Ludmila de Bohemio: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Linio 35: Linio 35:
=== Princino ===
=== Princino ===
[[Dosiero:Busta Ludmila.JPG|thumb|Relikvuja busto de sankta Ludmila]]
[[Dosiero:Busta Ludmila.JPG|thumb|Relikvuja busto de sankta Ludmila]]
Dum la vivo de Ludmila okazis revoluicaj eventoj, kiuj havis principan influon al estiĝo de la ĉeĥa ŝtateco. Unu el tiuj ĉefaj estis akcepto de [[kristanismo]]. Kun sia edzo [[Bořivoj la 1-a]] ili akceptis en la jaro 882 bapton en [[Grandmoravia regno|Moravio]] rekte el la manoj de la slava heroldo, ĉefepiskopo [[Cirilo kaj Metodo|Metodo]]. Laŭ la legendoj Metodo baptis je iom pli poste ankaŭ Ludmilon en [[Bohemio]]. La akcepto de kristanismo ebligis al Přemyslidoj akiri la politikaj superon kaj superregadon super la ceteraj tribaj princoj en Bohemio.
Dum la vivo de Ludmila okazis revoluciaj eventoj, kiuj havis principan influon al estiĝo de la ĉeĥa ŝtateco. Unu el tiuj ĉefaj estis akcepto de [[kristanismo]]. Kun sia edzo [[Bořivoj la 1-a]] ili akceptis en la jaro 882 bapton en [[Grandmoravia regno|Moravio]] rekte el la manoj de la slava heroldo, ĉefepiskopo [[Cirilo kaj Metodo|Metodo]]. Laŭ la legendoj Metodo baptis je iom pli poste ankaŭ Ludmilon en [[Bohemio]]. La akcepto de kristanismo ebligis al Přemyslidoj akiri la politikaj superon kaj superregadon super la ceteraj tribaj princoj en Bohemio.


Oni supozas, ke post la morto de sia edzo ŝi ne foriris en izolecon, kiel estis kutima sorto de la vidvinoj, sed ŝi partoprenis en la publika agado, per kio ŝi meritis pri transiro de la regado al siaj filoj, kiuj estis en tempo de la morto de sia parto ankoraŭ neplenkreskaj. Bohemio falis por mallonga tempo sub rekta regado de grandmoravia princo [[Svatopluk la 1-a|Svatopluk]].
Oni supozas, ke post la morto de sia edzo ŝi ne foriris en izolecon, kiel estis kutima sorto de la vidvinoj, sed ŝi partoprenis en la publika agado, per kio ŝi meritis pri transiro de la regado al siaj filoj, kiuj estis en tempo de la morto de sia parto ankoraŭ neplenkreskaj. Bohemio falis por mallonga tempo sub rekta regado de grandmoravia princo [[Svatopluk la 1-a|Svatopluk]].

Kiel registrite je 13:41, 1 dec. 2021

Ludmila de Bohemio
Ĉeĥa princino
Sankta Ludmila, eltranĉo el Votiva bildo de Jan Očko z Vlašimi
Sankta Ludmila, eltranĉo el Votiva bildo de Jan Očko z Vlašimi
Persona informo
Naskiĝo 1-an de januaro 860 (0860-01-01)
en Mělník
Morto 15-an de septembro 921 (0921-09-15) (61-jaraĝa)
en Tetín
Mortis pro strangolado • hommortigo vd
Tombo St. George's Basilica vd
Familio
Patro Slavibor vd
Edz(in)o Bořivoj la 1-a vd
Infanoj Spytihněv la 1-aVratislav la 1-a vd
Profesio
Okupo aristokrato vd
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr

Sankta Ludmila (ĉirkaŭ 860[1] – la 15-an de septembro 921,[1] burgejo Tetín) estis edzino de la unua historie dokumentita Přemyslido, princo Bořivoj la 1-a, patrino de princo Vratislav la 1-a, avino de sankta Venceslao kaj kronologie la unua ĉeĥa sanktulino.

Sankta Ludmila estas unu el la ĉefaj antaŭuloj de la ĉeĥaj regantoj kaj ĉeĥaj reĝinoj. Dum ŝia vivo estis metitaj bazoj al kristanigo de Bohemio kaj ankaŭ bazoj dela potenco de Přemyslidoj. Ŝia vivo estis priskribita en vico da legendoj pri la ĉeĥa historio en la 9-a kaj la 10-a jarcentoj.

Vivo

Bořivoj kun Ludmila
Karel Javůrek: Sankta Ludmila kun Bořivoj dum bapto (detalo)
Sankta Ludmila kaj ŝia nepo Sankta Venceslao en preĝejo de sanktaj Cirilo kaj Metodo en Olomouc. Idealigita bildigo, ĉar en la tempo de la morto de Ludmila estis Venceslao proksimume 14-a jara

Pri la deveno de Ludmila ekzistas du versioj, laŭ Legendo de Kristián ŝi estis filino de Slavibor, pŝovana princo, kio estis malnova markigo de Mělník. Laŭ malnovslovjena legendo ŝi devenis el serba lando. En la frua junaĝo ŝi estis edukata kiel paganino, kiu alportis oferojn al la slavaj dioj.

Geedziĝo kun Bořivoj la 1-a

Přemyslidoj verŝajne tiutempe ne estis ununuraj grava dinastio en Bohemio. Eble dank' al la subteno de grandmoraviaj princoj, sed precipe aliom post ioma konstruado de la potenca posteno ili akiris pozicion de la plej signifa dinastio. Přemyslidoj priregis mezbohemian spacon kaj per potencemaj invadoj ilia influo plifortiĝis. Ni konas ununurajn du pli certe dokumentitajn potencemajn centrojn nur el spaco de suda kaj nordookcidenta Bohemio.

Estas verŝajne, ke la iompostiomaj eliminadoj de la princaj familioj en Bohemio ne okazis sole helpe de perforto. Sian rolon estis okazanta ankaŭ geedziĝa politiko, kies ekzemplo estas geedziĝo de Ludmila kaj Bořivoj. Ludmila enpaŝis en la geedzecon proksimume kiel la dekkvarjara aŭ la dekkvinjara en la jaro 874 aŭ en 875.[1]

En la jaro 875 naskiĝis la plej aĝa filo de la princa geopo Spytihněv.[1] Ludmila naskis dum proksimume dek kvar jaroj de la geedzeco minimume ses infanojn (tri filojn kaj tri filinojn – ne estas enkalkulitaj eventualaj idoj, kiuj mortis en suĉinfana aĝo kaj kiujn la fontoj ne indikis).[2] Konataj estas sole la nomoj de du filoj Spytihněv 875915 kaj Vratislav ĉirkaŭ 888921[1]), el kiuj ambaŭ pli poste sidiĝis sur princa trono.

Princino

Relikvuja busto de sankta Ludmila

Dum la vivo de Ludmila okazis revoluciaj eventoj, kiuj havis principan influon al estiĝo de la ĉeĥa ŝtateco. Unu el tiuj ĉefaj estis akcepto de kristanismo. Kun sia edzo Bořivoj la 1-a ili akceptis en la jaro 882 bapton en Moravio rekte el la manoj de la slava heroldo, ĉefepiskopo Metodo. Laŭ la legendoj Metodo baptis je iom pli poste ankaŭ Ludmilon en Bohemio. La akcepto de kristanismo ebligis al Přemyslidoj akiri la politikaj superon kaj superregadon super la ceteraj tribaj princoj en Bohemio.

Oni supozas, ke post la morto de sia edzo ŝi ne foriris en izolecon, kiel estis kutima sorto de la vidvinoj, sed ŝi partoprenis en la publika agado, per kio ŝi meritis pri transiro de la regado al siaj filoj, kiuj estis en tempo de la morto de sia parto ankoraŭ neplenkreskaj. Bohemio falis por mallonga tempo sub rekta regado de grandmoravia princo Svatopluk.

La veno de Spytihněv la 1-a al la princa trono laŭtempe proksimume transkovriĝis kun la morto de Svatopluk iam en la jaro 894.[1] Poste la naskiĝanta ĉeĥa ŝtato dekatenis sin de Granda Moravio kaj komencis orientiĝi al orientfranka regno, precipe al Bavario.

En la jaro 915 princo Spytihněv mortis kaj lia sekvanto fariĝis pli juna frato Vratislav la 1-a[1] Ankoraŭ dum la vivo de sia filo Vratislav ŝi edukis siajn nepojn Venceslaon kaj Boleslavon. Post la morto de Vratislav en la jaro 921 verŝajne la triba kunveno decidis pri divido de la potenco inter Ludmila kaj ŝia bofilino Drahomíra. En la zorgon de Ludmila estis komisiita la edukado de la estonta princo, Drahomíra male estis en la tempon de lia veno reprezentonta lin.[3]

Honorigo

Sankta
Ludmila de Bohemio
Persona informo
Naskiĝo 1-an de januaro 860 (0860-01-01)
en Mělník
Morto 15-an de septembro 921 (0921-09-15) (61-jaraĝa)
en Tetín
Mortis pro strangolado • hommortigo vd
Tombo St. George's Basilica vd
Familio
Patro Slavibor vd
Edz(in)o Bořivoj la 1-a vd
Infanoj Spytihněv la 1-aVratislav la 1-a vd
Profesio
Okupo aristokrato vd
Sanktulo
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr

Referencoj

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Třeštík, Dušan. (2006) Počátky Přemyslovců. Vstup Čechů do dějin (530–935). Praha: Nakladatelství Lidové noviny, p. 204 kaj 205. ISBN 80-7106-138-7.
  2. Třeštík 2006, str. 194
  3. Třeštík 2006, p. 168 až 172