3-a de januaro: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Giorno2 (diskuto | kontribuoj) |
RG72 (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 15: | Linio 15: | ||
* [[1749]]: En [[Kopenhago]] aperis "Berlingske", la plej malnova ĝis nun eldonata gazeto en la [[dana lingvo]] |
* [[1749]]: En [[Kopenhago]] aperis "Berlingske", la plej malnova ĝis nun eldonata gazeto en la [[dana lingvo]] |
||
* [[1777]]: [[Usona Milito de Sendependeco]]: usonanoj venkis britojn en batalo de [[Princeton (Nov-Ĵerzejo)|Princeton]] |
* [[1777]]: [[Usona Milito de Sendependeco]]: usonanoj venkis britojn en batalo de [[Princeton (Nov-Ĵerzejo)|Princeton]] |
||
* [[1795]]: [[ |
* [[1795]]: la [[Rusia imperio]], [[Aŭstrio]] kaj [[Prusio]] (aliĝinta la 24-an de oktobro) subskribis traktaton pri la [[Dispartigoj de Pollando|tria dispartigo de Pollando]] — nomo de [[Pollando]] neniam plu devus aperi en [[dokumento]]j, [[mapo]]j kaj en internaciaj diskutoj; la ĉefa iniciatinto de la [[dispartigoj de Pollando]] estis [[Habsburgoj]]. |
||
* [[1815]]: [[Viena kongreso]]: oni subskribis sekretan pakton inter [[Aŭstrio]], [[Francio]] kaj [[Britio]] pri komuna defendo koncerne eventualan atakon flanke de alia ŝtato |
* [[1815]]: [[Viena kongreso]]: oni subskribis sekretan pakton inter [[Aŭstrio]], [[Francio]] kaj [[Britio]] pri komuna defendo koncerne eventualan atakon flanke de alia ŝtato |
||
* [[1833]]: [[Suda Atlantiko]]: [[Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Irlando]] ekregis [[Insuloj Falklandoj|Insulojn Falklandojn]] |
* [[1833]]: [[Suda Atlantiko]]: [[Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Irlando]] ekregis [[Insuloj Falklandoj|Insulojn Falklandojn]] |
||
* [[1851]]: En [[Observatorio de Parizo]] fizikisto [[Léon Foucault]] montris [[pendolo de Foucault|pendolon de Foucault]] - [[pruvo]] de ĉirkaŭaksa [[rotacio]] de la [[Tero]] |
* [[1851]]: En [[Observatorio de Parizo]] fizikisto [[Léon Foucault]] montris [[pendolo de Foucault|pendolon de Foucault]] - [[pruvo]] de ĉirkaŭaksa [[rotacio]] de la [[Tero]] |
||
* [[1852]]: Unuaj [[ĉinoj|ĉinaj]] laboristoj-elmigrintoj alvenis al [[Havajo]] |
* [[1852]]: Unuaj [[ĉinoj|ĉinaj]] laboristoj-elmigrintoj alvenis al [[Havajo]] |
||
* [[1863]]: Centra Nacia Komitato ekdecidis pri |
* [[1863]]: Centra Nacia Komitato ekdecidis pri komenco de la [[Januara ribelo]] lige al anonco de la [[deviga militservo]] de poloj en la armeo de la [[Rusia Imperio]] |
||
* [[1868]]: [[Japanio]]: imperiestro Mutsuhito eldonis manifeston pri [[Mejĝi-reformo]] |
* [[1868]]: [[Japanio]]: imperiestro Mutsuhito eldonis manifeston pri [[Mejĝi-reformo]] |
||
* [[1870]]: [[Usono]]: oni komencis konstrui [[Broklina Ponto|Broklinan Ponton]] |
* [[1870]]: [[Usono]]: oni komencis konstrui [[Broklina Ponto|Broklinan Ponton]] |
||
Linio 31: | Linio 31: | ||
* [[1915]]: [[Argentino|Argentina]] futbalklubo [[Club Atlético Lanús]] fondiĝis en [[Lanús]], [[Provinco Bonaero]] |
* [[1915]]: [[Argentino|Argentina]] futbalklubo [[Club Atlético Lanús]] fondiĝis en [[Lanús]], [[Provinco Bonaero]] |
||
* [[Unua mondmilito]]: |
* [[Unua mondmilito]]: |
||
** [[1918]]: [[Rusia Soveta Federacia Socialisma Respubliko]]: registaro de [[ |
** [[1918]]: [[Rusia Soveta Federacia Socialisma Respubliko]]: registaro de [[RSFSR]] agnoskis sendependecon de [[Finnlando]]; [[Odeso]] deklaris sin "provizore libera urbo" |
||
* [[1919]]: En [[Londono]] [[emiro]] [[Fajsal la 1-a (Irako)|Fajsal la 1-a]] kaj [[Chaim Weizmann]] subskribas interkonsenton pri juda sidejo en [[Palestino]] |
* [[1919]]: En [[Londono]] [[emiro]] [[Fajsal la 1-a (Irako)|Fajsal la 1-a]] kaj [[Chaim Weizmann]] subskribas interkonsenton pri juda sidejo en [[Palestino]] |
||
* [[1919]]: En [[Slovenio]] aperis [[poŝtmarko]] |
* [[1919]]: En [[Slovenio]] aperis [[poŝtmarko]] |
||
Linio 44: | Linio 44: | ||
** [[1941]]: [[Ordnungspolizei|Germana polico]] helpe de germanaj organizaĵoj faris en [[Poznań]] kontrolon en kelkdeko da polaj loĝejoj serĉante [[kopiilo]]jn, kaj "Ostdeutscher Beobachter" priparolas germanan raporton pri [[deportado]]: de mezo de oktobro ĝis mezo de novembro 1939 oni translokigis al [[Nazia Germanio]] 63 000 [[baltaj germanoj|baltajn germanojn]], en tio 51 000 el [[Latvio]] kaj 12 000 el [[Estonio]], setligitaj en [[Varto]]-Lando kaj [[Pomerio]], interalie 20 000 en Poznań, 7500 en [[Lodzo]], 2800 en [[Gdynia]], 2000 en [[Gniezno]], 1800 en [[Bydgoszcz]], 1500 en [[Kalisz]], 1300 en [[Inowrocław]] kaj 1200 en [[Włocławek]]; [[Nord-Afrika kampanjo]]: brita armeo komencis atakon al okupita de italoj urbo [[Bardia]] en [[Libio]]; [[Luftwaffe]] atakis [[Bristolo]]n per 178 aviadiloj, nokte de la 3-a/4-a de januaro |
** [[1941]]: [[Ordnungspolizei|Germana polico]] helpe de germanaj organizaĵoj faris en [[Poznań]] kontrolon en kelkdeko da polaj loĝejoj serĉante [[kopiilo]]jn, kaj "Ostdeutscher Beobachter" priparolas germanan raporton pri [[deportado]]: de mezo de oktobro ĝis mezo de novembro 1939 oni translokigis al [[Nazia Germanio]] 63 000 [[baltaj germanoj|baltajn germanojn]], en tio 51 000 el [[Latvio]] kaj 12 000 el [[Estonio]], setligitaj en [[Varto]]-Lando kaj [[Pomerio]], interalie 20 000 en Poznań, 7500 en [[Lodzo]], 2800 en [[Gdynia]], 2000 en [[Gniezno]], 1800 en [[Bydgoszcz]], 1500 en [[Kalisz]], 1300 en [[Inowrocław]] kaj 1200 en [[Włocławek]]; [[Nord-Afrika kampanjo]]: brita armeo komencis atakon al okupita de italoj urbo [[Bardia]] en [[Libio]]; [[Luftwaffe]] atakis [[Bristolo]]n per 178 aviadiloj, nokte de la 3-a/4-a de januaro |
||
** [[1942]]: [[Gestapo]] [[pafekzekutado|pafekzekutis]] en [[Biecz]] 10 [[judoj]]n; Konsilio de Pola [[Diasporo]] en [[Usono]] sendis al poloj en [[Sovetunio]] de la 15-a de aprilo 1941 ĝis la 3-a de januaro 1942 [[vesto]]jn kaj [[nutraĵo]]n valorajn 300 mil [[dolaro]]jn, krome ''Jewish Labor Committee'' en [[Usono]] liveris al ili similajn [[varo]]jn kontraŭ ĉirkaŭ 150 mil dolaroj; [[Kurska provinco]]: sude de [[Moskvo]] komenciĝis operaco [[Kursk]]-[[Obojanj]] |
** [[1942]]: [[Gestapo]] [[pafekzekutado|pafekzekutis]] en [[Biecz]] 10 [[judoj]]n; Konsilio de Pola [[Diasporo]] en [[Usono]] sendis al poloj en [[Sovetunio]] de la 15-a de aprilo 1941 ĝis la 3-a de januaro 1942 [[vesto]]jn kaj [[nutraĵo]]n valorajn 300 mil [[dolaro]]jn, krome ''Jewish Labor Committee'' en [[Usono]] liveris al ili similajn [[varo]]jn kontraŭ ĉirkaŭ 150 mil dolaroj; [[Kurska provinco]]: sude de [[Moskvo]] komenciĝis operaco [[Kursk]]-[[Obojanj]] |
||
** [[1943]]: [[Gestapo]] pafekzekutis en [[Miechów]] 6 personojn; komandanto de [[Kamparano|Kamparanaj]] Batalionoj en [[Tomaszów Lubelski]] lige al [[deportado]] de pola loĝantaro proklamis [[militjuro]]n en kelkaj [[komunumo]]j; [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]: [[Ruĝa Armeo]] liberigis [[Nalĉik]]; [[Mediteraneo]]: [[britoj]] atakis per [[torpedo]]j [[Palermo]]n detruante italan [[Krozoŝipo (armea)|krozoŝipon]] |
** [[1943]]: [[Gestapo]] pafekzekutis en [[Miechów]] 6 personojn; komandanto de [[Kamparano|Kamparanaj]] Batalionoj en [[Tomaszów Lubelski]] lige al [[deportado]] de pola loĝantaro proklamis [[militjuro]]n en kelkaj [[komunumo]]j; la [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]: la [[Ruĝa Armeo]] liberigis [[Nalĉik]]; [[Mediteraneo]]: [[britoj]] atakis per [[torpedo]]j [[Palermo]]n detruante italan [[Krozoŝipo (armea)|krozoŝipon]] |
||
** [[1944]]: Germana polico pafmortigis en Jadowniki 5 virojn; [[Volinio]]: nokte de la 3-a/4-a de januaro taĉmentoj de [[Ruĝa Armeo]] transpaŝis antaŭmilitan [[Orientaj Limregionoj|orientan limon de Pollando]] |
** [[1944]]: Germana polico pafmortigis en Jadowniki 5 virojn; [[Volinio]]: nokte de la 3-a/4-a de januaro taĉmentoj de la [[Ruĝa Armeo]] transpaŝis antaŭmilitan [[Orientaj Limregionoj|orientan limon de Pollando]]: la 1-a Ukraina Fronto, kies 13-a Armeo okupis Novograd-Volinskij ([[Ĵitomira provinco]]); lige al tio [[Pola ekzila registaro]] deklaris pretecon kunlabori esprimante esperon, ke [[Sovetunio]] respektos [[Dua Pola Respubliko|Duan Polan Respublikon]] kun ties civitanoj sur okupataj teritorio; en [[Kopenhago]] dum provo aresti flanke de [[Gestapo]] pereis laboranto de pola spionagentejo kaj fondinto de flankataka-[[sabotado|sabota]] [[konspiro|konspira]] organizaĵo en [[Danio]]; en [[Britio]] unuiĝis gazetoj "Dziennik Polski" (Pola Ĵurnalo) kaj "Dziennik Żołnierza" (Ĵurnalo de Soldato); en [[Sovetunio]] formiĝis 2-a [[Ĉeĥoslovakio|Ĉeĥoslovaka]] [[Bataliono]] de [[Infanterio]] |
||
** [[1945]]: Ĉefkomandanto de [[Pola Enlanda Armeo]] generalo [[Leopold Okulicki]] renkontiĝis apud [[Radomsko]] kun brita [[militisto|militista]] misio; dua [[soveta okupado de Pollando]]: |
** [[1945]]: Ĉefkomandanto de la [[Pola Enlanda Armeo]] generalo [[Leopold Okulicki]] renkontiĝis apud [[Radomsko]] kun brita [[militisto|militista]] misio; dua [[soveta okupado de Pollando]]: [[NKVD]] nokte de la 2-a/3-a de januaro amase arestis polojn en [[Lvovo]]; apud [[Varsovio]] mortis [[Ferdynand Ossendowski]] (verŝajne preninte [[veneno]]n) kaj tuj post eniro de sovetaj trupoj li estis eltombigita de [[NKVD]] por identigo; la usona 8-a Aviada Armeo atakis [[fervojo]]n ĉefe en [[Fulda]] kaj [[Aschaffenburg]] per 1975 [[tuno]]j da [[bombo]]j; en [[Ardenoj]] usona 1-a Armeo komencis kontraŭagadon; [[Komitato pri Kontraŭusona Aktiveco]] fariĝas konstanta komitato de la [[Usona Domo de Reprezentantoj]] |
||
* [[1945]]: [[Detruo de Varsovio]]: komunista Ŝtata Nacia Konsilio decidis pri rekonstruo de [[Varsovio]] - konfirmo de ĉefurbeco |
* [[1945]]: [[Detruo de Varsovio]]: komunista Ŝtata Nacia Konsilio decidis pri rekonstruo de [[Varsovio]] - konfirmo de ĉefurbeco |
||
* [[1945]]: [[Makedonio]]: unua [[makedona|makedonlingva]] porinfana revuo "Pioniro" estas publikigita en [[Skopjo]], kies unuaj redaktistoj estis verkisto Slavko Janevski kaj profesoro Jonce Josifovski |
* [[1945]]: [[Makedonio]]: unua [[makedona|makedonlingva]] porinfana revuo "Pioniro" estas publikigita en [[Skopjo]], kies unuaj redaktistoj estis verkisto Slavko Janevski kaj profesoro Jonce Josifovski |
||
Linio 62: | Linio 62: | ||
* [[1990]]: [[Manuel Noriega]], faligita diktatoro de [[Panamo]], post forlaso de ambasadejo de [[Vatikanurbo]] estis arestita de usona armeo |
* [[1990]]: [[Manuel Noriega]], faligita diktatoro de [[Panamo]], post forlaso de ambasadejo de [[Vatikanurbo]] estis arestita de usona armeo |
||
* [[1992]]: [[Ĉinio]] kaj [[Kazaĥio]] ligis diplomatiajn rilatojn |
* [[1992]]: [[Ĉinio]] kaj [[Kazaĥio]] ligis diplomatiajn rilatojn |
||
* [[2000]]: [[ |
* [[2000]]: [[Palestino|Palestinaj]] teroristoj pripafis [[ambasadejo]]n de [[Rusio]] en [[Bejruto]] en la protesto kontraŭ la [[Dua Ĉeĉenia milito]]: pereis [[Libano|libana]] policano kaj unu el atakintoj |
||
* [[2005]]: [[Sauda Arabio]]: en [[malsanulejo]] en [[Riado]] oni faris operacion de dispartigo de du polaj fratinoj, [[siamaj dunaskitoj]] de [[Janikowo]], financitan de la reĝo [[Abdulah bin Abdul-Aziz Al Saud]] |
* [[2005]]: [[Sauda Arabio]]: en [[malsanulejo]] en [[Riado]] oni faris operacion de dispartigo de du polaj fratinoj, [[siamaj dunaskitoj]] de [[Janikowo]], financitan de la reĝo [[Abdulah bin Abdul-Aziz Al Saud]] |
||
* [[2007]]: Pro [[Somalio|Somalia]] [[interna milito]], kaŭzita de faligo de [[Siad Barre]], [[Kenjo]] fermis sian [[ŝtatlimo]]n |
* [[2007]]: Pro [[Somalio|Somalia]] [[interna milito]], kaŭzita de faligo de [[Siad Barre]], [[Kenjo]] fermis sian [[ŝtatlimo]]n |
Kiel registrite je 09:08, 5 feb. 2021
Kalendaro Januaro | Februaro | Marto | Aprilo | Majo | Junio | Julio | Aŭgusto | Septembro | Oktobro | Novembro | Decembro |
januaro 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 |
januaro | ||||||
lu | ma | me | ĵa | ve | sa | di |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 31 | ||||
aranĝo de 2024 tagoj |
La 3-a de januaro estas la 3-a tago de la jaro laŭ la Gregoria kalendaro. 362 tagoj restas (363 en superjaroj).
Je la 3-a de januaro okazis, interalie:
Eventoj
- 250: Romia imperiestro Decio ordonis al ĉiuj en Romia Imperio (krom judoj) plenumi oferon al romaj dioj, rezultigante ĝeneralan persekutadon de kristanoj
- 1117: Dum tertremo en norda Italio pereis ĉirkaŭ 30 mil personoj
- 1431: Johana de Arko estis transdonita al episkopa tribunalo
- 1521: Leono la 10-a deklaris Marteno Lutero herezulo kaj ekskomunikis lin (post kiam Lutero publike bruligis lian buleon)
- 1602: Naŭjara milito: angla armeo konkeris Kinsale (en Graflando Cork)
- 1619: En vilaĝo apud Moskvo Respubliko de Ambaŭ Nacioj per armistico kun Rusa carlando finis la duan polan-rusan militon
- 1661: En Krakovo aperis "Merkuriusz Polski Ordynaryjny", la plej malnova perioda gazeto en la pola lingvo, iniciatita kaj eldonata dum duonjaro de la reĝedzino de Johano la 2-a Kazimiro 1-2 foje semajne kun la slogano Scii kiom eble plej multe, eldonkvanto 100-200 ekzempleroj, p. 8-12
- 1749: En Kopenhago aperis "Berlingske", la plej malnova ĝis nun eldonata gazeto en la dana lingvo
- 1777: Usona Milito de Sendependeco: usonanoj venkis britojn en batalo de Princeton
- 1795: la Rusia imperio, Aŭstrio kaj Prusio (aliĝinta la 24-an de oktobro) subskribis traktaton pri la tria dispartigo de Pollando — nomo de Pollando neniam plu devus aperi en dokumentoj, mapoj kaj en internaciaj diskutoj; la ĉefa iniciatinto de la dispartigoj de Pollando estis Habsburgoj.
- 1815: Viena kongreso: oni subskribis sekretan pakton inter Aŭstrio, Francio kaj Britio pri komuna defendo koncerne eventualan atakon flanke de alia ŝtato
- 1833: Suda Atlantiko: Unuiĝinta Reĝlando de Granda Britio kaj Irlando ekregis Insulojn Falklandojn
- 1851: En Observatorio de Parizo fizikisto Léon Foucault montris pendolon de Foucault - pruvo de ĉirkaŭaksa rotacio de la Tero
- 1852: Unuaj ĉinaj laboristoj-elmigrintoj alvenis al Havajo
- 1863: Centra Nacia Komitato ekdecidis pri komenco de la Januara ribelo lige al anonco de la deviga militservo de poloj en la armeo de la Rusia Imperio
- 1868: Japanio: imperiestro Mutsuhito eldonis manifeston pri Mejĝi-reformo
- 1870: Usono: oni komencis konstrui Broklinan Ponton
- 1871: Francia-Prusia Milito: strategia prusa venko en batalo de Bapaume (regiono Nordo-Kaleza Markolo)
- 1888: Kalifornio: en Observatorio Lick apud San Jose oni funkciigis teleskopon, la plej grandan tiutempe en la mondo
- 1896: Telegramo sendita de Vilhelmo la 2-a al Paul Kruger, prezidento de la Respubliko de Suda Afriko, streĉigis german-britajn rilatojn
- Naturaj katastrofoj:
- 1911: Tertremo - forto de 7,7 en la skalo de Richter - detruis Almaton; 425 personoj pereis, 740 vundiĝis
- 1913: Atlantika marborda ŝtormo montris plej malaltan konfirmitan atmosferan premon por ekstertropika sistemo sur koheraj subŝtatoj de Usono
- 1915: Argentina futbalklubo Club Atlético Lanús fondiĝis en Lanús, Provinco Bonaero
- Unua mondmilito:
- 1918: Rusia Soveta Federacia Socialisma Respubliko: registaro de RSFSR agnoskis sendependecon de Finnlando; Odeso deklaris sin "provizore libera urbo"
- 1919: En Londono emiro Fajsal la 1-a kaj Chaim Weizmann subskribas interkonsenton pri juda sidejo en Palestino
- 1919: En Slovenio aperis poŝtmarko
- 1920: Latva milito de sendependeco: rezulte de la batalo de Daugavpils kunligitaj fortoj polaj-latvaj sub komando de Edward Rydz-Śmigły rekonkeris la urbon de bolŝevikoj dum unu tago - post kelkaj semajnoj ankaŭ la historian regionon Latgalio (batalis 10 mil latvoj kaj 30 mil poloj, el kiuj pli ol 500 mortfalis)
- 1923: En Klaipėda fondiĝis Sava Ĉef-Komitato de Eta Litovio
- 1925: Benito Mussolini malfondis italan parlamenton kaj anoncis sin diktatoro
- 1932: En Brita Hindio estis arestitaj Mohandas Karamchand Gandhi kaj Vallabhbhai Patel
- 1936: Dua Pola Respubliko: amnestio kun liberigo de ĉ. 5 mil kondamnitoj - Stepan Bandera, kunorganizanto de atenco kontraŭ ministro Bronisław Pieracki anstataŭ mortpuno estis kondamnita al ĝismorta malliberigo
- 1938: BBC unuafoje disaŭdigis fremdlingve - en la araba
- Dua mondmilito:
- 1940: Germana okupado de Pollando: en Sosnowiec aperis gazeto eldonata de germanoj por poloj sub la titolo "Dziennik Poranny" (Matena Ĵurnalo); en Varsovio kunlaborisma "Nowy Kurier Warszawski" frontpaĝe aperigas ilustritan artikolon Germana-soveta ekonomia kunlaboro; Gestapo transportis al Koncentrejo Mauthausen-Gusen 10 polojn; en Nov-Jorko "Nowy Świat" publikigas malfermitan patriotisman leteron de la edzino de mortinta en 1935 marŝalo Józef Piłsudski; senatano kaj eldonisto de ĵurnalo "Le Petit Courrier" en Angers oferas al pola prezidento en ekzilo specialan n-ron pri Pollando - Angers capitale de la Pologne martyre; en Parizo aperas anonco ke polaj civitanoj povas servi en Pola Milita Mararmeo
- 1941: Germana polico helpe de germanaj organizaĵoj faris en Poznań kontrolon en kelkdeko da polaj loĝejoj serĉante kopiilojn, kaj "Ostdeutscher Beobachter" priparolas germanan raporton pri deportado: de mezo de oktobro ĝis mezo de novembro 1939 oni translokigis al Nazia Germanio 63 000 baltajn germanojn, en tio 51 000 el Latvio kaj 12 000 el Estonio, setligitaj en Varto-Lando kaj Pomerio, interalie 20 000 en Poznań, 7500 en Lodzo, 2800 en Gdynia, 2000 en Gniezno, 1800 en Bydgoszcz, 1500 en Kalisz, 1300 en Inowrocław kaj 1200 en Włocławek; Nord-Afrika kampanjo: brita armeo komencis atakon al okupita de italoj urbo Bardia en Libio; Luftwaffe atakis Bristolon per 178 aviadiloj, nokte de la 3-a/4-a de januaro
- 1942: Gestapo pafekzekutis en Biecz 10 judojn; Konsilio de Pola Diasporo en Usono sendis al poloj en Sovetunio de la 15-a de aprilo 1941 ĝis la 3-a de januaro 1942 vestojn kaj nutraĵon valorajn 300 mil dolarojn, krome Jewish Labor Committee en Usono liveris al ili similajn varojn kontraŭ ĉirkaŭ 150 mil dolaroj; Kurska provinco: sude de Moskvo komenciĝis operaco Kursk-Obojanj
- 1943: Gestapo pafekzekutis en Miechów 6 personojn; komandanto de Kamparanaj Batalionoj en Tomaszów Lubelski lige al deportado de pola loĝantaro proklamis militjuron en kelkaj komunumoj; la Orienta Fronto: la Ruĝa Armeo liberigis Nalĉik; Mediteraneo: britoj atakis per torpedoj Palermon detruante italan krozoŝipon
- 1944: Germana polico pafmortigis en Jadowniki 5 virojn; Volinio: nokte de la 3-a/4-a de januaro taĉmentoj de la Ruĝa Armeo transpaŝis antaŭmilitan orientan limon de Pollando: la 1-a Ukraina Fronto, kies 13-a Armeo okupis Novograd-Volinskij (Ĵitomira provinco); lige al tio Pola ekzila registaro deklaris pretecon kunlabori esprimante esperon, ke Sovetunio respektos Duan Polan Respublikon kun ties civitanoj sur okupataj teritorio; en Kopenhago dum provo aresti flanke de Gestapo pereis laboranto de pola spionagentejo kaj fondinto de flankataka-sabota konspira organizaĵo en Danio; en Britio unuiĝis gazetoj "Dziennik Polski" (Pola Ĵurnalo) kaj "Dziennik Żołnierza" (Ĵurnalo de Soldato); en Sovetunio formiĝis 2-a Ĉeĥoslovaka Bataliono de Infanterio
- 1945: Ĉefkomandanto de la Pola Enlanda Armeo generalo Leopold Okulicki renkontiĝis apud Radomsko kun brita militista misio; dua soveta okupado de Pollando: NKVD nokte de la 2-a/3-a de januaro amase arestis polojn en Lvovo; apud Varsovio mortis Ferdynand Ossendowski (verŝajne preninte venenon) kaj tuj post eniro de sovetaj trupoj li estis eltombigita de NKVD por identigo; la usona 8-a Aviada Armeo atakis fervojon ĉefe en Fulda kaj Aschaffenburg per 1975 tunoj da bomboj; en Ardenoj usona 1-a Armeo komencis kontraŭagadon; Komitato pri Kontraŭusona Aktiveco fariĝas konstanta komitato de la Usona Domo de Reprezentantoj
- 1945: Detruo de Varsovio: komunista Ŝtata Nacia Konsilio decidis pri rekonstruo de Varsovio - konfirmo de ĉefurbeco
- 1945: Makedonio: unua makedonlingva porinfana revuo "Pioniro" estas publikigita en Skopjo, kies unuaj redaktistoj estis verkisto Slavko Janevski kaj profesoro Jonce Josifovski
- 1946: En Popola Pollando Ŝtata Nacia Konsilio voĉdonis pri ŝtatigo de industrio - sur ties bazo ĝis fino de 1948 ŝtatiĝis ĉirkaŭ 6 mil privataj entreprenoj
- 1954: En Italio oficiale komenciĝis televidaj elsendoj de Rai - Radiotelevisione Italiana
- 1957: Pola Popola Respubliko: Asocio de Socialisma Junularo fondiĝis en Varsovio - subigita al Pola Unuiĝinta Laborista Partio altrudis al pola junularo komunistan ideologion kaj ateismon
- 1959: Alasko fariĝis la 49-a subŝtato de Usono
- 1961: Malvarma milito: Usono rompis diplomatiajn rilatojn kun Kubo pro ŝtatigo de usonaj aktivoj
- 1962: Papo Johano la 23-a ekskomunikis Fidelon Castron pro politika subpremado de katolikaj klerikoj
- 1976: Internacia Pakto pri Ekonomiaj, Sociaj kaj Kulturaj Rajtoj ekvalidis
- 1977: Preskaŭ unu jaron post sia fondo, Apple estis formale registrita kiel kompanio - fondita de Steve Jobs, Steve Wozniak kaj Ronald Wayne elpensis Macintosh, IPod kaj IPhone
- 1983: Apple prezentis surtablan komputilon kun muso
- 1986: Sur kliŝaĵoj faritaj de kosmosondilo Voyager 2 estis malkovritaj du lunoj de Urano: Julieto kaj Porcio
- 1987: Aretha Franklin kiel unua virino estis enkondukita al Fam-Salono kaj Muzeo de Rokenrolo en Klevlando (Ohio)
- 1990: Manuel Noriega, faligita diktatoro de Panamo, post forlaso de ambasadejo de Vatikanurbo estis arestita de usona armeo
- 1992: Ĉinio kaj Kazaĥio ligis diplomatiajn rilatojn
- 2000: Palestinaj teroristoj pripafis ambasadejon de Rusio en Bejruto en la protesto kontraŭ la Dua Ĉeĉenia milito: pereis libana policano kaj unu el atakintoj
- 2005: Sauda Arabio: en malsanulejo en Riado oni faris operacion de dispartigo de du polaj fratinoj, siamaj dunaskitoj de Janikowo, financitan de la reĝo Abdulah bin Abdul-Aziz Al Saud
- 2007: Pro Somalia interna milito, kaŭzita de faligo de Siad Barre, Kenjo fermis sian ŝtatlimon
- 2008: 6 personoj pereis kaj 68 vundiĝis en bomba atenco kontraŭ armea karavano en Dijarbakiro en sud-orienta Turkio
- 2009: Konflikto de la Gaza Sektoro (2008-2009): israela landa armeo eniris Gazan Sektoron
- 2009: John Atta-Mills iĝis prezidento de Ganao
- 2009: Bitmono estis komencita de Satoshi Nakamoto, kun kreo de la unuaj 50
- 2011: Apud suda marbordo de Jemeno sinkis 2 boatoj kun ĉirkaŭ 80 rifuĝintoj de Afriko
- 2012: Christopher Loeak iĝis prezidento de Marŝala Insularo
- 2013: Mem malfondiĝis, kunligita kun ETA, eŭska politika partio Batasuna
- 2013: Aŭstralia astronomo Robert H. McNaught malkovris kometon, kiu la 19-an de oktobro 2014 proksime preterpasis Marson
- 2015: Urbo Baga en Niĝerio (apud Ĉada Lago) estis okupita de islamistoj el Boko Haram, kiuj ĝis la 8-a de januaro masakris ĉirkaŭ 2 mil lokajn kristanojn
- 2016: Post ekzekuto de ŝijaisma ŝejko kaj imamo Nimr al-Nimr, kune kun 46 aliaj kondamnitoj, Irano rompis diplomatiajn rilatojn kun Saud-Arabio
- 2020: Irana generalo de Armeo de la Gardistoj de la Islama Revolucio, Kasem Sulejmani estas murdita de Armitaj Fortoj de Usono, tuj ekster flughaveno de Bagdado - kun li pro atako de senpilota aviadilo pereis 8 personoj
Naskiĝoj
- -106: Cicerono, romia politikisto, militisto, oratoro, filozofo kaj verkisto influinta literaturajn lingvojn (m. -43)
- 1239: Johano la 2-a, duko de Bretonio (m. 1305)
- 1628: Alvise la 2-a Mocenigo, doĝo de Venecia Respubliko (m. 1709)
- 1680: Johann Baptist Zimmermann, germana baroka-rokoka pentristo (m. 1758)
- 1694: Paŭlo de la Kruco, itala teologo, mistikulo kaj sanktulo (m. 1775)
- 1698: Pietro Metastasio, itala poeto kaj libretisto (m. 1782)
- 1719: Friedrich Karl Joseph von Erthal, germana teologo kaj majenca ĉefepiskopo kaj princo-elektisto
- 1728: Johann Georg Büsch, germana teologo kaj ekonomikisto (m. 1800)
- 1730: Charles Palissot de Montenoy, franca dramaturgo, kontraŭulo de filozofa partio (m. 1814)
- 1752: Johannes von Müller, svisa historiisto, bibliotekisto, verkisto (m. 1809)
- 1754: Ivan Paskvić, kroata hungardevena pastro, astronomo, matematikisto, profesoro (m. 1829)
- 1789: Carl Gustav Carus, germana fiziologo, pentristo, naturalisto (m. 1869)
- 1810: Antoine d'Abbadie, franca geografo kaj esploristo, fondinto de katolika misio inter oromoj (m. 1897)
- 1817: Józef Paszkowski, pola poeto kaj tradukisto de la ĉefverkoj de la tutmonda literaturo (m. 1861)
- 1829: Konrad Duden, germana historiisto, klasika filologo kaj germanisto, aŭtoro de vortaro de la germana lingvo Duden (m. 1911)
- 1839: Kálmán Thaly, hungara poeto, verkisto, politikisto (m. 1909)
- 1840: Patro Damiano, flandra misiisto, helpanto al lepruloj, katolika sanktulo (m. 1889)
- 1854: Basil P. Megahy, irlanda esperantisto el Graflando Aontroim, kiu esperantistiĝis en 1908 kune kun sia edzino (m. nekonata)
- 1871: Agatangel Krimskij, ukraina verkisto, historiisto, poeto, tradukisto kaj orientalisto (m. 1942)
- 1871: Nándor Láng, hungara arkeologo, arthistoriisto, filologo, profesoro, membro de Hungara Scienca Akademio (m. 1952)
- 1876: Wilhelm Pieck, germana politikisto, prezidento de GDR (m. 1960)
- 1882: Celestin Roncati, franca esperantisto de pionira periodo el Nico (m. 1959)
- 1883: Clement Attlee, angla politikisto kaj ĉefministro de Britio (m. 1967)
- 1885: Anna Lesznai, hungara poetino, artistino (m. 1966)
- 1886: Grigorij Neujmin, rusa astronomo, malkovrinto de asteroidoj kaj periodaj kometoj (m. 1946)
- 1887: August Macke, germana pentristo de ekspresionismo (m. 1914)
- 1890: Mieczysław Kotarbiński, pola pentristo kaj grafikisto projektinta medalojn kaj ordenojn, i.a. de Ordeno de la Blanka Aglo, profesoro, frato de Tadeusz Kotarbiński, murdita de germanaj okupantoj en unu el amasaj ekzekutoj sur ruinoj de Varsovia geto (m. 1943)
- 1892: J.R.R. Tolkien, angla mezepokisto kaj verkisto pri fantasto, aŭtoro de ĉefverkoj La Hobito, La Mastro de l' Ringoj kaj Silmariliono okaziĝantaj en Mez-Tero, esperantigata de Christopher Gledhill kaj William Auld (m. 1973)
- 1893: Pierre Drieu La Rochelle, franca kunlaborisma verkisto, sinmortiginto (m. 1945)
- 1897: Pola Negri, pola aktorino kaj internacia stelulino de muta filmo, kiu enhejmiĝis en Holivudo (m. 1987)
- 1901: Ngô Đình Diệm, la unua prezidento de Vjetnama respubliko (m. 1963)
- 1905: Erich Kleineidam, germana teologo, pastro, verkisto (m. 2005)
- 1906: Aleksej Staĥanov, soveta minhakisto, iniciatinto de laborkonkurado (m. 1977)
- 1906: Óscar Domínguez, hispana superrealista pentristo (m. 1957)
- 1908: Gerő Sárközi, rumania hungara poeto (m. 1977)
- 1911: Imre Kondor, hungara bibliotekisto kaj filozofo (m. 1990)
- 1913: Károly Simon, rumania hungara pedagogia verkisto (m. ?)
- 1918: Halina Chajęcka, pola oficistino partoprenanta Katolikan Esperanto-movadon kunlabore kun episkopo Władysław Miziołek (m. 2008)
- 1922: Ágnes Nemes Nagy, hungara poetino, tradukistino (m. 1991)
- 1923: Arthur Bárdos B., hungara poeto, novelisto, ĵurnalisto (m. 2011)
- 1926: Jakab Molnár, hungara redaktoro, publicisto (m. 1991)
- 1928: Gerő László, rumania hungara aktoro (m. 2005)
- 1929: Sergio Leone, itala reĝisoro konata de la filmo La bonulo, la aĉulo, la fiulo (m. 1989)
- 1929: Gordon Moore, usona fondinto de la firmao Intel, aŭtoro de la leĝo de Moore, miliardulo
- 1930: Matthías Johannessen, islanda verkisto, konata de esperantlingva revuo "La Tradukisto"
- 1933: Maxie Wander, aŭstra verkistino vivanta de GDR (m. 1977)
- 1937: Ella Gazdáné Olosz, rumania hungara tekstilistino (m. 1993)
- 1939: Eugène de Zilah, hungara-franca filozofo, lanĉinta kun sia edzino Madeleine de Zilah esperantlingvan revuon "La Gazeto", fondinto de la Organiza Societo de Internaciaj Esperanto-Konferencoj (m. 2020)
- 1941: Iwona Śledzińska-Katarasińska, pola ĵurnalistino kaj parlamentanino
- 1942: László Sólyom, germandevena prezidento de Hungario
- 1948: Eszter Láng, hungara pentristino, grafikistino, poetino
- 1951: Zoltán Kiss-Székely, rumania hungara/hungara biologo, informatikisto
- 1952: Esperanza Aguirre, hispana juristino kaj politikistino, aktivulino de Popola Partio, prezidantino de Madrida Regiono
- 1956: Mel Gibson, aŭstralia-usona aktoro kaj reĝisoro de la filmo La Pasiono de Kristo
- 1961: Júlia Szász Bitay, rumania hungara grafikistino
- 1969: Michael Schumacher, germana F1-a-piloto
- 1971: Gabriella Bartalis, hungara aktorino de la Teatro Csíki Játékszín
- 1980: Willy Kokouvi, togolanda profesoro, Esperanto-verkisto, sekretario de Junulara Organizo de Togolandaj Esperantistoj
- 1989: Alexander D. Linz, usona aktoro, judisto
- 2003: Greta Thunberg, sveda klimata politika aktivistino, karakterizata i.a. de atentomanka-hiperaktiva perturbo, sindromo de Asperger kaj selektiva mutismo
Mortoj
- 236: Antero, papo grekdevena, kies pontifikado estis samperioda kun persekutado de kristanoj fare de imperiestro Maximinus Thrax, sanktulo
- 502: Sankta Ĝenoveva, franca monaĥino, mistikulino, sanktulino (naskiĝis ĉirkaŭ 422)
- 1322: Filipo la 5-a, reĝo de Francio el kapetida dinastio (n. 1291)
- 1328: Johano de Montekorvino, franciskana misiisto, la unua ĉefepiskopo de Pekino, patriarko de la Oriento, beatigita (n. 1247)
- 1481: Johannes el Dorsten, germana teologo, monaĥo kaj profesoro (n. 1420)
- 1543: João Rodrigues Cabrilho, portugala navigisto kaj esploristo (n. 1499)
- 1570: Veit Winsheim, germana filologo pri la greka lingvo, retorikisto kaj medicinisto (n. 1501)
- 1601: János Várfalvi Kósa, hungara unitariisma episkopo, eklezia verkisto (n. ?)
- 1785: Baldassare Galuppi, itala baroka operkomponisto (n. 1706)
- 1795: Josiah Wedgwood, angla ceramika artisto kaj teknikisto, aboliciisto, avo de Charles Darwin (n. 1730)
- 1836: Franz Josef Ignaz von Linden, germana politikisto kaj juristo (n. 1760)
- 1875: Pierre Larousse, franca leksikografo, enciklopediisto, publicisto, eldonisto de enciklopedioj kaj vortaroj (n. 1817)
- 1877: Henri Monnier, franca juristo, pentristo, aktoro, karikaturisto kaj verkisto (n. 1799)
- 1879: Ferenc Jánosi, hungara redaktoro, scienca publicisto (n. 1819)
- 1882: William Harrison Ainsworth, angla verkisto de historiaj romanoj, eldonisto, kreinto de literatura salono (n. 1805)
- 1885: Ludwig Bohnstedt, germana arkitekto, konata de la Ĉeftombejo de Gotha (n. 1822)
- 1892: Lajos Komócsy, hungara ĵurnalisto kaj redaktoro (n. 1848)
- 1894: August Kościesza-Żaba, pola orientalisto, tradukisto kaj diplomato, okupiĝanta pri kurdoj (n. 1801)
- 1917: Mihály Kornya, hungara misiisto pri baptismo (n. 1844)
- 1920: Zygmunt Janiszewski, pola matematikisto, kunkreinto de unua matematika revuo en la mondo, kiel organizanto de scienco kontribuis al kreo de la pola skolo de matematiko (n. 1888)
- 1922: Berthold Delbrück, germana filologo
- 1923: Jaroslav Hašek, ĉeĥa verkisto, membro de bolŝevika partio, anarkiisto, aŭtoro de humora romano La travivaĵoj de la brava soldato Ŝvejk dum la mondmilito (n. 1883)
- 1930: Imre Sándor, hungara, rumania hungara genealogo, heraldikisto (n. 1877)
- 1931: Joseph Joffre, marŝalo de Francio, konata de la unua Batalo de la Marno (n. 1852)
- 1933: Wilhelm Cuno, regna kanceliero de Germanio (n. 1876)
- 1945: Edgar Cayce, usona mistikulo, klarvidanto, spiriteca sanigisto, viziulo konata kiel "dormanta profeto" (n. 1877)
- 1945: Ferdynand Ossendowski, pola verkisto tatardevena, vojaĝisto, sciencisto, membro de Franca Akademio, socia aganto, persona malamiko de Lenin pro biografia libro pri li, kontraŭkomunisto, postmilite tute cenzurita, kaj popularigita de verkisto Witold Michałowski (n. 1876)
- 1946: Carl Gustav Witt, germana stenografo kaj astronomo (n. 1866)
- 1946: Karl Maria Wiligut, aŭstra okultisto, SS-generalo, konsiderata kiel Rasputin de Himmler (n. 1866)
- 1950: Emil Jannings, germana aktoro rolinta en filmo Der Blaue Engel, laŭreato de Oskar-premio (n. 1884)
- 1956: Joseph Wirth, kanceliero de la Vajmara Respubliko (n. 1879)
- 1960: Victor Sjöström, sveda filma reĝisoro, scenaristo kaj aktoro, konata de la filmo Sovaĝaj fragoj (n. 1879)
- 1967: Jack Ruby, usona murdisto juddevena ligita kun atenco kontraŭ John Fitzgerald Kennedy (n. 1911)
- 1967: Alfred Margul-Sperber, rumana verkisto germanlingva (n. 1898)
- 1975: Robert Neumann, aŭstra verkisto verkanta en la germana kaj angla lingvoj (n. 1897)
- 1980: Joy Adamson, germandevena natursciencistino, pentristino kaj verkistino en Kenjo, murdita (n. 1910)
- 1986: Jan Zumbach, pola piloto svisdevena, flug-aso, diplomita subkolonelo, konata de la batalo de Anglio (n. 1915)
- 1988: Rose Ausländer, germanlingva poetino, esperantigata de Franz-Georg Rössler (n. 1901)
- 1998: Sándor Benczédi, hungara skulptisto en Rumanio (n. 1912)
- 2008: Yo-Sam Choi, korea boksisto, mondĉampiono (n. 1972)
- 2011: William Takaku, papua aktoro rolinta en filmo Robinsono Kruso, gvidanto de Nacia Teatro en Papuo-Nov-Gvineo
- 2014: László Helyey, hungara aktoro kaj voĉoaktoro, konata de la filmo Ni neniam mortos! (n. 1948)
- 2016: Paul Bley, kanada komponisto kaj ĵazpianisto de libera ĵazo kaj de modern-kreema ĵazo (n. 1957)
Specialaj tagoj kaj festoj
- Romkatolika Kalendaro:
- Plej sankta Nomo de Jesuo
- Beata Zdislava
Tagoj de semajno
La 3-a de januaro estas (laŭ gregoria kalendaro):
- Dimanĉo en jaroj: 1582 1588 1593 1599 1610 1616 1621 1627 1638 1644 1649 1655 1666 1672 1677 1683 1694 1700 1706 1712 1717 1723 1734 1740 1745 1751 1762 1768 1773 1779 1790 1796 1802 1808 1813 1819 1830 1836 1841 1847 1858 1864 1869 1875 1886 1892 1897 1904 1909 1915 1926 1932 1937 1943 1954 1960 1965 1971 1982 1988 1993 1999 2010 2016 2021 2027 2038 2044 2049 2055 2066 2072 2077 2083 2094;
- Lundo en jaroj: 1583 1594 1600 1605 1611 1622 1628 1633 1639 1650 1656 1661 1667 1678 1684 1689 1695 1701 1707 1718 1724 1729 1735 1746 1752 1757 1763 1774 1780 1785 1791 1803 1814 1820 1825 1831 1842 1848 1853 1859 1870 1876 1881 1887 1898 1910 1916 1921 1927 1938 1944 1949 1955 1966 1972 1977 1983 1994 2000 2005 2011 2022 2028 2033 2039 2050 2056 2061 2067 2078 2084 2089 2095;
- Mardo en jaroj: 1584 1589 1595 1606 1612 1617 1623 1634 1640 1645 1651 1662 1668 1673 1679 1690 1696 1702 1708 1713 1719 1730 1736 1741 1747 1758 1764 1769 1775 1786 1792 1797 1804 1809 1815 1826 1832 1837 1843 1854 1860 1865 1871 1882 1888 1893 1899 1905 1911 1922 1928 1933 1939 1950 1956 1961 1967 1978 1984 1989 1995 2006 2012 2017 2023 2034 2040 2045 2051 2062 2068 2073 2079 2090 2096;
- Merkredo en jaroj: 1590 1596 1601 1607 1618 1624 1629 1635 1646 1652 1657 1663 1674 1680 1685 1691 1703 1714 1720 1725 1731 1742 1748 1753 1759 1770 1776 1781 1787 1798 1810 1816 1821 1827 1838 1844 1849 1855 1866 1872 1877 1883 1894 1900 1906 1912 1917 1923 1934 1940 1945 1951 1962 1968 1973 1979 1990 1996 2001 2007 2018 2024 2029 2035 2046 2052 2057 2063 2074 2080 2085 2091;
- Ĵaŭdo en jaroj: 1585 1591 1602 1608 1613 1619 1630 1636 1641 1647 1658 1664 1669 1675 1686 1692 1697 1704 1709 1715 1726 1732 1737 1743 1754 1760 1765 1771 1782 1788 1793 1799 1805 1811 1822 1828 1833 1839 1850 1856 1861 1867 1878 1884 1889 1895 1901 1907 1918 1924 1929 1935 1946 1952 1957 1963 1974 1980 1985 1991 2002 2008 2013 2019 2030 2036 2041 2047 2058 2064 2069 2075 2086 2092 2097;
- Vendredo en jaroj: 1586 1592 1597 1603 1614 1620 1625 1631 1642 1648 1653 1659 1670 1676 1681 1687 1698 1710 1716 1721 1727 1738 1744 1749 1755 1766 1772 1777 1783 1794 1800 1806 1812 1817 1823 1834 1840 1845 1851 1862 1868 1873 1879 1890 1896 1902 1908 1913 1919 1930 1936 1941 1947 1958 1964 1969 1975 1986 1992 1997 2003 2014 2020 2025 2031 2042 2048 2053 2059 2070 2076 2081 2087 2098;
- Sabato en jaroj: 1587 1598 1604 1609 1615 1626 1632 1637 1643 1654 1660 1665 1671 1682 1688 1693 1699 1705 1711 1722 1728 1733 1739 1750 1756 1761 1767 1778 1784 1789 1795 1801 1807 1818 1824 1829 1835 1846 1852 1857 1863 1874 1880 1885 1891 1903 1914 1920 1925 1931 1942 1948 1953 1959 1970 1976 1981 1987 1998 2004 2009 2015 2026 2032 2037 2043 2054 2060 2065 2071 2082 2088 2093 2099.