Tutislamismo
Verde: sunaismo, plej granda branĉo. Brune:: ŝijaismo (Irano, Azerbajĝano kaj parte en Irako), la dua plej granda branĉo, sed minoritata. Blue: ibadismo en Omano.
Tut-islamismo (arabe: الوحدة الإسلامية) estas politika ideologio defendanta la unuecon de islamanoj sub unu islama lando aŭ ŝtato, ofte kaliflando, aŭ internacia organizo kun islamaj principoj. Kiel formo de internaciismo kaj kontraŭnaciismo, tutislamismo diferencas de tutnaciismaj ideologioj, ekzemple tutarabismo, vidante la ummaon (islama komunumo) kiel fokuso de fideleco kaj mobilizo, escepte de etneco kaj raso kiel primaraj unuigaj faktoroj. Ĝi portretas islamon kiel kontraŭ-rasisma kaj kontraŭ io ajn, kio dividas la homan rason pro etneco.[1]
Tut-islamismo celas fruajn jarojn de islamo - la regado de Mahometo kaj la frua kaliflando - kiel ĝia modelo, ĉar oni ofte opinias, ke dum ĉi tiuj jaroj la islama mondo estis forta, unuigita kaj libera de korupto.[2]
En la moderna epoko, tut-islamismo estis defendita de Jamal al-Din al-Afghani kiu serĉis unuecon inter islamanoj por rezisti kolonian okupon de islamaj landoj. Afghani timis, ke naciismo dividos la islaman mondon kaj kredis, ke islama unueco pli gravas ol etna identeco. Kvankam foje priskribite kiel "liberalulo", al-Afghani ne rekomendis konstitucian registaron sed simple antaŭvidis "la renverson de individuaj regantoj kiuj estis malstreĉitaj aŭ submetitaj al fremduloj, kaj ilia anstataŭaĵo de fortaj kaj patriotaj viroj" revizio de la teoriaj artikoloj de sia pariza gazeto estis nenio "favoranta politikan demokration aŭ parlamentarismon", laŭ lia biografo.[3][4]
Tut-islamismo en la post-kolonia mondo estis forte ligita kun islamismo. Ĉefaj islamistoj kiel Sajid Kutb, Abul Ala Maududi kaj ajatolo Ruhollah Ĥomejni ĉiuj emfazis sian kredon, ke reveno al tradicia Ŝaria juro igus islamon unueca kaj forta denove.
Referencoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Bissenove, , "Ottomanism, Pan-Islamism, and the Caliphate; Discourse at the Turn of the 20th Century", American University in Cairo: The Middle East Studies Program, Februaro 2004. Kontrolita Aprilo 26, 2013. Arkivigite je 2015-09-23 per la retarkivo Wayback Machine Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2015-09-23. Alirita 2019-06-03.
- ↑ Nikki R. Keddie, Sayyid Jamal ad-Din “al-Afghani”: A Political Biography (Berkeley: University of California Press, 1972), pp. 225–226.
- ↑ Archived copy. Arkivita el la originalo je 2014-08-02. Alirita 2013-08-19. Arkivigite je 2014-08-02 per la retarkivo Wayback Machine Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2014-08-02. Alirita 2019-06-03.
- ↑ Jebara, Mohamad Jebara More Mohamad. Imam Mohamad Jebara: Fruits of the tree of extremism. Ottawa Citizen.