Gepatra lingvo: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively

[kontrolita revizio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

VidaVikiteksto

Enteksta

Kiel registrite je 18:59, 24 okt. 2021

La gepatra lingvo aŭ denaska lingvo estas la unua lingvo lernita de la infano^[2]. En lingvistiko, la esprimo "unua lingvo" (mallongigo: L1) estas preferata termino por indiki ke temas pri la unua lingvo akirita en infanaĝo^[3].

En 1999, Unuiĝintaj Nacioj kaj UNESKO proklamis la 21-an de februaro Internacia Tago de la Gepatra Lingvo.

Akirado

La akirado de la gepatra lingvo enhavas multajn fazojn. En la komenco registras la infano laŭvorte la fonemojn kaj la tononuancojn de la lingvo, estante malkapabla ripeti ilin. Poste komencas ĝi ellabori sonojn kaj tononuancojn. Fine kiam ĝia fonaparato tion al ĝi permesas, ĝi artikulacias vortojn kaj komencas ordigi siajn frazojn, samtempe asimilante la leksikon aŭ vortaron. La sintakso kaj la gramatiko de la lingvo estas integritaj samtempe kiel progreso de la lernado.

Kelkfoje, kiam la infano estas edukita de gepatroj (aŭ aliaj homoj) parolantaj malsamajn lingvojn, aŭ loĝas en fremdlando, ĝi povas samtempe akiri tiujn lingvojn, kiuj ambaŭ estas konsiderataj kiel gepatraj lingvoj. Tio okazas ofte en dulingvaj socioj.

Terminologio

Tra la jaroj, multaj akademiuloj donis difinojn de la gepatra lingvo surbaze de komuna uzo, sur la emocia rilato inter la parolanto kaj la lingvo kaj eĉ sur la dominado de la lingvo rilate al la medio. Tamen ĉiuj ĉi tiuj kriterioj mankas precizecon.

Jen iuj eblaj difinoj de "gepatra lingvo":

difino surbaze de ies deveno: la lingvo, kiun oni unue lernis (t.e. la lingvo, en kiu oni faris la unuajn parolajn kontaktojn);
difino surbaze de memidentigo: la lingvo, kiun ĉiuj identigas kiel sian propran lingvon;
difino surbaze de altrudita identigilo: la lingvo, kiu estas identigita de aliaj kiel la propra lingvo de la subjekto;
difino surbaze de kompetenteco: la lingvo, kiun la subjekto plej bone scias uzi;
difino surbaze de funkcia uzo: la lingvo, kiun la subjekto plej uzas.

Vidu ankaŭ

Ekstera ligilo

http://www.modersmaal.dk

Noto kaj referencoj

Tiu ĉi artikolo estas parte traduko de la artikolo en la portugala vikipedio, titolita Madrelingua, listo de aŭtoroj.

↑ (en) Embrace your antithesis - Azerbaijani language (filmita prelego - min 23;40)
↑ Noto; En iuj landoj, la termino denaska lingvo aŭ gepatra lingvo rilatas al la lingvo de ies etna grupo anstataŭ al la ies unua lingvo.
↑ (en) Suzanne Romaine: Bilingualism, dua eldono, Blackwell, Oxford 1995, ISBN 0-631-19539-4, paĝo 19.

[1] (en) Embrace your antithesis - Azerbaijani language (filmita prelego - min 23;40)

[2] Noto; En iuj landoj, la termino denaska lingvo aŭ gepatra lingvo rilatas al la lingvo de ies etna grupo anstataŭ al la ies unua lingvo.

[3] (en) Suzanne Romaine: Bilingualism, dua eldono, Blackwell, Oxford 1995, ISBN 0-631-19539-4, paĝo 19.

[1]

[2]

[3]

@@ Linio 1: / Linio 1: @@
-{{Alinomu|Denaska lingvo}}
 [[Dosiero:First language in Azerbaijani.JPG|alternative=The monument for the Native (Azerbaijani) language in Nakhchivan, Azerbaijan|eta|457x457ra|[[Naĥiĉevano]], [[Azerbajĝano]]: Monumento por la denaska, [[Azerbajĝana lingvo|azera lingvo]], lingvo kies alfabeto ŝanĝis trifoje ene de 70 jaroj, farante ĝin unu el la plej problemaj lingvoj por tradukistoj<ref>(en) [http://www.slavsandtatars.com/lectures/embrace-your-antithesis/related Embrace your antithesis - Azerbaijani language] (filmita prelego - min 23;40)</ref>.]]
 La '''gepatra lingvo''' aŭ '''denaska lingvo''' estas la unua [[lingvo]] lernita de la [[infano]]<ref>Noto; En iuj landoj, la termino denaska lingvo aŭ gepatra lingvo rilatas al la lingvo de ies etna grupo anstataŭ al la ies unua lingvo.</ref>. En lingvistiko, la esprimo "unua lingvo" (mallongigo: L1) estas preferata termino por indiki ke temas pri la unua lingvo akirita en infanaĝo<ref>(en) Suzanne Romaine: Bilingualism, dua eldono, Blackwell, Oxford 1995, [[ISBN]] 0-631-19539-4, paĝo 19.</ref>.