Oléron
| Oléron | ||
|---|---|---|
| ||
| insulo | ||
| Situo | Atlantika Oceano | |
| Geografia situo | 45° 56′ N, 1° 17′ U (mapo)45.938888888889-1.290277777777834Koordinatoj: 45° 56′ N, 1° 17′ U (mapo) | |
| ||
|
| ||
| Longo | 34 km | |
| Larĝo | 12 km | |
| Areo | 174 km² | |
| Plej alta loko | 34 m | |
| Ŝtato |  Francio
| |
| Teritorio | Charente-Maritime | |
| Loĝantaro | 21 871 (2010) 126 loĝ./km² | |
| Ĉefa loko | Saint-Pierre-d’Oléron | |
Oléron [oleʁɔ̃] estas insulo en Atlantiko apud la bordo de sudokcidenta Francio. Ĝi estas la dua plej granda franca insulo post Korsiko (nekonsiderante la transmarajn teritoriojn): ĝi estas proksimume 30 km longa kaj 8 km larĝa, ĝia areo estas 174 km2 kaj ĝi havas pli ol 21 000 daŭrajn loĝantojn[1]. Dum malfluso, surfaco de Atlantiko malaltiĝas je minimume 3 metroj, kaj la maro malproksimiĝas je 300 ĝis 500 metroj.
Dum sia historio, ĝi apartenis jen al la provinco Aunis, jen al la provinco Saintonge. Laŭ administra vidpunkto, ĝi hodiaŭ estas parto de la departemento Charente-Maritime, en la regiono Nova Akvitanio, kaj ĝi estas dividita en 8 komunumojn. Ĝia ĉefurbo estas Saint-Pierre-d'Oléron.
Ekde la 19-a de marto 1966, la insulon konektas al ĉeftero ponto 2 862 m longa, la tria plej longa en Francio (post tiuj de Ré kaj Saint-Nazaire).
En la insulo estas troveblaj preĝejoj, sonorilejoj kaj lumturoj. Somere Oléron allogas multajn turistojn danke al sablaj strandoj, suna klimato, flusejo taŭga por fiŝkaptado, arbaroj, biciklaj vojoj, ktp. Ĝi estas fama ankaŭ pro siaj ostroj.
Geografio[redakti | redakti fonton]
Situo[redakti | redakti fonton]
Situanta en Atlantiko, Oléron estas ĉirkaŭata de pluraj markoloj:
- norde, la markolo Antioche (pertuis d'Antioche) apartigas ĝin de la insulo Ré;
- oriente, la ankrejo de Eŭskoj (rade des Basques) apartigas ĝin de la ĉeftero kaj de la insulo Aix;
- sude, la markolo Maumusson (pertuis de Maumusson) apartigas ĝin de la duoninsulo de Arvert.
Oléron ankaŭ frontas du estuarojn, tiujn de la riveroj Charente kaj Seudre. Tiuj ludas gravan rolon en la ekonomio de la insulo, plifaciliginte la disvolviĝon de ostrobredado per alfluo de nesala akvo.
En 1966, Oléron parte perdis sian insulecon pro la konstruo de ponto, kiu estis la unua ponto en Francio liganta insulon al la ĉeftero. La ponto de Oléron, inaŭgurita la 21-an de junio 1966, iĝis senpaga en 1991. Ĝi ligas la komunumojn Le Château-d'Oléron kaj Bourcefranc-le-Chapus. Ĝi estis konstruita el betono kaj apogiĝas sur 45 pilieroj, 23 m super la marnivelo. Ĝi estas 10,6 m larĝa kaj estas malfermita al motoraj veturiloj, bicikloj kaj piedirantoj[2].
Priskribo[redakti | redakti fonton]
Administre, en Oléron estas ok komunumoj. De nordo al sudo, ili estas: Saint-Denis-d'Oléron, granda plezurhaveno, La Brée-les-Bains, malgranda banurbo kun longa sabla strando, Saint-Georges-d'Oléron, mezepoka urbeto konstruita ĉirkaŭ romanika preĝejo, Saint-Pierre-d'Oléron, la plej grava urbo en la insulo, Dolus-d'Oléron, kiu havas ankaŭ grandan komercan aktivecon, Le Château-d'Oléron, urbo kun citadelo planita de Vauban, Le Grand-Village-Plage, kiu havas grandan strandon ĉe la oceano, kaj Saint-Trojan-les-Bains, grava banurbo situanta apud granda pina arbaro.
La Cotinière estas la sola fiŝkapta haveno en la okcidenta bordo de Oléron kaj la plej granda en la tuta insulo. Cento da ŝipoj kolektas ĉiujare 4 000 t da marbestoj, inkluzive de 60 t da salikokoj[3].
La malnovaj salejoj (en la sudo kaj la oriento de la insulo) estas hodiaŭ uzataj por ostrobredado: Oléron apartenas al la ostrobreda regiono Marennes-Oléron. Alia fama produktaĵo de la insulo estas la vino pineau des Charentes.
Proksime de la orienta bordo, fronte al la arbaro forêt des Saumonards (apud Boyardville), du kilometrojn for de la insulo, staras la fama fortikaĵo Bojardo, kies konstruon ordonis Napoleono la 1-a. Ekkonstruite en 1804 dum la Unua Imperio por protekti la enfluejon de Charente kaj la armean armilejon de Rochefort, ĝi finkonstruiĝis en 1859 dum la regno de Napoleono la 3-a. Post 1990, ĝi estas uzata por la samnoma televida ludo.
En la norda pinto de la insulo, en Saint-Denis-d'Oléron, staras la 50 metrojn alta lumturo Chassiron.
En la sudo de la insulo, Saint-Trojan-les-Bains estas konata pro sia 2000-hektara arbaro kaj sia turisma trajneto. Ĝi estas ankaŭ la komenco de longa sabla strando, kiu etendiĝas laŭ Akvitanio ĝis Eŭskio, interrompita nur de la markolo Maumusson kaj la estuaro Ĝirondo.
Klimato[redakti | redakti fonton]
Oléron estas la plej suda el la francaj atlantikaj insuloj; pro tio ĝia klimato estas milda vintre.
| Klimata diagramo de la nordo de la insulo (1961–1990) | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| J | F | M | A | M | J | J | A | S | O | N | D |
81.1
8.7
4.5
|
64
9.6
5
|
52.9
11.6
6.4
|
47.3
14
8.4
|
58.6
17
11.3
|
43.5
20.2
14.2
|
35
22.5
16.3
|
42
22.4
16.4
|
54.9
20.9
15
|
69.6
17.5
11.9
|
83.6
12.6
7.9
|
79.3
9.5
5.2
|
| Temperaturo je °C • Sumo de precipitaĵoj je mm Fonto: Infoclimat.fr[4] | |||||||||||
Arbaroj[redakti | redakti fonton]
.JPG)
Oléron havas relative grandan proporcion da arbaroj, same kiel la tuta departemento Charente-Maritime. Ĉiuj arbaroj de la insulo estas administrataj de la Nacia ofico de arbaroj (Office national des forêts), kiu prizorgas entute 2 729 hektarojn da arbaro en la insulo, kio estas 15,6% de la tuta areo de la insulo.
- La arbaro de Saint-Trojan, en la sudo, kovras parton de Saint-Trojan-les-Bains, Le Grand-Village-Plage kaj Dolus-d'Oléron. Ĝi ampleksas 1 867 ha, kaj pro tio estas la plej granda arbaro en la insulo.
- Nordoriente, la arbaro Saumonards, konsistanta ĉefe el pinaloj kaj kverkoj, ampleksas 645 ha. Ĝi estas en Saint-Georges-d'Oléron ĉe la bordo de la markolo Antioche, fronte al la fama fortikaĵo Bojardo.
- La tria plej granda (164 ha) estas la arbaro Domino, en la nordoriento, apud la oceano. Ĝi konsistas ĉefe el marbordaj pinoj.
- La aliaj arbaretoj de la insulo havas suman areon je 53 ha.
Administro[redakti | redakti fonton]
Oléron estas parto de la arondismento de Rochefort, en la departemento Charente-Maritime. Ĝia teritorio estas dividita en du kantonojn kaj ok komunumojn, de nordo al sudo:
Turismo[redakti | redakti fonton]
Vidu ankaŭ: Turismo en Charente-Maritime
Oléron estas turisma loko pro siaj strandoj kaj arbaroj. La plej famaj konstruaĵoj estas Fortikaĵo Bojardo (Fort Boyard, fronte al la vilaĝo Boyardville), la lumturo Chassiron kaj la citadelo en Le Château-d'Oléron.
Kulturo[redakti | redakti fonton]
Oléron situas en la areo de la sentonĵa lingvo (saintongeais), dialekto de la nordfranca lingvaro.
Tipa recepto de Oléron kaj Royan estas éclade (aŭ églade), konsistanta el mituloj. Oni starigas mitulojn spirale sur lignan plankon, oni kovras ilin per pingloj de pino kaj oni fajrigas ilin por kuiri la mitulojn. Oni kutime manĝas ilin kun pano, sala butero kaj loka blanka vino.
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Laŭ la oficialaj datumoj de 2010, ĝi havas 21 869 loĝantojn (nombro kalkulita sumante la loĝantarojn de la kantonoj de Saint-Pierre-d’Oléron kaj Le Château-d’Oléron).
Insee. Populations légales 2010 - 17-Charente-Maritime (france). Alirita 9-an de junio 2013. - ↑ Viaduc d’Oléron (Le Château-d’Oléron, 1966). Structurae. Alirita 10-an de junio 2013.
- ↑ (2001) “L’île d’Oléron”, Poitou-Charentes, Guides Gallimard (france), p. j 196–199. ISBN 2-74-240770-7.
- ↑ Normes et records 1961-1990. Alirita la 30-a de junio 2012.