Komerca magnato
Komerca magnato aŭ Multmonulo (el la angla : Business magnate, japane :大君) estas neformala titolo por persono kun granda riĉeco kaj granda ekonomia potenco, kutime kun granda superregado en aparta industria sektoro.
La titolo tiusence estis akceptita en la angla en la dua duono de la 19a jarcento, kun la rapida ekonomia disvolviĝo en Usono, kie ĝi ricevis la titolon de magnato en industrioj de ekspluatado de naturaj rimedoj, el kiuj la plej elstaraj estis Cecil Rhodes kaj la nafta magnato John D. Rockefeller, la posedanto de la giganta naftokompanio Standard Oil, la ŝtala magnato Andrew Carnegie kaj la energia magnato, Samuel Insol, kiu posedis centralojn kaj fervojojn, kaj aliajn en la kampoj de transportado kaj precipe en la kampo de fervojoj.
En la 20-a jarcento, magnatoj famiĝis ankaŭ en aliaj industriaj kampoj, en la kampoj de ekspedado, bankado kaj komunikado (ekz. Gazetara magnato William Randolph Hurst). Iuj el la magnatoj ankaŭ estis konataj kiel filantropoj, kaj unu el la plej elstaraj el ili estis Andrew Carnegie.
En la 21-a jarcento, magnatoj famiĝis ĉefe en aliaj novaj industriaj, fakte servaj, kampoj funkciantaj de la interreto, en Sociaj retejoj kaj Serĉiloj, kies enspezojn estas grandparte de reklamado al siaj uzantoj sed pli kaj pli de kolekto kaj vendo de historio de uzado de iliaj interretaj iloj por plibone kontrui la komercan kaj vivstilan profilon de iliaj klientoj.
Etimologio[redakti | redakti fonton]
La vorto magnato devenas de la japana vorto magnato (大君), kiu devenas de la ĉina (大君, dà jūn) kaj signifas "granda sinjoro". Ĉi tio estas arkaika titolo, kiu estis uzata dum la ŝogunato Tokugawa, por priskribi en oficialaj kaj diplomatiaj kontaktoj la ŝogunecon, kiun li regis en lando . La vorto penetris Usonon kaj la anglan en la dua duono de la 19a jarcento paralele kun la riĉigo de iuj komercistoj, kaj establiĝis kiel vorto priskribanta kapitalajn magnatojn.