Pretora gvardio: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Escarbot (diskuto | kontribuoj)
e robot Adding: da, eu, ru Modifying: pl
Linio 12: Linio 12:


[[Kategorio:Romia imperio]]
[[Kategorio:Romia imperio]]



[[bg:Преторианска гвардия]]
[[bg:Преторианска гвардия]]
[[cs:Pretoriánská garda]]
[[cs:Pretoriánská garda]]
[[da:Prætorianergarden]]
[[de:Prätorianer]]
[[de:Prätorianer]]
[[en:Praetorian Guard]]
[[en:Praetorian Guard]]
[[es:Guardia Pretoriana]]
[[es:Guardia Pretoriana]]
[[eu:Pretoriar Guardia]]
[[fi:Pretoriaanikaarti]]
[[fr:Garde prétorienne]]
[[fr:Garde prétorienne]]
[[it:Guardia pretoriana]]
[[it:Guardia pretoriana]]
[[nl:Praetoriaanse garde]]
[[nl:Praetoriaanse garde]]
[[no:Pretorianergarden]]
[[no:Pretorianergarden]]
[[pl:Pretorianie]]
[[pl:Pretorianin]]
[[pt:Guarda pretoriana]]
[[pt:Guarda pretoriana]]
[[ru:Преторианская гвардия]]
[[fi:Pretoriaanikaarti]]
[[sv:Praetoriangardet]]
[[sv:Praetoriangardet]]

Kiel registrite je 00:37, 21 dec. 2006

La pretoriana gvardio aŭ simple pretorianoj (latine COHORS PRAETORIA) estis armea formacio en la antikva Romio. Ĝi formis la korpogardistaron de militestroj (ekde la 2-a jc a.K.), pli poste de la imperiestroj.

Imperiestro Augustus organizis ilin en 27. a.K. al naŭ konstantaj cohors-oj kun staciejo en Romo aŭ en ties ĉirkaŭo.

Pinte de la gvardio staris du prefektistoj, sed en 23 p.K., Seianus akiris solan gvidantan pozicion. Li estis ŝatatulo de imperiestro Tiberius kaj konstruigis apud muroj de Romo fortigitajn bivakojn por la pretorianoj, kiuj pli poste gravis en sorto de la imperio.

Kelkfoje okazis, ke ili helpis surtroniĝon de iu aŭ ekzekutis imperiestron (tiel en 41 Caligula, 193 Pertinax, 222 Heliogabalus, poste en 238 Balbinus kaj Maximus.

En 193, la nova imperiestro Septimius Severus malfondis la gvardion pro murdo de sia antaŭulo Pertinax kaj forpelis elin el Romo. Li reorganizis la gvardion el propraj legionanoj.

La Gvardion malfondis imperiestro Constantinus la 1-a (Granda Konstantino), post sia surtroniĝo, en 3l2.