanoj kredis ke la kalifeco ŝprucas el la komunumo, kiu devas libere elekti la plej indan "eĉ se nigra sklavo".

Ili asertas ke piaj faroj ne ekzistas vera fido. Ĥariĝanoj okazigis grandajn ribeliĝojn kontraŭ la umajadoj, malfortigante ilin kaj faciligante la surtroniĝon de la abasidoj. Estis ĥariĝano, kiu mortigis Ali-n en 661.

La rigoreco rilate al la plenumado de ĉiuj islamaj preceptoj kontrastas kun la granda toleremo de ĥariĝano al aliaj religianoj.

Ĥariĝanoj pasintece estis granda komunumo sed poste ili dividiĝis en multnombrajn sektojn. Nuntempe la malmultaj ĥariĝanoj, kiuj ekzistas, apartenas al la ibadioj kaj loĝas en Omano, en Zanzibaro kaj en izolitaj lokoj de Magrebo.

Vidu ankaŭ