Saltu al enhavo

Tabula Cortonensis

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Tabula Cortonensis, antaŭa paĝo

Tabula Cortonensis (Tabulo de Cortona) estas ĉ. 2300 jarojn aĝa kaj "unu el la plej gravaj skribaj dokumentoj de la antikva mondo". Temas pri la trie plej longe etruska skribo kun longo de 32 linioj. Oni malkovris ĝin en 1992, sed ĝi estis prezentita al la publiko nur en 1999. La bronzan tabulon transdonis nekonata kolektisto al la polico en la mezitala urbo Cortona. La tabulo havas mezuron de 50X30cm kaj dikon de 2-3 mm.

Hodiaŭ, la teksto estas parte deĉifrita. Laŭ tio, temas pri kontrakto inter du gravaj familiaj klanoj de Cortona. Per la dokumento oni dividas – laŭ pontifika juro – kultivareojn al 20 heredantoj (do ne temas pri aĉeta aŭ lua traktato).

La tabulo de Cortona ebligis precizigon de la vorto sian (kiel sinonimon por eiti = domo). Ankaŭ la profesiaj nomoj de pava kaj traula estas pli verŝajne difineblaj. En la dokumento estas antaŭskribita la ok-onigo de la dokumento – el kiu partoj oni retrovis nur sep – kaj la rezervado en sanktaj ejoj (laŭ rito).

Antaŭa paĝo
01: et . pɜtruiś . scɜvɜś . ɜliuntś .
02: vinac(Latin.vinaceus.pertaining to wine) . restmc . cenu . tɜnθur . śar .
03: cusuθuraś . larisalisvla . pesc . spante . tɜnθur .
04: sa . śran . ś arc . clθii . tɜrsna . θui . spanθi . ml
05: ɜśieθic . raśnas IIIIC inni . pes . pɜtruś . pav
06: ac . trau lac . tiur . tɜn[θ]urs . tɜnθa[ś] . za cina tpr
07: iniserac . zal[six] \\ cś . ɜsiś vere cusuθurśum .
08: pes . pɜtruśta . scɜv[aś] \\ nu θana tur . lart pɜtr
09: uni(Juno) . arnt . pini . lart . [v]ipi . lusce . laris. salini .v
10: vɜtnal . lart . vɜlara . larθal'isa . lart vɜlara.
11: aulesa . vɜl . pumpu[pomponius] . pruciu . aule cɜl atina . sɜ
12: tmnal . arnza . fɜlśni . vɜlθinal . vɜl . luisna
13: lusce . vɜl uslna . nufresa . laru . slanzu . larz
14: a lartle vɜlaveś arnt . pɜtru . ra ufe \\ ɜpru
15: ś . ame . vɜlχe. cusu larisal . cleniarc . laris
16: cusu . larisalisa larizac clan . larisal . pɜtr
17: uni[Juno] . scɜ[va]ś arntlei . pɜtruś . puia
18: cen . zic . ziχuχe . spa-rzɜ-śtiś śazleiś in
19: θuχti . cusuθuraś . suθiu . ame . tal suθive
20: naś . rat-m . θuχt . ceśu . tlt eltɜi . sianś .
21: spa-rzɜ-te . θui . saltzic) . fratuce . cusuθuraś .
22: larisalisvla . pɜtruśc . scɜvaś . pesś . tarχ ian
23: eś \\ cnl . nuθe . mal ec . lart . cucrina . lausisa .
24: zilaθ meχ l.raśnal .[la]ris . cɜl atina lau
25: sa clanc . arnt luscni [a]rnθal . clanc . larz
26: a . lart . turmna . salin[ial . larθ cɜl atina . a
27: pnal . cleniarc . vɜlχe[ś][...][papal]
28: śerc . vɜlχe . cusu . aule[sa][...]
29: aninalc . laris . fuln[folnius][clenia]
30: rc . lart . pɜtce . uslnal[...][cucrina]
31: inaθur . tɜcsinal . vɜl[...]
32: uś . larisc . cus . uslna[l][...]
Malantaŭa paĝo
33: aule . salini . cusual
34: zilci . larθal . cusuś . titinal
35: larisalc . salini'ś . aulesla . celti nɜitis
36: ś . tar sminaśś . spa rz a in θuχt ceśa .
37: rat-m . suθiu . suθiusa . vɜlχeś . cusuśa
38: ulesla . vɜlθuruś . t[.]lniś . vɜlθurusla .
39: larθalc . cɜl atina ś . vetnal . larisalc .
40: cɜl atina ś . pitlnal

Literaturo

[redakti | redakti fonton]
  • Luciano Agostiniani, Francesco Nicosia: Tabula Cortonensis, Roma, "L’Erma" di Bretschneider 2000, ISBN 88-8265-090-1
  • Giulio M. Facchetti, Frammenti di diritto privato etrusco, Firenze, Olschki, 2000.
  • Maristella Pandolfini, A. Maggiani (Hrsg.): La Tabula Cortonensis e il suo contesto storico-archeologico. Atti dell’incontro di studio, 22 giugno 2001, Roma, Consiglio nazionale delle ricerche 2002
  • Vincenzo Scarano Ussani, Mario Torelli: La Tabula Cortonensis, un documento giuridico, storico e sociale, Napoli, Loffredo 2003

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]