Herb Geller

Herb Geller
Persona informo
Naskiĝo	2-an de novembro 1928; en Los-Anĝeleso
Morto	19-an de decembro 2013 (85-jaraĝa); en Hamburgo
Mortokialo	pneŭmonito
Tombo	Forest Lawn Memorial Park
Ŝtataneco	Usono
Familio
Edz(in)o	Lorraine Geller
Okupo
Okupo	komponisto • ĵazmuzikisto • universitata instruisto • saksofonisto
TTT
Retejo	http://www.herbgeller.com
	v • d • r

Herb Geller (* 2-an de novembro 1928 en Los-Anĝeleso) estas usona ĵazmuzikisto (aldosaksofono, fluto, ankaŭ hobojo, angla korno) komponisto kaj aranĝisto. Li evoluigis malgraŭ siaj idoloj Charlie Parker kaj Benny Carter apartan esprimpovan kaj neintermikseblan stilon. Krom Bud Shank kaj Lennie Niehaus li apartenas al la plej gravaj aldosaksofonistoj de la okcident-marborda ĵazo. „Inspiritaj solooj, muzika humuro kaj ampleksa muzika scio konservis al li ankaŭ post la transloĝiĝo al Eŭropo la famon de »por-musikista muzikisto«.“^[1]

Vivo[redakti | redakti fonton]

La muzikan talenton li verŝajne heredis de sia patrino, ĉar en Holivudo ŝi akompanis la silentfilmojn en la najbara kinejo per rekta pianomuziko. Ŝi ankaŭ donis al li unuajn muziklecionojn je la piano. Poste, kiel okjarulo li pli hazarde ekhavis aldosaksofonon: Ĉar la loka muzikaĵo-vendisto, saksofoninstruisto kaj samtempa amiko de la familio havis la vendodestinitan instrumenton kaj trovis en la gepatroj de Herb dankemajn aĉetantojn. Post kiam Herb Geller kiel dekkvarjarulo aŭskultis Benion Carter en la Orpheum Theatre en Los-Anĝeleso, li decidis profesiigi la ludon de saksofono. Nur du jarojn poste li ricevis en 1946 sian unuan profesian dungitecon en la bando de la violonisto Joe Venuti. Tiutempe li malkovris la muzikon de Charlie Parker, kiu krom Benny Carter fariĝis lia dua idolo.

En 1948 Herb Geller vojaĝis la unuan fojon al Novjorko, kie li muzikis en la bandoj de Jack Fina, Claude Thornhill, Jerry Wald kaj Lucky Millinder. Dum ĉi tiuj prezentadoj li renkontis pianistinon Lorraine Walsh en Los-Anĝeleso, kiu en Novjorko ne nur fariĝis lia edzino, sed samtempe grava muzika kunulo. En 1952 la geedzoj retransloĝiĝis al la okcidenta marbordo de Usono, kie ili laboris kune en etaj bandoj. Krome Herb Geller ludis tiutempe en la bandoj de Billy May, Shorty Rogers, Maynard Ferguson, Dan Terry, Bill Holman kaj Chet Baker. En la jaro 1955 li gajnis la „Premion Nova Stelulo“ de Down Beat kaj altiris ankaŭ per siaj sonregistraĵoj kun Clifford Brown tutmonde renomon. Post tio Herb Geller laboris en la bandoj de Shelly Manne, Louie Bellson kaj Benny Goodman.

En 1958 Lorraine Walsh-Geller mortis tute ne atendite. Dum vojaĝo tra Brazilo kun la orkestro de Benny Goodman Herb Geller decidiĝis, ne reveni al Usono. Li restis dum ses semajnoj en San-Paŭlo kaj ludis Bossa Nova, ĝis kiam li perŝipe veturis al Lisbono. Finfine li alvenis en Parizo, kie li i. a. kun Kenny Clarke kaj Kenny Drew same kiel laboris por la franca radio. Pretertempe li estis membro de la mita bandego de Kenny Clarke kaj Francy Boland, la plej grava eŭropa ĵazbandego de la sesdekaj jaroj.

En 1958 Lorraine Walsh-Geller mortis tute senatendite. Dum vojaĝo tra Brazilo kun la orkestro de Benny Goodman Herb Geller decidiĝis, ne reveni al Usono. Li restis dum ses semajnoj en San-Paŭlo kaj ludis bosanovon, ĝis kiam li perŝipe veturis al Lisbono. Finfine li alvenis en Parizo, kie li i. a. kun Kenny Clarke kaj Kenny Drew same kiel laboris por la franca radio. Pretertempe li estis membro de la mita bandego de Kenny Clarke kaj Francy Boland, la plej grava eŭropa ĵazbandego de la sesdekaj jaroj.

En 1962 la bandego de SFB en Berlino proponis al li kontrakton. Li akceptis dungitecon kaj ludis tie apud aliaj usonaj ĵazmuzikistoj kiel Benny Bailey, Joe Harris, Nat Peck kaj elstaraj eŭropaj muzikistoj kiel Ack van Rooyen kaj Jerry van Rooyen. En Berlino li renkontis ankaŭ sian duan edzinon Rabsch.^[2] Geller restis tie, ĝis kiam li subskribis kontrakton kiel ĉefa aldosaksofonisto de la bandego de la Nordgermana Radio NDR en Hamburgo. Tie li estis dungita por 28 jaroj. Dum ĉi tiu tempo la NDR-bandego evoluis de postmilita dancorkestro al ĵazbandego de moderna ĵazo. La senfina listo de muzikistoj kunlaborantaj je la produktadoj etendiĝas ekde Joe Pass kaj Chet Baker ĝis pionirmuzikistoj kaj enhavas multajn nomojn de gravuloj de la eŭropa ĵazo.

Krom por la NDR-bandego Herb Geller ĉiam ankaŭ aktivis en aliaj ensembloj, entreprenis proprajn projektojn kaj koncertvojaĝojn. Tiutempe li ankaŭ kunlaboris ankaŭ je la produktadoj de sondiskoj kaj muzikaloj, koncertoj kaj koncertvojaĝoj de renomaj muzikistoj kiel ekz. Ray Charles, Ella Fitzgerald, Shirley MacLaine, Jerry Lewis, Peter Herbolzheimer R,C&B, Liberace, Udo Lindenberg, Marius Müller-Westernhagen, Paul Anka, George Gruntz, Bert Kaempfert, Bill Evans, Red Mitchell kaj multaj aliaj. En 1985 li komponis la muzikon por la unua kinofilmo de Otto Waalkes.

Ekde 1986 Geller instruis ĉe la muzika altlernejo en Hamburgo ĝis lia pensiigo. Nuntempe Herb Geller instruas saksofonludon kaj estras kursojn je diversaj institucioj en Germanujo kaj aliaj landoj. En Los-Anĝeleso li prezentis en 1994 kadre de la West Coast Festivalo sian muzikalon Playin' Jazz.

Ankaŭ aktuale Herb Geller prezentas tutmonde kiel soloisto dum festivaloj kaj en diversaj ensembloj. Ankaŭ li estas gastmuzikisto je koncertoj de variaj (ankaŭ amatoraj) bandegoj same kiel ankaŭ de diversaj muzikistoj kiel ekz. Knut Kiesewetter, Bud Shank, Louie Bellson, Lennie Niehaus, Jiggs Whigham, Tony Scott, Buddy DeFranco, André Previn kaj aliaj. En 2011 li prezentis kun ritmogrupo el pianisto Paul Kirby, basisto Martin Zenker kaj frapinstrumentisto Rick Hollander.

Premioj kaj distingoj[redakti | redakti fonton]

Geller gajnis en 1955 kiel nova stelulo la recenzistan premion de Down Beat. En 1976 li estis distingita kiel artisto de la jaro per la Germana Sondisko-Premio. En 1988 li ricevis por sia Birdland Stomp (1986) la Premion de la Germana Sondisko-Rencenzo.

La 24-an de novembro 2008 Herb ricevis la "Louis-Armstrong-Memorpremion 2008" de la asocio "Swinging Hamburg" por siaj atingoj en ĵazo, kiu entenas la subtenon kaj edukadon de junaj talentuloj kaj lian laboron kiel ambasadoro de svinga ĵazo en Hamburgo.

Diskoj[redakti | redakti fonton]

Albumoj[redakti | redakti fonton]

1954 The Herb Geller Sextette - EmArcy
1955 Outpost Incident - EmArcy
1955 The Gellers - EmArcy
1957 Fire In The West - Jubilee
1959 Gypsy - Capitol
1963 Herb Geller - Altosaxophone - Josie
1975 Rhyme and Reason / Herb Geller Octet Featuring Mark Murphy & Earl Jordan - Atlantic
1975 American In Hamburg - Nova
1984 Hot House - Circle
1986 A Jazz Songbook - Enja
1989 Stax Of Sax - Fresh Sound - (reeldono de 1958)
1990 That Geller Feller - Fresh Sound - (reeldono de 1957)
1993 Herb Geller Quartet - V.S.O.P.
1996 Birdland Stomp - Fresh Sound
1996 Herb Geller Plays (Import- Japan Remastered- Limited Edition) Verve
1996 Plays The Al Cohn Songbook - HEP
1997 Playing Jazz - Fresh Sound
1998 You're Looking At Me - Fresh Sound
1998 I'll be back - HEP
1999 Hollywood Portraits - HEP
2002 To Benny And Johnny - HEP
2005 The Herb Geller Sextette - Membran Music - (reeldono de 1954)
2005 The Gellers - Membran Music - (reeldono de 1955)
2006 Herb & Lorraine Geller: Two Of A Kind - Complete Recordings 1954 - 1955 – (reeldono)
2006 Plays The Arthur Schwartz Songbook - HEP
2007 Herb Geller At The Movies – HEP
2010 Herb Geller - Wolfgang Köhler Duo: Moon Mist - Phonector

Kunlaboro je aliaj publikaĵo[redakti | redakti fonton]

Clifford Brown / The Ultimate Clifford Brown – Verve – 1998
Bravissimo II – 50 Years NDR Bigband – ACT – 1998
Clifford Brown / Best Coast Jazz – Verve /Japan – 1996
Mel Torme / Mel Torme Collection – Rhino -1996
Ella Fitzgerald / Love Songs: Best of the Verve Song Books – Verve – 1996
Nils Gessinger / Ducks ‚N‘ Cookies – GRP – 1995
Inga Rumpf with the NDR Big Band / It‘s A Man‘s World – Extra Records And Tapes – 1995
Wolfgang Schlüter With the NDR Big Band / Good Vibrations – Extra Records And Tapes – 1995
Jan Lundgren Trio with Herb Geller / Stockholm Get Together – Fresh Sound 1994
Anita O‘Day / Compact Jazz – Verve – 1993
The Complete Cole Porter Songbooks (Various Artists) Verve – 1993
Dinah Washington / First Issue: The Dinah Washington Story (The Original Recordings) Verve – 1993
Blue Night Special (Blue Night Special) Milan – 1993
Clifford Brown / Jazz Round Midnight – Verve – 1993
Rolf Kühn / Big Band Connection – Milan – 1993
Dinah Washington / Jazz‚round Midnight – Verve – 1993
Compact Jazz: Best of the Jazz Vocalists (Various Artists) PolyGram – 1992
RCA Victor Jazz: the First Half- century – the Twenties through the Sixties (Various Artists) RCA – 1992
Chet Baker / The Best of Chet Baker Plays – Capitol – 1992
Quincy Jones / This Is How I Feel About Jazz – ABC-Paramount/GRP – 1992
Chet Baker / Grey December – Capitol – 1992
Dinah Washington / Complete Dinah Washington on Mercury, Vol. 3 (1952- 1954) – Verve – 1992
Anita O‘Day / Anita O‘Day Sings the Winners -Verve 1991
Clifford Brown / Compact Jazz: Clifford Brown – Verve – 1991
Benny Goodman / Yale Recordings, Vols. 1- 6 – Musicmasters – 1991
Marty Paich / The Picasso of Big Band Jazz – Candid – 1990
Phil Wilson / The Wizard of Oz Suite – Capri -1989
Benny Carter / Over the Rainbow – Musicmasters – 1988
Chet Baker / My Favourite Songs Vols. 1 and 2: The Last Great Concert – Enja – 1988
Chet Baker / My Funny Valentine – Philology
Chet Baker / My Funny Valentine – Capitol
Chet Baker /My Funny Valentine – West Wind Jazz – 1980
Marius Müller-Westernhagen – Bittersüß – 1976
Peter Herbolzheimer Rhythm Combination & Brass / Wide Open – MPS – 1973
Peter Herbolzheimer Rhythm Combination & Brass / Peter Herbolzheimer Masterpieces – MPS
The Alpin Power Plant recorded In Switzerland – MPS – 1972
Klaus Weiss Orchestra / I Just Want to celebrate – BASF – 1971
Clarke – Boland Big Band / Change Of Scenes – Ex Libris – 1971
Americans In Europe – Vol.1 – Impulse – 1963
Dinah Washington / Dinah – Verve – 1962
Benny Goodman Orchestra / Santiaga De Chile 1961 – TCB Records
Art Pepper + Eleven: Modern Jazz Classics – Original Jazz Classics – 1959
Art Pepper / Plus Eleven – Analogue Productions – 1959
Bob Florence And His Orchestra / Name Band:1959 – Fresh Sound
All That Jazz (The Hi- Los) Collectors‘ Series – 1959
Barney Kessel and his Orchestra / Barney Kessel Plays Carmen – OJC Fantasy – 1959
Ella Fitzgerald / The First Lady of Song – Verve – 1958
Bill Holman / In a Jazz Orbit – V.S.O.P. – 1958
Jimmy Rowles / Weather In a Jazz Vane – V.S.O.P – 1958
Benny Goodman / Yale Recordings, Vol. 8: Never Before Released Recordings from Benny Goodman's Private – Musicmasters – 1957
John Williams / Here's What I'm Here For – Discovery / Antones – 1957
Manny Albam Jazz Lab Vol.12 – MCA Coral -1957
Don Fagerquist / Music to Fill a Void – V.S.O.P – 1957
Chet Baker / Pacific Jazz Years (Chet Baker) – Capitol
Mel Tormé / Mel Torme sings Fred Astaire – Bethlehem Records – 1956
Anita O’Day / Pick Yourself up with Anita O’Day – Verve – 1956
Benny Goodman / B.G. World Wide – TCB Music (SWI) – 1956
Dinah Washington / Dinah Jams – Verve – 1955
Jack Millman / Jazz Lab. Vol 11. – MCA Coral 1955
Bill Holman / The Bill Holman Octet – Capitol – 1954
Herbie Fields / Jazz Lab. Vol.9 – MCA Coral 1954
Lorraine Geller / Lorraine Geller Memorial – Fresh Sound – 1954
Clifford Brown / Clifford Brown Allstars – Emarcy – 1953
The Best of Chess Jazz (Various Artists) MCA – 1950
Best of the Big Bands: Compact Jazz (Various Artists) Verve
Jazz‚ round Midnight (Saxophone) Verve
Benny Goodman / Swing Swing Swing, Vol. 1- 5 Musicmaster
Ralph Pena / Master Of The Bass – V.S.O.P.
Manny Albam / Jazz Greats of our time Vol.2. – Coral
John Graas Septet And Nonet Jazz Lab Vol.19 – MCA Coral
Gene Krupa and His Orchestra / That Drummers Band – Verve
Shelly Manne & His Men Play Peter Gunn – OJC – Fantasy
Shorty Rogers and His Giants / A Portrait Of Shorty – RCA
Howard Rumsey‘s Lighthouse Allstars – OJC – Fantasy
Stan Kenton‘s Small Group / Plays Bob Graetinger: City Of Glass – Capitol
Klaus Weiss Orchestra / Live at the Domicile – ATM Records
Bill Smith Quintet / Americans In Europe – Impulse
Roberto Magris Europlane feat. Herb Geller – Il bello del Jazz (Soul Note, 2003)