Sagittarius A*: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Browse history interactively
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
Bildo fare de Event Horizon Teleskopo
Addono de Referencoj
Linio 1: Linio 1:
[[dosiero:Sagittarius A*.jpg|eta|<center>rentgena bildo de ''Sagittarius A*'' kaj de du lumaj [[eĥo]]j (markitaj per elipsoj) de antaŭa eksplodo]]
[[dosiero:Sagittarius A*.jpg|eta|230px|<center>rentgena bildo de ''Sagittarius A*'' kaj de du lumaj [[eĥo]]j (markitaj per elipsoj) de ĵusa eksplodo]]
[[Dosiero:EHT_Saggitarius_A_black_hole.tif|alternative=EHT Saggitarius A black hole.tif|eta|En majo 2022, estis publikigita foton prenita de la [[Event Horizon Teleskopo]] kiu direkte fotis Sagittarius A*.]]
[[Dosiero:EHT_Saggitarius_A_black_hole.tif|alternative=EHT Saggitarius A black hole.tif|eta|230px|En majo 2022, estis publikigita foton prenita de la [[Event Horizon Teleskopo]] kiu direkte fotis Sagittarius A*.]]
'''Sagittarius A*''' (prononcata ''Sagittarius A stelo''; mallongigite ''Sgr&nbsp;A*''; laŭ la latina nomo de la stela [[konstelacio]] [[Sagitario]], do principe ankaŭ esperantigebla '''Sagitario A*''') estas regiono de la [[kosmo]] en la [[konstelacio]] [[Sagitario]]. Temas pri fonto de [[radioondo]]j en la hipoteza centro de la [[galaksio]] [[Lakta Vojo]]. Laŭ la nuntempa stato de [[radioastronomio|radioastronomiaj]] esploroj temas pri hipoteza supermasa [[Nigra Truo]] de proksimume 4 milionoj da [[suno|sunaj]] masoj. Ĝi markas la lokon kiu estu la mezo de la Lakta Vojo.
'''Sagittarius A*''' (prononcata ''Sagittarius A stelo''; mallongigite ''Sgr&nbsp;A*''; laŭ la latina nomo de la stela [[konstelacio]] [[Sagitario]], do principe ankaŭ esperantigebla '''Sagitario A*''') estas regiono de la [[kosmo]] en la [[konstelacio]] [[Sagitario]]. Temas pri fonto de [[radioondo]]j en la hipoteza centro de la [[galaksio]] [[Lakta Vojo]]. Sgr A*, estis malkovrita la 13-an kaj 15-an de februaro 1974 fare de astronomoj Bruce Balick kaj Robert Brown uzante la bazlinian interferometron (en [[Socorro (Nov-Meksiko)|Socorro]]) de la [[Nacia Radio-Astronomia Observatorio]]<ref>{{cite journal|last1=Balick |first1=B. |last2=Brown |first2=R. L.|title=''Intense sub-arcsecond structure in the galactic center'' (Intensa sub-arksekunda strukturo en la galksia centro)|journal=Astrophysical Journal|date=1-a de decembro 1974|volume=194|issue=1|pages=265–270|doi=10.1086/153242|bibcode=1974ApJ...194..265B}}</ref><ref>[[#Melia|Melia 2007]], p. 7</ref>. La nomo Sgr A* estis elpensita fare de Brown en artikolo de 1982, ĉar la radiofonto estis "ekscita", kaj ekscititaj statoj de atomoj estas indikitaj per [[asterisko]]j<ref>{{Cite journal|arxiv=astro-ph/0305074 |title=The Discovery of Sgr&nbsp;A* |journal=Astronomische Nachrichten |volume=324 |issue=1 |page=497 |date=2003-05-06 |last1=Goss |first1=W. M. |last2=Brown |first2=Robert L. |last3=Lo |first3=K. Y. |doi=10.1002/asna.200385047 |bibcode=2003ANS...324..497G }}</ref><ref>{{cite journal|title=Precessing jets in Sagittarius A – Gas dynamics in the central parsec of the galaxy|first=R. L. |last=Brown |journal=Astrophysical Journal, Part 1 |volume=262 |date=1982-11-01 |pages=110–119 |bibcode=1982ApJ...262..110B|doi=10.1086/160401 }}</ref>.
Ekde la 1980-aj jaroj, verŝajnas ke la centra komponanto de Sgr A* estas [[nigra truo]]. En 1994, infraruĝaj kaj submilimetraj [[spektroskopio]]studoj de [[Universitato de Kalifornio en Berkeley|Berkeley]]-teamo implicanta [[Nobel-premio pri fiziko|Nobel-premiiton]] [[Charles Hard Townes]] kaj estontan Nobelpremiiton Reinhard Genzel montris, ke la maso de Sgr A* estis ege koncentrita kaj je ĉirkaŭ 3 milionoj da Sunoj<ref>{{Cite journal|last1=Genzel|first1=R|last2=Hollenbach|first2=D|last3=Townes|first3=C H|date=1994 |title=The nucleus of our Galaxy|journal=Reports on Progress in Physics|volume=57|issue=5|pages=417–479|doi=10.1088/0034-4885/57/5/001|issn=0034-4885|bibcode=1994RPPh...57..417G}}</ref>.

⚫
En majo 2022, astronomoj, uzante la [[Event Horizon Teleskopo]], publikigis foton de Sagittarius A* produktitan uzante datumojn de radio-observaĵoj en aprilo 2017 <ref>https://iopscience.iop.org/journal/2041-8205/page/Focus_on_First_Sgr_A_Results</ref>, tiele konfirmante ke la objekton estas nigra truo. Ĉi tiu estas la dua konfirmita bildo de nigra truo, post la supermasiva nigra truo de [[Messier 87]] en 2019.









Laŭ la nuntempa stato de [[radioastronomio|radioastronomiaj]] esploroj temas pri hipoteza supermasa [[Nigra Truo]] de proksimume 4,3 milionoj da [[suno|sunaj]] masoj<ref name="GRAVITY">{{Citaĵo el ĵurnalo |lingvo= angle |titolo = ‘’geometric distance measurement to the Galactic center black hole with 0.3% uncertainty’’ (Mezuro de la distanco al la galaksia centro de la nigra truo) |dato = 20-a de majo 2019 | ĵurnalo = {{langue|en|[[Astronomy and Astrophysics]]}} |volumo = 625 |url = https://www.aanda.org/articles/aa/abs/2019/05/aa35656-19/aa35656-19.html |aŭtoro = R. Abuter, A. Amorim, M. Bauböck |eldonejo = ‘’Collaboration GRAVITY et al.}}</ref>.. Ĝi markas la lokon kiu estu la mezo de la Lakta Vojo.


⚫
En majo 2022, astronomoj, uzante la internacian kunlaboron ''[[Event Horizon Teleskopo]]'', publikigis foton de Sagittarius A* produktitan uzante datumojn de radio-observaĵoj en aprilo 2017 <ref>https://iopscience.iop.org/journal/2041-8205/page/Focus_on_First_Sgr_A_Results</ref>, tiele konfirmante ke la objekton estas nigra truo. Ĉi tiu estas la dua konfirmita bildo de nigra truo, post la supermasiva nigra truo de [[Messier 87]] en 2019.


== Referencoj ==
{{Referencoj}}


{{ĝermo|astronomio}}
{{ĝermo|astronomio}}

Kiel registrite je 17:57, 14 maj. 2022

rentgena bildo de Sagittarius A* kaj de du lumaj eĥoj (markitaj per elipsoj) de ĵusa eksplodo
EHT Saggitarius A black hole.tif
En majo 2022, estis publikigita foton prenita de la Event Horizon Teleskopo kiu direkte fotis Sagittarius A*.

Sagittarius A* (prononcata Sagittarius A stelo; mallongigite Sgr A*; laŭ la latina nomo de la stela konstelacio Sagitario, do principe ankaŭ esperantigebla Sagitario A*) estas regiono de la kosmo en la konstelacio Sagitario. Temas pri fonto de radioondoj en la hipoteza centro de la galaksio Lakta Vojo. Sgr A*, estis malkovrita la 13-an kaj 15-an de februaro 1974 fare de astronomoj Bruce Balick kaj Robert Brown uzante la bazlinian interferometron (en Socorro) de la Nacia Radio-Astronomia Observatorio[1][2]. La nomo Sgr A* estis elpensita fare de Brown en artikolo de 1982, ĉar la radiofonto estis "ekscita", kaj ekscititaj statoj de atomoj estas indikitaj per asteriskoj[3][4]. Ekde la 1980-aj jaroj, verŝajnas ke la centra komponanto de Sgr A* estas nigra truo. En 1994, infraruĝaj kaj submilimetraj spektroskopiostudoj de Berkeley-teamo implicanta Nobel-premiiton Charles Hard Townes kaj estontan Nobelpremiiton Reinhard Genzel montris, ke la maso de Sgr A* estis ege koncentrita kaj je ĉirkaŭ 3 milionoj da Sunoj[5].

Laŭ la nuntempa stato de radioastronomiaj esploroj temas pri hipoteza supermasa Nigra Truo de proksimume 4,3 milionoj da sunaj masoj[6].. Ĝi markas la lokon kiu estu la mezo de la Lakta Vojo.

En majo 2022, astronomoj, uzante la internacian kunlaboron Event Horizon Teleskopo, publikigis foton de Sagittarius A* produktitan uzante datumojn de radio-observaĵoj en aprilo 2017 [7], tiele konfirmante ke la objekton estas nigra truo. Ĉi tiu estas la dua konfirmita bildo de nigra truo, post la supermasiva nigra truo de Messier 87 en 2019.

Referencoj

  1. ↑ (1-a de decembro 1974) “Intense sub-arcsecond structure in the galactic center (Intensa sub-arksekunda strukturo en la galksia centro)”, Astrophysical Journal 194 (1), p. 265–270. doi:10.1086/153242. 
  2. ↑ Melia 2007, p. 7
  3. ↑ (2003-05-06) “The Discovery of Sgr A*”, Astronomische Nachrichten 324 (1), p. 497. doi:10.1002/asna.200385047. 
  4. ↑ (1982-11-01) “Precessing jets in Sagittarius A – Gas dynamics in the central parsec of the galaxy”, Astrophysical Journal, Part 1 262, p. 110–119. doi:10.1086/160401. 
  5. ↑ (1994) “The nucleus of our Galaxy”, Reports on Progress in Physics 57 (5), p. 417–479. doi:10.1088/0034-4885/57/5/001. 
  6. ↑ R. Abuter, A. Amorim, M. Bauböck. "‘’geometric distance measurement to the Galactic center black hole with 0.3% uncertainty’’ (Mezuro de la distanco al la galaksia centro de la nigra truo)", 20-a de majo 2019. (angle)
  7. ↑ https://iopscience.iop.org/journal/2041-8205/page/Focus_on_First_Sgr_A_Results


Ĝermo pri astronomio
 Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri astronomio.
Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Sagittarius_A*&oldid=7560917"