Turingio

Turingio
germane Thüringen
Federacia lando
	Nacia parko Hainich en Turingio Nacia parko Hainich en Turingio
flago	blazono
flago	blazono
federacia lando [+]
	Oficiala nomo: Freistaat Thüringen
	Kromnomo: Verda koro de Germanujo
Lando	Germanio
Federacia lando	Turingio
Historiaj regionoj	Germana Imperiestra Regno, Germana Regno, Tria regno, GDR
Montaro	Turingia Arbaro
Najbaras kun	5 - Hesio Germanio; - Malsupra Saksio Germanio; - Saksio-Anhalto Germanio; - Saksio Germanio; - Bavario Germanio
Riveroj	5 - Saale; - Ilm; - Werra; - Unstrut; - Blanka Elster
Situo	Erfurto
- alteco	195 m ü. NHN
- koordinatoj	51° N, 11° O (mapo)50.98333333333311.033333333333
Ĉefurbo	Erfurto
- koordinatoj	51° N, 11° O (mapo)5111 [+]
Plej alta punkto	Großer Beerberg [+]
Areo	16 172,1 km² (1 617 210 ha)
Loĝantaro	2 126 846 (decembro 2022)
Denseco	131,51 loĝ./km²
Malneta enlanda produkto	61,91 Mrd. EUR (2017)
Ŝuldoj	15,898 Mrd. EUR (30-a de junio 2020)
Senlaboreco	6 % (decembro 2023)
Regantaj partioj	Maldekstra Partio, SPD, Verduloj
Ministroprezidanto	Bodo Ramelow (La Maldekstro) ; (ekde 4-a de marto 2020)
Prezidento de ; federacilanda parlamento	Birgit Pommer (La Maldekstro)
Parlamento
	29 8 5 4 21 19 4 29 8 5 4 21 19 4 El 90 seĝoj ricevas: Linke: 29 ; SPD: 8 ; Grüne: 5 ; FDP: 4 ; CDU: 21 ; AfD: 19 ; Pli.: 4 ;
Lasta baloto	27-a de oktobro 2019
Sekvonta baloto	1-a de septembro 2024
Reprezento en; Federacia Konsilio	4
Horzono	MET (UTC+1)
- somera tempo	MEST (UTC+2)
ISO 3166	DE-TH
	Turingio (Germanio) Turingio
	Situo de Erfurto enkadre de Germanio
Turingio (Tero)
	Turingio
	Vikimedia Komunejo: Thuringia
	Retpaĝaro: www.thüringen.de
	v • d • r

Turingio aŭ Turingujo estas federacia lando, t.e. subŝtato, en la orienta mezo de Germanio. Ĝia germana nomo estas Thüringen, en oficiala kunteksto Freistaat Thüringen. Ĝi havas areon de 16 172 kvadrataj kilometroj kaj fine de decembro 2022 ĝi havis 2 126 846 loĝantojn.

Al Turingio limas la germanaj federaciaj landoj Bavario (sude), Hesio (okcidente), Malsupra Saksio (nord-okcidente), Saksio-Anhalto (norde kaj nord-okcidente) kaj Saksio (oriente).

Turingio estas unu el la kvin t.n. Novaj federaciaj landoj de Germanio, kiuj apartenis al Germana Demokratia Respubliko de 1949 ĝis 1990 kaj aliĝis al Federacia Respubliko Germanio en la Germania reunuiĝo en 1990. Gravis iam la Ludovikidoj por Turingio; rememstareco landa rericevitis nur en 1920. La (neoficiala) landa himno estas Thüringen, holdes Land.

Geografio[redakti | redakti fonton]

Reliefo[redakti | redakti fonton]

La sudon de Turingio dominas la montaro Turingia Arbaro (Thüringer Wald), kiu oriente transiras al la Turingia Ardeza Montaro. Norde de la arbarego etendiĝas la Turingia Baseno. La baseno ĉirkaŭiĝas fare de pluraj malgrandaj montoĉenoj, ekzemple Dün norde, Hainleite, Windleite kaj Kyffhäuser norde, Schmücke, Hohe Schrecke kaj Finne nordoriente, Ettersberg sudoriente, Fahner Höhe sude kaj Hainich okcidente. La Nacia Parko Hainich estas la sola nacia parko de la federacia lando.

La plej alta punkto de Turingio estas Großer Beerberg, kiu leviĝas 982,9 m super la marnivelon. La plej malalta loko troviĝas 114 m super la maro.

La Schorte-valo (germane: Schortetal) nombriĝas inter la plej belaj valoj de Turingio. Lignolando Turingia (germane: Thüringer Holzland) estas belega ripozumregiono en la centro orienta de Turingio.

Urboj[redakti | redakti fonton]

Ĉefurbo: Erfurto
Aliaj gravaj urboj: Arnstadt, Eisenach, Gera, Gotha, Ilmenau, Jena, Rudolstadt, Saalfeld, Sondershausen, Suhl, Vajmaro

Administra strukturo[redakti | redakti fonton]

En Turingio ekzistas 17 distriktoj (Landkreise) kaj 6 eksterdistriktaj urboj (kreisfreie Städte).

Distriktoj[redakti | redakti fonton]

en krampoj: la aŭtokodoj

Altenburger Land (ABG)
Eichsfeld (EIC)
Gotha (GTH)
Greiz (GRZ)
Hildburghausen (HBN)
Ilm (IK)
Kyffhäuser (KYF)
Nordhausen (NDH)
Saale-Holzland (SHK)
Saale-Orla (SOK)
Saalfeld-Rudolstadt (SLF)
Schmalkalden-Meiningen (SM)
Sömmerda (SÖM)
Sonneberg (SON)
Unstrut-Hainich (UH)
Wartburg (WAK)
Weimarer Land (AP)

Eksterdistriktaj urboj[redakti | redakti fonton]

Eisenach (EA)
Erfurt (EF)
Gera (G)
Jena (J)
Suhl (SHL)
Weimar (WE)

Kelkaj statistikaĵoj[redakti | redakti fonton]

Politiko
ŝuldoj :	6.432 €/loĝanto (2002)
ŝuldoj entute:	15,0 Mrd. € (2002)
ISO 3166-2:	`DE-TH`
oficiala retejo:	thueringen.de
ĉefministro:	Christine Lieberknecht (CDU) (ekde 2009-10-30)
reganta(j) partio(j):	CDU, SPD
88 mandatoj en la landa parlamento	CDU 30 Die Linke 27 SPD 18 FDP 7 Alianco '90/La Verduloj 6
lasta elekto:	30-a de aŭgusto 2009
sekva elekto:	2014
Reprezento en la Federacio Konsilo:	4 voĉoj