GNU: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Browse history interactively
[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
Neniu resumo de redakto
purigita, mankas pli da purado kaj ==-oj
Linio 1: Linio 1:
⚫
[[Dosiero:The GNU logo.png|thumb|250px|La simbolo de GNU<!-- nn:GNU-prosjektet har ein [[GNU (dyr)|gnu]] som maskot ja:GNUのロゴ ar:شعار جنو eu:GNUren [[logo]]a, Etienne Suvasa-k marraztua it:Il logo GNU. it->eo:_Il_ _logo_ GNU. is:GNU [[merki]]ð, [[list|teiknað]] af [[Etienne Suvasa]] is->eo:GNU [[_merki_]]_ð_, [[_list_|_teiknað_]] _af_ [[_Etienne_ _Suvasa_]] sr:мини|300п|ГНУ-ов [[лого]], рад Етјена Сувасаа (Etienne Suvasa) sr->eo:_мини_|_300п_|GNU-_ов_ [[_лого_]], _рад_ _Етјена_ _Сувасаа_ (_Etienne_ _Suvasa_) fi:Gnu-projektin logo -->]]
⚫
La projekto '''GNU''' ( http://www.gnu.org ) estis lanĉita de [[Richard Stallmann]] kun la celo de krei kompletan [[Libera programaro|liberan]]

⚫
[[osiero:Gnu-head-sm.jpeg|frame|La simbolo de GNU]]

⚫
La projekto '''GNU''' estis lanĉita de [[Richard Stallmann]] kun la celo de krei kompletan [[Libera programaro|liberan]]
[[Operaciumo|operaciumon]]. Li anoncis la projekton al la publiko la [[27-a de septembro|27-an
[[Operaciumo|operaciumon]]. Li anoncis la projekton al la publiko la [[27-a de septembro|27-an
de septembro]], [[1983]], ĉe la net.unix-wizards [[Usenet|novaĵgrupo]]. Poste
de septembro]], [[1983]], ĉe la net.unix-wizards [[Usenet|novaĵgrupo]]. Poste
Linio 6: Linio 10:
senton kiu ekzistis en la komputila mondo antaŭe''.
senton kiu ekzistis en la komputila mondo antaŭe''.


⚫
[[Dosiero:Gnu-head-sm.jpeg|frame|La simbolo de GNU]]
GNU estas rekursia mallongigo por la angla esprimo ''GNU's Not
GNU estas rekursia mallongigo por la angla esprimo ''GNU's Not
[[Unikso|UNIX]]'' ("GNU Ne estas Unikso"); Stallman petas ke oni prononcu la
[[Unikso|UNIX]]'' ("GNU Ne estas Unikso"); Stallman petas ke oni prononcu la
Linio 92: Linio 95:
* [[GFDL]].
* [[GFDL]].
* [[Kopilasilo]].
* [[Kopilasilo]].
* [[Libera programaro]], [[Vikipediista diskuto:Rob Hooft]].
* [[Libera programaro]].
* [[Libera programaro]].
* [[Linukso]].
* [[Linukso]].
Linio 98: Linio 100:
* [[Publika havaĵo]].
* [[Publika havaĵo]].


⚫
[[kategorio:Libera programaro]]
⚫
[[Kategorio:Mallongigoj]]
⚫
[[Dosiero:The GNU logo.png|thumb|left|180px|<!-- nn:GNU-prosjektet har ein [[GNU (dyr)|gnu]] som maskot ja:GNUのロゴ ar:شعار جنو eu:GNUren [[logo]]a, Etienne Suvasa-k marraztua it:Il logo GNU. it->eo:_Il_ _logo_ GNU. is:GNU [[merki]]ð, [[list|teiknað]] af [[Etienne Suvasa]] is->eo:GNU [[_merki_]]_ð_, [[_list_|_teiknað_]] _af_ [[_Etienne_ _Suvasa_]] sr:мини|300п|ГНУ-ов [[лого]], рад Етјена Сувасаа (Etienne Suvasa) sr->eo:_мини_|_300п_|GNU-_ов_ [[_лого_]], _рад_ _Етјена_ _Сувасаа_ (_Etienne_ _Suvasa_) fi:Gnu-projektin logo -->]]
[[Dosiero:Heckert GNU white.png|thumb|left|180px|<!-- th:โลโก้โครงการกนู pl:GNU pl->eo:GNU no:GNU-logoen no->eo:GNU-_logoen_ pt:Logotipo [[GNU]] cs:Logo projektu GNU cs->eo:_Logo_ _projektu_ GNU de:Das GNU-Logo de->eo:_Das_ Vikipediista diskuto:Rob Hooft-_Logo_ bg:мини|Талисманът на проекта ГНУ -->]]
<br clear=all>
{{Commons|GNU}}
{{Commons|GNU}}
{{Commons|Category:GNU}}
{{Commons|Category:GNU}}
<br clear=all>
<br clear=all>
== Eksteraj ligiloj ==
== Eksteraj ligiloj ==
{{el}} [http://www.gnu.org Oficiala retejo]
{{el}} http://groups.google.com/groups?hl=en&selm=771%40mit-eddie.UUCP <!-- zh:Stallman1983年宣告GNU计划开始的宣言 eu:Stallman-en 1983ko GNU proiektuaren iragarpen testua is:Tilkynning Stallman um GNU verkefnið is->eo:_Tilkynning_ _Stallman_ _um_ GNU _verkefnið_ sr:Сталманова објава пројекта ГНУ из 1983. sr->eo:_Сталманова_ _објава_ _пројекта_ GNU _из_ 1983. ko:스톨만의 최초 선언 (영어) ko->eo:_스톨만의_ _최초_ _선언_ (Angla lingvo) hu:Stallman's 1983-as bejelentése, hogy elindul a GNU projekt hu->eo:_Stallman_'s 1983-_as_ _bejelentése_, _hogy_ _elindul_ a GNU _projekt_ he:ההכרזה מ1983 של סטולמן על פרויקט גנו -->
{{el}} http://www.gnu.org/gnu/thegnuproject.html <!-- en:Stallman gives a lengthy personal account of the project and its history en->eo:_Stallman_ donas (a, _) _lengthy_ persona (konto, kalkulo) (da, de) la _project_ kaj ĝia historio eu:Stallman-ek proiektua eta honen historiari buruzko ikuspegi pertsonala ematen du is:Löng, persónuleg útskýring á verkefninu og sögu þess eftir Richard Stallman is->eo:_Löng_, _persónuleg_ _útskýring_ _á_ _verkefninu_ _og_ _sögu_ _þess_ _eftir_ Richard Stallmann sr:Подуже Сталманово лично мишљење о пројекту и његовој историји hu:Stallman gives a lengthy personal account of the project and its history hu->eo:_Stallman_ _gives_ a _lengthy_ _personal_ _account_ _of_ _the_ _project_ _and_ _its_ _history_ he:דו"ח אישי ארוך של סטולמן על הפרויקט וההיסטוריה שלו de:"The GNU Project" de->eo:"_The_ Vikipediista diskuto:Rob Hooft _Project_" -->
{{el}} http://www.gnu.org/encyclopedia/free-encyclopedia.html <!-- en:''The Free Universal Encyclopedia and Learning Resource'', Stallman's essay concerning a GNU encyclopedia en->eo:''La (Libera, Senpaga) (Universa, Universala) Enciklopedio kaj (Lerno, Lernante, Scienco) _Resource_'', _Stallman_'s eseo (koncernante, pri) (a, _) GNU enciklopedio eu:''The Free Universal Encyclopedia and Learning Resource'', Stallman's essay concerning a GNU encyclopedia is:''The Free Universal Encyclopedia and Learning Resource'', Ritgerð eftir Stallman um GNU alfræðiorðabók is->eo:''_The_ _Free_ _Universal_ _Encyclopedia_ _and_ _Learning_ _Resource_'', _Ritgerð_ _eftir_ _Stallman_ _um_ GNU _alfræðiorðabók_ sr:''Слободна универзална енциклопедија и извор за учење'' (The Free Universal Encyclopedia and Learning Resource), Сталманов есеј о ГНУ-овој енциклопедији sr->eo:''_Слободна_ _универзална_ enciklopedio _и_ _извор_ _за_ _учење_'' (_The_ _Free_ _Universal_ _Encyclopedia_ _and_ _Learning_ _Resource_), _Сталманов_ _есеј_ _о_ GNU-_овој_ _енциклопедији_ ko:''The Free Universal Encyclopedia and Learning Resource'', GNU 백과사전에 대한 스톨만의 글 (영어) ko->eo:''_The_ _Free_ _Universal_ _Encyclopedia_ _and_ _Learning_ _Resource_'', GNU _백과사전에_ _대한_ _스톨만의_ _글_ (Angla lingvo) hu:''The Free Universal Encyclopedia and Learning Resource'', Stallman's essay concerning a GNU encyclopedia hu->eo:''_The_ _Free_ _Universal_ _Encyclopedia_ _and_ _Learning_ _Resource_'', _Stallman_'s _essay_ _concerning_ a GNU _encyclopedia_ he:''The Free Universal Encyclopedia and Learning Resource'', מאמרו של סטולמן בנוגע לאנציקלופדיה של GNU he->eo:''_The_ _Free_ _Universal_ _Encyclopedia_ _and_ _Learning_ _Resource_'', _מאמרו_ _של_ _סטולמן_ _בנוגע_ _לאנציקלופדיה_ _של_ GNU -->
{{Aldonaj bildoj}}
{{Aldonaj bildoj}}
{{Aldonaj eksteraj ligiloj}}
{{Aldonaj eksteraj ligiloj}}

⚫
[[kategorio:Libera programaro]]
⚫
[[Kategorio:Mallongigoj]]


[[af:GNU]]
[[af:GNU]]

Kiel registrite je 12:30, 17 okt. 2006

La simbolo de GNU

frame|La simbolo de GNU

La projekto GNU estis lanĉita de Richard Stallmann kun la celo de krei kompletan liberan operaciumon. Li anoncis la projekton al la publiko la 27-an de septembro, 1983, ĉe la net.unix-wizards novaĵgrupo. Poste Stallman dissendis la GNU-Manifeston kaj aliajn eseojn, kiuj pritraktas liajn kialojn por la projekto GNU, unu el kiuj estas reporti la kunlaboran senton kiu ekzistis en la komputila mondo antaŭe.

GNU estas rekursia mallongigo por la angla esprimo GNU's Not UNIX ("GNU Ne estas Unikso"); Stallman petas ke oni prononcu la "G" por eviti konfuzon kun la angla vorto "new" (nova, prononcata inter "nu" kaj "neŭ"). La norma Esperanta prononco estas sufiĉe proksima al la prononco kiun li deziras. Unikso estas la nomo de komerca operaciumo. Ĉar ĝi jam estis vaste uzata, kaj ĝia arkitekturo estis teknike sufiĉe forta, la GNUa sistemo estis konstruita por esti kongrua kun ĝi. La Uniksa arkitekturo permesis, ke la GNUa projekto povu esti skribata kiel apartaj programaj partoj. Partoj kiuj jam estis libere haveblaj, ekzemple la kompostada sistemo TeX, kaj la Fenestrosistemo X, povis esti adaptitaj kaj reuzataj; aliajn ili bezonis krei dekomence.


Dosiero:Copilasilosimbolo.jpeg
La malkopirajta simbolo

Por certiĝi, ke la GNUa programaro restos libera por ĉiuj uzantoj "lanĉi, kopii, modifi kaj disdoni", la projekto disdonas ĝin sub permesilo, kiu estis verkita por doni al ĉiuj tiujn rajtojn, dum ĝi malpermesas plue malpliigi la permesojn. Ĉi tiu ideo, tiel nomata angle "copyleft" (vortlude "kopio-maldekstra", aŭ "malkopirajto"), estis enkorpigita en la Publikan Permesilon de GNU (GPL).

En 1985, Stallman kreis la Fondaĵon de Libera programaro [angle Free Software Foundation (FSF)], por provizi subtenon por la GNUa projekto. La FSF ankaŭ dungis programistojn por kontribui al GNU, sed granda parto de la laboro estis (kaj estas) farata de libervolaj programistoj. Kiam GNU iĝis pli vaste konata kaj estimata, interesataj firmaoj komencis kontribui al la laboro aŭ ekvendis GNUan softvaron kaj teknikan subtenon. La plej konataj kaj plej sukcesaj el ĉi tiuj estas Cygnus Solutions, kiu nun estas parto de RedHat.

Jam en 1990, la GNUa sistemo havis etendigeblan tekstoredaktilon, Emakso; tre sukcesan optimumigitan tradukilon, GCC; kaj la plejmulton de la kernaj programadaj bibliotekoj kaj utilprogrametoj de norma Uniksa distribuo. La sola afero, kiu mankis al ĝi, estis la kerno.

En la GNUa Manifesto, Stallman menciis, ke unua versio de kerno ekzistis sed ĝi postulis pli da funkcioj por imiti Unikson. Li aludis al TRIX, kerno verkita ĉe MIT, kies verkistoj decidis disdoni ĝin senkoste. Ĝi estis kongrua kun Unikso versio 7. En decembro de 1986 laboro komenciis por modifi tiun kernon. La verkistoj post iom da tempo decidis, ke ĝi estas neuzebla kiel komenca punkto, precipe ĉar ĝi funkciis nur ĉe malvaste konata kaj multekosta 68000-komputilo kaj pro tio ili bezonus porti ĝin al aliaj arkitekturoj antaŭ ol ĝi estus uzebla. En 1988, la MACH-a mesaĝopasa kerno de CMU estis konsiderata. Komence ĝi estis prokrastata dum ĝiaj verkistoj forstrekis kodon de AT&T. Komence la GNUa kerno estis nomata Alix, sed poste Michael Bushnell preferis la nomon Hurd. Tial la nomo Alix estis movita al subsistemo, kaj estis poste tute forstrekita. Dum la sekvaj jaroj, la verkado de Hurd estis malrapida pro teknikaj kaj personaj malkonsentoj.

En 1991 Linus Torvalds verkis la Unikso-kongruan Linuksan kernon kaj eldonis ĝin laŭ la GPL. Linukso estis plue verkata de diversaj programistoj en la Interreto. En 1992, Linukso estis kunmetita kun la GNUa sistemo. Ili formis kune tute funkciantan liberan operaciumon. Oni vidas la GNUan sistemon plej ofte en ĉi tiu formo, kutime nomata la GNU/Linuksa sistemo aŭ Linuksa distribuo. (Hurd ankoraŭ estas aktive verkata, kaj prova versio de la GNUa sistemo kiu uzas Hurd-on anstataŭ Linukson estas nun havebla.)

Oni ofte trovas erojn de GNU instalatajn ankaŭ ĉe komercaj Uniksaj sistemoj, anstataŭ la Uniksajn programojn. Tiel estas ĉar multaj el la programoj verkitaj por la GNUa projekto estas pli bonaj ol la Uniksaj versioj. Ofte tiuj eroj estas nomataj la GNUaj iloj. Multaj GNUaj programoj estis portitaj al Vindozo kaj Makintoŝo.

Iuj el la projektoj, kiujn la GNUa projekto komencis estas:

  • Bash, ŝelo.
  • GNU Binutils, enhavas asemblilon kaj programligilon.
  • Emakso, etendigebla, mem-priskriba tekstoredaktilo.
  • GCC, optimumigita tradukilo por multaj komputillingvoj, inkluzive de C.
  • GDB, erarserĉilo.
  • GIMP, bildredakta programo.
  • GNOME, grafika labortabla medio.
  • Gzip, biblioteko kaj programo por datumokompaktado.
  • Hurd, mikrokerno kaj aro de serviloj, kiuj havas la samajn kapablojn kiel Uniksa kerno.
  • GNU Octave, programo por nombraj kalkuladoj simila ol MATLAB.

La GNUa projekto ankaŭ disdonas kaj helpas en la verkado de aliaj programoj kiuj devenas de aliaj lokoj, ekz-e:

Vidu ankaŭ


Eksteraj ligiloj

greke Oficiala retejo Ŝablono:Aldonaj bildoj Ŝablono:Aldonaj eksteraj ligiloj

Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=GNU&oldid=765102"