Pentaĥromatio

Pentaĥromatio priskribas la kapablon por kapti, elsendi, procezi kaj percepti kvin sendependajn kanalojn de kolora informo tra la primara vidsistemo. Organismoj kun pentaĥromatio nomiĝas pentaĥromatiaj. Por ĉi tiuj organismoj, necesas almenaŭ kvin malsamaj gamoj de ondolongo laŭ la elektromagneta spektro por reprodukti ilian plenan videblan spektron. Kompare, kombinaĵo de ruĝaj, verdaj kaj bluaj ondolongoj de lumo sufiĉas por ŝajnigi plejparton de la kutima homa triĥromatia vida spektro.

Unu proponita klarigo por pentaĥromatio estas retino enhavanta kvin apartajn tipojn de konusaj ĉeloj kun malsamaj sorbaj spektroj. En la realeco, la nombro de konusaj ĉeltipoj povas esti pli granda ol kvin, ĉar malsamaj tipoj povas esti aktivaj ĉe specifa intenseco aŭ gamo de intensecoj por iu donita ondolongo de elektromagneta radiado.

Bestoj kiuj eble estas pentaĥromataj

Kelkaj birdoj (precipe kolomboj) kaj papilioj havas kvin aŭ pli da specoj de kolorsensiloj en iliaj retinoj, kaj tial oni kredas, ke ili estas pentaĥromatiaj, kvankam mankas psiĥofizika pruvo de praktika pentaĥromatio. Esplorado ankaŭ indikas, ke kelkaj petromizoj, membroj de la ordo Petromyzontiformes, eble estas pentaĥromatiaj. Oni suspektas, ke homa virino povus heredi plurajn alelojn por kolora blindeco kiel protanomalio, deŭteranomalio kaj/aŭ tritanomalio, kiu ebligus la fenotipan esprimon de almenaŭ kvar kaj eble ĝis ses tipoj de kolorosensaj konusoj, kvankam la ruĝa-, verda- kaj blua-mankaj konusoj havus degeneran fantoman sensemon.  [Citaĵo bezonata]

Kolora gamo en pentaĥromatiaj

Laŭ Jay Neitz, vida spektra esploristo ĉe la Universitato de Vaŝingtono, la tri oftaj tipoj de konusoj en la homa retino—por longaj, mezlongaj kaj mallongaj ondolongoj— ĉiu povas distingi proksimume 100 intensecojn de lumo tra ilia kontinuaĵo de sensemo ene de la videbla spektro. La vida Kortiko en la okcipita lobo de la grandcerbo povas multipleksi ĉi tiujn diversajn intensecojn, kiu kapaligas tipan homon distingi proksimume unu milionon da apartaj kolornuancoj. Teorie, pentaĥromatia homo, supozanta la saman spektran distingivon, po 100 intensecoj por ĉiu el kvin konusaj ĉeltipoj, kaj la sama kogna kombinatorika kapablo, eble kapablas distingi ĝis 10 miliard kolorojn.

Esplorado montras, ke bestoj sentivaj al pli ol tri koloraj kanaloj probable vidas la mondon en tre malsama maniero ol homoj. Ĉi tiuj bestoj probable spertas malsamajn kaj pli multenombrajn apartajn kolornuancojn, kune kun plimultaj manieroj miksi ilin. [Citaĵo bezonata]

Vidu ankaŭ

• Monoĥromatio
• Diĥromatio
• Triĥromatio
• Tetraĥromatio
• manta salikoketo (stomatopodo)