Alkibiado
| Alkibiado | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Persona informo | |||||
| Ἀλκιβιάδης | |||||
| Naskiĝo | en Antikva Ateno | ||||
| Morto | en Frigio | ||||
| Mortis pro | hommortigo vd | ||||
| Mortis per | pikado vd | ||||
| Lingvoj | antikva greka vd | ||||
| Ŝtataneco | Antikva Ateno vd | ||||
| Familio | |||||
| Dinastio | Alcmaeonidae vd | ||||
| Patro | Cleinias vd | ||||
| Patrino | Deinomache vd | ||||
| Gefratoj | Cleinias vd | ||||
| Edz(in)o | Hipparete vd | ||||
| Amkunulo | Timaea • Theodote • Timandra vd | ||||
| Infanoj | Alcibiado la juna vd | ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | politikisto • militisto • army officer vd | ||||
| |||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Alkibiado, filo de Klejnias, el la deme Skambonide;[1] en greka: Ἀλκιβιάδης Κλεινίου Σκαμβωνίδης, transliterumita Alkibiádēs Kleiníou Skambōnidēs; ĉ. 450 – 404 a.K.), estis elstara atenano ŝtatestro, oratoro, kaj generalo. Li estis la lasta fama membro de sia patrina nobela familio, nome la Alkmeonidoj, kiuj falis el elstareco post la Peloponeza Milito. Li ludis gravan rolon en la dua duono de tiu konflikto kiel stratega konsilisto, milita komandanto, kaj politikisto. Inter liaj instruistoj estis Sokrato.
Dum la kurso de la Peloponeza Milito, Alkibiado ŝanĝis sian politikan fidelecon dum pluraj okazoj. En lia indiĝena Ateno en la komencoj de la 410-aj jaroj a.K., li rekomendis agreseman eksteran politikon, kaj estis eminenta propagandanto de la Sicilia Ekspedicio, sed fuĝis al Sparto post kiam liaj politikaj malamikoj vortumis akuzojn de sakrilegio kontraŭ li. En Sparto, li funkciis kiel strategia konsultisto, proponante aŭ kontrolante plurajn gravajn kampanjojn kontraŭ Ateno. En Sparto ankaŭ, aliflanke, Alkibiado baldaŭ havigis al si potencajn malamikojn kaj estis devigita transfuĝi al Persio. Tie li funkciis kiel konsultisto al la satrapo Tisafernes ĝis liaj atenaj politikaj aliancanoj rezultigis lian revenon. Li tiam funkciis kiel atena generalo (stratego) dum pluraj jaroj, sed liaj malamikoj poste sukcesis ekziligi lin duan fojon.
La Sicilia Ekspedicio estis la ideo de Alkibiado, kaj akademiuloj kverelis ke, se tiu ekspedicio estus estanta sub la komando de Alkibiado anstataŭe de tiu de Nikio, la ekspedicio eble ne renkontos sian finan katastrofan sorton.[2] En la jaroj kiujn li servis Sparton, Alkibiado ludis signifan rolon en la pereo de Ateno; la kapto da Dekelea kaj la ribeloj de pluraj kritikaj atenaj aferoj okazis aŭ ĉe lia sugesto aŭ sub lia inspektado. Post kiam reestigite al lia indiĝena grandurbo, aliflanke, li ludis decidan rolon en signovico de atenaj venkoj kiuj poste alportis Sparton por serĉi pacon kun Ateno. Li favoris netradiciajn taktikojn, ofte venkante grandurbojn ĉu per perfido aŭ intertraktado prefere ol per sieĝo.[3] La armea kaj politika inteligento de Alkibiado ofte montriĝis valora al ŝtato tiutempe tenante lian fidelecon, sed lia tendenco por akiri potencajn malamikojn certigis ke li neniam restis en unu loko por longe; kaj, antaŭ la fino de la milito li helpis revivigi en la komenco de la 410-aj jaroj, sed liaj tagoj da politika signifo estis inta memoro.
Notoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ (aŭdu). Arkivita el la originalo je 2012-10-16. Alirita 2014-12-30.
- ↑ A. Vlachos, Thucydides' Bias, 59 &c.
- ↑ P.B. Kern, Ancient Siege Warfare, 151.
Bibliografio[redakti | redakti fonton]
- Atherton, Gertrude (2004). The Jealous Gods. Kessinger Publishing Co. ISBN 1-4179-2807-7.
- Benson, E.F. (1929). The Life of Alcibiades: The Idol of Athens. New York: D. Appleton Co. ISBN 1-4563-0333-3.
- Bury, J.B.; Meiggs, Russell (1975). A History of Greece (4th ed.). New York: St. Martin's Press.
- Bury, J.B.; Cook, S.A.; Adcock, F.E., eds. (1927). The Cambridge Ancient History 5. New York: Macmillan.
- Chavarria, Daniel (2005). The Eye Of Cybele. Akashic Books. ISBN 1-888451-67-X.
- Forde, Steven (1989). The Ambition to Rule Alcibiades and the Politics of Imperialism in Thucydides. Ithaca, NY: Cornell University Press.
- Green, Peter (1967). Achilles his Armour. Doubleday.
- Henderson, Bernard W. (1927). The Great War Between Athens and Sparta: A Companion to the Military History of Thucydides. London: Macmillan.
- Hughes-Hallett, Lucy. Heroes: A History of Hero Worship. Alfred A. Knopf, New York, New York, 2004. ISBN 1-4000-4399-9.
- Meiggs, Russell (1972). The Athenian Empire. Oxford: Clarendon Press.
- Pressfield, Steven. Tides of War: A Novel of Alcibiades and the Peloponnesian War. Doubleday, New York, New York, 2000. ISBN 0-385-49252-9.
- Robinson, Cyril Edward (1916). The Days of Alkibiades. E. Arnold.
- Romilly de, Jacqueline (1997). Alcibiade, ou, Les Dangers de l'Ambition. LGF. ISBN 2-253-14196-8.
- Sutcliff, Rosemary (1971). Flowers of Adonis. Hodder & Stoughton Ltd. ISBN 0-340-15090-4.