Æ: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively

[nekontrolita versio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

VidaVikiteksto

Enteksta

Kiel registrite je 17:23, 16 sep. 2004

Skribarto > Alfabeto > Litero > Æ

Æ, minuskle æ, estas la 27-a litero de la alfabetoj dana (prononcata [e]), kaj norvega, kaj litero ankaŭ de la Feroa, Islanda kaj mortintaj Norena kaj Anglosaksa lingvoj. Ĝia minusklo en la Internacia Fonetika Alfabeto simbolas sonon meze inter la Esperantaj "a" kaj "e" (kiel la a de cat "kato" Angle, aŭ la a de mand "viro" Dane). Similan sonon ĝi havas en la Norvega, kaj havis en la Anglosaksa kaj Praislanda/Pranorvega (= Norena), dum ĝi Dane pli similas al Esperanta "e". Modernislande ĝi diftongiĝis al [aj] (ekzemple hæ! "sa!", de Usonangla Hi! [haj]). Por la IFA-sono [æ] la Finna lingvo uzas la literon ä, en la Hungara ĝi estas skribata e. (La Germana ä pli similas al la Dana æ.)

Ĝi devenas de ligaturo inter A kaj E, kiu ankaŭ estigis ä, kaj fakte, ĝi estas unu el la plej antikvaj ligaturoj, uzita jam en la frua latina alfabeto (kun la prononco [aj], kiel en CÆSAR [kajsar]). Kiel ligaturon ĝin uzas ankaŭ aliaj alfabetoj, ekzemple la angla.

En Dan-Norvega aboco-sinsekvo Æ sekvas Z kaj antaŭas Ø, dum ĝi Island-aboce sekvas þ kaj antaŭas Ö.

@@ Linio 2: / Linio 2: @@
 ----
-'''Æ''', [[minusklo|minuskle]] '''æ''', estas la 27-a litero de la alfabetoj [[Dana lingvo|dana]] (prononcata [e]), kaj [[Norvega lingvo|norvega]], kaj litero ankaŭ de la [[Feroa lingvo|Feroa]], [[Islanda lingvo|Islanda]] kaj mortintaj [[Norena lingvo|Norena]] kaj [[Anglosaksa lingvo|Anglosaksa]] lingvoj. Ĝia minusklo en la [[Internacia Fonetika Alfabeto]] simbolas sonon meze inter la [[Esperanto|Esperantaj]] "a" kaj "e" (kiel la ''a'' de ''c'''a'''t'' "kato" Angle, aŭ la ''a'' de ''m'''a'''nd'' "viro" Dane). Similan sonon ĝi havas en la Norvega, kaj havis en la Anglosaksa kaj Praislanda/Pranorvega (= Norena), dum ĝi Dane pli similas al Esperanta "e". Modernislande ĝi [[diftongiĝis]] al [aj] (ekzemple ''h'''æ'''!'' "sa!", de Usonangla ''Hi!'' [haj]).  Por la IFA-sono [æ] kelkaj aliaj lingvoj (la [[Finna lingvo|Finna]] kaj [[Hungara lingvo]]j) uzas la literon [[Ä]] (la [[Germana lingvo|Germana]] ''ä'' pli similas al Dana ''æ'').
+'''Æ''', [[minusklo|minuskle]] '''æ''', estas la 27-a litero de la alfabetoj [[Dana lingvo|dana]] (prononcata [e]), kaj [[Norvega lingvo|norvega]], kaj litero ankaŭ de la [[Feroa lingvo|Feroa]], [[Islanda lingvo|Islanda]] kaj mortintaj [[Norena lingvo|Norena]] kaj [[Anglosaksa lingvo|Anglosaksa]] lingvoj. Ĝia minusklo en la [[Internacia Fonetika Alfabeto]] simbolas sonon meze inter la [[Esperanto|Esperantaj]] "a" kaj "e" (kiel la ''a'' de ''c'''a'''t'' "kato" Angle, aŭ la ''a'' de ''m'''a'''nd'' "viro" Dane). Similan sonon ĝi havas en la Norvega, kaj havis en la Anglosaksa kaj Praislanda/Pranorvega (= Norena), dum ĝi Dane pli similas al Esperanta "e". Modernislande ĝi [[diftongiĝis]] al [aj] (ekzemple ''h'''æ'''!'' "sa!", de Usonangla ''Hi!'' [haj]).  Por la IFA-sono [æ] la [[Finna lingvo]] uzas la literon [[ä]], en la Hungara ĝi estas skribata [[e]]. (La [[Germana lingvo|Germana]] ''ä'' pli similas al la Dana ''æ''.)
 Ĝi devenas de [[ligaturo]] inter [[A]] kaj [[E]], kiu ankaŭ estigis ''&auml;'', kaj fakte, ĝi estas unu el la plej antikvaj ligaturoj, uzita jam en la frua [[latina alfabeto]] (kun la prononco [aj], kiel en ''CÆSAR'' [kajsar]). Kiel ligaturon ĝin uzas ankaŭ aliaj alfabetoj, ekzemple la angla.