Laciĝo (materialo)
Oni parolas pri laciĝo de materialo, kiam sub la ago de streĉoj, kiuj cikle varias dum la tempo, la lokaj propraĵoj de materialo ŝanĝiĝas kaj estiĝas unue fendoj kaj fine rompo de materialo. Laciĝo povas esti kaŭzata de variaj tipoj de streĉo ankaŭ se ili estas klare sub la elasteclimo. La ĉefaj etapoj de laciĝo estas: inicado de fendo (se iu difekto ne jam ĉeestas en la materialo), propagado de fendo kaj fina rompo.
Parametroj ofte uzataj por antaŭdiri la laciĝan konduton kaj tiel la nombro da cikloj, kiuj la materialo povas elteni antaŭ la fiasko de la strukturo estas: la grando de la maksimuma ŝarĝanta streĉo, ĝia meznombra valoro, la formo kaj la proprecoj de la surfaco kaj la medio kie la strukturo estas uzata.
Kvankam la studado de laciĝo baziĝas sur teoriaj konsideroj, ĝi estas esence eksperimenta kampo. Por ĝuste konsideri la influon de ĉiuj parametroj necesas serioj da testadoj kaj mezuradoj.
La unua studverko pri la temo estis de la angla rela inĝeniero W.J.M. Rankine en 1842. On the causes of the unexpected breakage of the journals of railway axles, and on the means of preventing such accidents by observing the law of continuity in their construction.
Por plua legado[redakti | redakti fonton]
- W. Schutz (1996). A history of fatigue. Engineering Fracture Mechanics 54: 263-300. DOI
- W.J.M. Rankine. (1842). On the causes of the unexpected breakage of the journals of railway axles, and on the means of preventing such accidents by observing the law of continuity in their construction. Institution of Civil Engineers, Minutes of Proceedings, 105-108. - La libro de la sciencisto kaj inĝeniero Rankin, la fondinto de la fako.
- F. Braithwaite. (1854). "On the fatigue and consequent fracture of metals". Institution of Civil Engineers, Minutes of Proceedings, 463–474.
- Andrew, W. (1995) Fatigue and Tribological Properties of Plastics and Elastomers
- Dieter, G. E. (1988) Mechanical Metallurgy
- Little, R. E. & Jebe, E. H. (1975) Statistical design of fatigue experiments
- Joseph E. Shigley & Larry D. Mitchell, Mechanical Engineering Design, McGraw-Hill 1983. Chepter 7 pages 270 -353