Morfolino: Malsamoj inter versioj
[nekontrolita versio] | [kontrolita revizio] |
Minorax (diskuto | kontribuoj) obs tag |
|||
Linio 4: | Linio 4: | ||
|colspan="2" style="text-align: center;"|<big><big>'''Morfolino'''</big></big> |
|colspan="2" style="text-align: center;"|<big><big>'''Morfolino'''</big></big> |
||
|- |
|- |
||
|colspan="2" style="text-align: center;"| |
|colspan="2" style="text-align: center;"|[[Dosiero:Morfoline.png|150px|center]] |
||
|- style="background: green; color: white" |
|- style="background: green; color: white" |
||
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Plata kemia strukturo de la Morfolino''' |
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Plata kemia strukturo de la Morfolino''' |
||
|- |
|- |
||
|colspan="2" style="text-align: center;"| |
|colspan="2" style="text-align: center;"|[[Dosiero:Morpholine-from-xtal-3D-balls-B.png|200px|center]] |
||
|- style="background: green; color: white" |
|- style="background: green; color: white" |
||
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Tridimensia strukturo de la Morfolino''' |
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Tridimensia strukturo de la Morfolino''' |
||
|- style="background: green; color: white" |
|- style="background: green; color: white" |
||
|colspan="2" style="text-align: center;" |<big>Alternativa(j) nomo(j)</big |
|colspan="2" style="text-align: center;" |<big>Alternativa(j) nomo(j)</big> |
||
|- |
|- |
||
|colspan="2" style="text-align: center;" | |
|colspan="2" style="text-align: center;" | |
||
Linio 20: | Linio 20: | ||
* Dutetilena oksimido |
* Dutetilena oksimido |
||
|- |
|- |
||
||[[Kemia formulo]]||<big> |
||[[Kemia formulo]]||<big>{{center|{{KemiaFormulo|<big>'''C|4|H|9|NO'''</big>}}}}</big> |
||
|- |
|- |
||
|[[CAS-numero|CAS-numero-kodo]]||[http://www.commonchemistry.org/ChemicalDetail.aspx?ref=110-91-8 110-91-8] |
|[[CAS-numero|CAS-numero-kodo]]||[http://www.commonchemistry.org/ChemicalDetail.aspx?ref=110-91-8 110-91-8] |
||
Linio 62: | Linio 62: | ||
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[GHS pri klasado kaj etikedado de kemiaĵoj|'''GHS etikedigo de kemiaĵoj''']]<ref>[http://www.synquestlabs.com/msds/4H31-1-01.pdf Synquest Laboratories]</ref> |
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[GHS pri klasado kaj etikedado de kemiaĵoj|'''GHS etikedigo de kemiaĵoj''']]<ref>[http://www.synquestlabs.com/msds/4H31-1-01.pdf Synquest Laboratories]</ref> |
||
|- |
|- |
||
|[[GHS Damaĝo-piktogramoj|GHS Damaĝo-piktogramo]]|| |
|[[GHS Damaĝo-piktogramoj|GHS Damaĝo-piktogramo]]||{{center|{{GHS Piktogramo|{{GHS Piktogramo|02|05}}{{GHS Piktogramo|07|08}}}} |
||
|- |
|- |
||
|[[GHS pri klasado kaj etikedado de kemiaĵoj|GHS Signalvorto]]||Damaĝo |
|[[GHS pri klasado kaj etikedado de kemiaĵoj|GHS Signalvorto]]||Damaĝo |
||
Linio 70: | Linio 70: | ||
|[[GHS Deklaroj pri antaŭgardoj]]|| {{P-Frazoj|210|233|240|241|242|243|260|264|270|271|273|280|301+312|301+330+331|302+352|303+361+353|304+340|305+351+338|310|321|330|361|363|370+378|403+233|403+235|405|501}} |
|[[GHS Deklaroj pri antaŭgardoj]]|| {{P-Frazoj|210|233|240|241|242|243|260|264|270|271|273|280|301+312|301+330+331|302+352|303+361+353|304+340|305+351+338|310|321|330|361|363|370+378|403+233|403+235|405|501}} |
||
|-style="background: yellow; color: black" |
|-style="background: yellow; color: black" |
||
|colspan="2" style="text-align: center with=50%;"| |
|colspan="2" style="text-align: center with=50%;"|{{center|<small>Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo<br />(25 °C kaj 100 kPa)</small>}} |
||
|} |
|} |
||
Linio 82: | Linio 82: | ||
== Sintezo == |
== Sintezo == |
||
* Morfolino estiĝas per senhidratigo de la '''duetanolamino''': |
* Morfolino estiĝas per senhidratigo de la '''duetanolamino''': |
||
<center> |
|||
{|cellspacing=10 cellpadding=10 border=5 |
{|cellspacing=10 cellpadding=10 border=5 style="margin:auto;" |
||
| |
| |
||
[[Dosiero:Diethanolamine 3D ball.png|100px|duetanolamino]]<math>\mathsf{ \xrightarrow [\,]{H_2SO_4}\, }</math>[[Dosiero:Morpholine-from-xtal-3D-balls-C.png|50px|Morfolino]]+[[Dosiero:Water_molecule.svg|30px|akvo]] |
[[Dosiero:Diethanolamine 3D ball.png|100px|duetanolamino]]<math>\mathsf{ \xrightarrow [\,]{H_2SO_4}\, }</math>[[Dosiero:Morpholine-from-xtal-3D-balls-C.png|50px|Morfolino]]+[[Dosiero:Water_molecule.svg|30px|akvo]] |
||
|} |
|} |
||
</center> |
|||
* Morfolino ankaŭ estiĝas industrie per reakcio inter la [[amoniako]] kaj la duetilena glikolo en la ĉeesto de kataliziloj: |
* Morfolino ankaŭ estiĝas industrie per reakcio inter la [[amoniako]] kaj la duetilena glikolo en la ĉeesto de kataliziloj: |
||
<center> |
|||
{|cellspacing=10 cellpadding=10 border=5 |
{|cellspacing=10 cellpadding=10 border=5 style="margin:auto;" |
||
| |
| |
||
[[Dosiero:Diethylene glycol 3D ball.png|100px|duetilena glikolo]]+[[Dosiero:Ammonia-3D-balls-A.png|40px|amoniako]]<math>\mathsf{ \xrightarrow [\,]{}\, }</math>[[Dosiero:Morpholine-from-xtal-3D-balls-C.png|50px|Morfolino]]+2[[Dosiero:Water_molecule.svg|30px|akvo]] |
[[Dosiero:Diethylene glycol 3D ball.png|100px|duetilena glikolo]]+[[Dosiero:Ammonia-3D-balls-A.png|40px|amoniako]]<math>\mathsf{ \xrightarrow [\,]{}\, }</math>[[Dosiero:Morpholine-from-xtal-3D-balls-C.png|50px|Morfolino]]+2[[Dosiero:Water_molecule.svg|30px|akvo]] |
||
|} |
|} |
||
</center> |
|||
== Literaturo == |
== Literaturo == |
||
Linio 109: | Linio 107: | ||
== Kunrilataj kemiaĵoj == |
== Kunrilataj kemiaĵoj == |
||
<gallery style="text-align:center;" |
|||
<center> |
|||
Hydrazin.svg|<big>'''[[Hidrazino]]'''</big> |
|||
<Gallery> |
|||
Diethanolamine.png|<big>'''Duetanolamino'''</big> |
|||
Linezolid.svg|<big>'''Linezolido'''</big> |
|||
Dextromoramide2DACS.svg|<big>'''Dekstromoramido'''</big> |
|||
Morpholine hydrochloride.png|<big>'''Morfolina klorido'''</big> |
|||
Viloxazine_structure.svg|<big>'''Viloksazino'''</big> |
|||
Morpholinium_acetate.svg|<big>'''Morfolina acetato'''</big> |
|||
4-(2-Aminoethyl)morpholine.png|<big>'''Aminoetil-morfolino'''</big> |
|||
Mopholine oleate.png|<big>'''Morfolina oleato'''</big> |
|||
Cyclohexylamine-2D-skeletal.png|<big>'''[[Cikloheksilamino]]'''</big> |
|||
⚫ | |||
Cyclohexylamine-2D-skeletal.png|<center><big>'''[[Cikloheksilamino]]'''</big></center> |
|||
File:1,2,4-triazool.png|<big>'''Triazolo'''</big> |
|||
⚫ | |||
Aminotriazole.png|<big>'''Amino-triazolo'''</big> |
|||
2H-benzotriazole.svg|<big>'''Benzo-triazolo'''</big> |
|||
⚫ | |||
2H-benzotriazole.svg|<center><big>'''Benzo-triazolo'''</big></center> |
|||
</gallery> |
|||
⚫ | |||
</Gallery> |
|||
</center> |
|||
== Vidu ankaŭ == |
== Vidu ankaŭ == |
Kiel registrite je 23:49, 24 nov. 2021
Morfolino | |||
Plata kemia strukturo de la Morfolino | |||
Tridimensia strukturo de la Morfolino | |||
Alternativa(j) nomo(j) | |||
| |||
Kemia formulo | C4H9NO
| ||
CAS-numero-kodo | 110-91-8 | ||
ChemSpider kodo | 13837537 | ||
PubChem-kodo | 8083 | ||
Merck Index | 15,6362 | ||
Fizikaj proprecoj | |||
Aspekto | senkolora likvaĵo kun amoniakodoro. | ||
Molmaso | 87.122 g·mol-1 | ||
Denseco | 1.007 g cm−3 | ||
Fandpunkto | -5 °C | ||
Bolpunkto | 129 °C | ||
Refrakta indico | 1,4545 | ||
Ekflama temperaturo | 31 °C | ||
Solvebleco | Akvo:Tute solvebla Solvebla en organikaj solvantoj tiaj kiaj metanolo, etanolo, acetono, eteroj. | ||
Mortiga dozo (LD50) | 525 mg/kg (buŝe) | ||
Sekurecaj Indikoj | |||
Risko | R10 R20/21 R34 | ||
Sekureco | (S1/2) S23 S36 S45 | ||
Pridanĝeraj indikoj | |||
Danĝero
| |||
GHS etikedigo de kemiaĵoj[1] | |||
GHS Damaĝo-piktogramo |
| ||
GHS Signalvorto | Damaĝo | ||
GHS Deklaroj pri damaĝoj | H226, H302+332, H311, H314, H335, H402 | ||
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj | P210, P233, P240, P241, P242, P243, P260, P264, P270, P271, P273, P280, P301+312, P301+330+331, P302+352, P303+361+353, P304+340, P305+351+338, P310, P321, P330, P361, P363, P370+378, P403+233, P403+235, P405, P501 | ||
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa) |
Morfolino estas organika heterocikla kombinaĵo, prezentante kaj aminan kaj eteran funkciajn grupojn. Ĝi estas senkolora, iomete oleeca, higroskopa likvaĵo kun karakteriza odoro je fiŝo. La vaporoj estas pli densaj ol la aero, do ĝi povas vojaĝi signifoplenan distancon al fonto de sparkado kaj kaŭzi eksplodojn.
Proprecoj
Morfolino estas amino kaj prezentajn bazajn karakterizaĵojn. Traktado de morfolino kun klorida acido donas la salon morfolina klorido. Morfolino malkomponiĝas kiam hejtata kaj estigas nitrogenajn oksidojn. Kiel forta bazo, ĝi perforte reakcias kun acidoj, kaj estas koroda al aluminio, zinko kaj kupro. Morfolino reakcias kun oksidantoj kaj nitritoj.
Morfolino uzatas kiel fungicido, emulsiilo en kosmetikaĵoj, kaj kiel peranto en akcelantoj por kaŭĉuka vulkanizado. Morfolino ofte uzatas kombine kun malaltaj koncentriĝoj de hidrazino aŭ amoniako por provizado de ampleksa tute volatila kemia traktado por protektado kontraŭ korodo al vaporsistemoj de tiuj instalaĵoj.[2] Ĝi estas ordinare uzata por estigo de enaminoj, kaj en organika sintezo ĝi uzatas en la preparado de la antibiotiko linezolido, de antikanceraj agentoj kaj la analgeziilo dekstromoramido.
Sintezo
- Morfolino estiĝas per senhidratigo de la duetanolamino:
- Morfolino ankaŭ estiĝas industrie per reakcio inter la amoniako kaj la duetilena glikolo en la ĉeesto de kataliziloj:
Literaturo
- PubChem
- Organic Synthesis
- Chemical Book
- Chemicalland21
- Handbook of Environmental Fate and Exposure Data For Organic Chemicals, Volume 2. Philip H. Howard
- Proctor and Hughes' Chemical Hazards of the Workplace, Nick H. Proctor, James P. Hughes, Gloria J. Hathaway
- Metabolic Pathways of Agrochemicals: Insecticides and fungicides, Terence Robert Roberts, David Herd Hutson
- Industrial Organic Chemistry, Klaus Weissermel, Hans-Jürgen Arpe
- Synthetic Nitrogen Products: A Practical Guide to the Products and Processes, Gary Maxwell
Kunrilataj kemiaĵoj
-
Duetanolamino
-
Linezolido
-
Dekstromoramido
-
Morfolina klorido
-
Viloksazino
-
Morfolina acetato
-
Aminoetil-morfolino
-
Morfolina oleato
-
Triazolo
-
Amino-triazolo
-
Benzo-triazolo
-
Morfolin-4-il-fenil-acetata acido
Vidu ankaŭ
Referencoj
- ↑ Synquest Laboratories
- ↑ Thermal Power Plants - Volume II, Robin A. Chaplin