Universitata kanceliero
Kanceliero (de la latina cancellarius - sekretario), Universitata Prezidanto (aŭ guberniestro) estas la estro de pli alta eduka institucio.
En universitato ekzistas du organizaj hierarkioj : la akademia parto, estrata de rektoro, kaj la administra parto, estrata de ĉefoficisto. Super ĉi tiuj du estas la prezidanto.
En iuj landoj, precipe la landoj de la Brita Komunumo de Nacioj, la prezidanto de la universitato ankaŭ nomiĝas vic-guberniestro, kaj super li staras tute reprezenta figuro - la kanceliero. Ĉe la Universitato de Edinburgo, ekzemple, Anna, la Reĝa Princino, estas la kanceliero (ekde 2011). En Usono ekzistas universitatoj kie la posteno de prezidanto nomiĝas kanceliero, kaj en aliaj landoj, kiel Aŭstralio, Germanio kaj Israelo, la prezidanto de la universitato estas la plej alta figuro en la universitata hierarkio.
La posteno de kanceliero estas ŝlosila en usonaj universitatoj. Depende de la preferoj kaj la universitata ĉarto, ĉi tiu posteno povas esti anstataŭigita per la posteno de universitata prezidanto. La vickanceliero estas asistanto de la kanceliero, kiu kutime estras unu el la kampusoj, sed se estas pluraj, tiam la prezidanto estras la universitaton.
En la landoj de la Komunumo de Nacioj, kiuj inkluzivas Aŭstralion, Kanadon, Brition, Baraton, Irlandon, Malajzion, Srilankon, Nepalon, ktp., la kanceliero ne estras la universitaton, tiu ĉi posteno estas nur ceremonia, kaj la funkcioj de administrado estas konfiditaj al la vickanceliero.
En la plej multaj eŭropaj landoj, kiel Hispanio, Germanio, Danio, Ukrainio, Rusio, la universitaton estras rektoro, kiu kutime nomumas siajn anstataŭantojn ( vicrektorojn ) por iu areo de la universitata laboro. En Germanio, la kanceliero estas la estro de la universitata administrado kaj la estro de la ne-scienca dungitaro, kiu respondecas pri la buĝeto, nemoveblaĵoj, juraj aferoj kaj aliaj administraj taskoj, kaj la universitaton mem estras la rektoro aŭ prezidanto.
Devoj kaj povoj
[redakti | redakti fonton]La prezidanto ne partoprenas en la ĉiutaga administrado de la universitato, sed prefere en la antaŭenigado de strategiaj iniciatoj, kiel ekzemple malfermo de novaj esplor- kaj studfakoj, varbado de donacantoj (mecentoj, malavaruloj, filantropoj) kiuj financas signifan parton de la buĝeto de la universitato, kaj tiel plu. Tamen, la prezidanto povas havi pliajn povojn. En iuj universitatoj, la prezidanto estas membro de la Senato de la universitato kaj ĝia konstanta komitato, kaj rajtas partopreni en la kunvenoj kaj diskutoj de ĉiuj aŭtoritatoj kaj organoj de la universitato.
La amplekso de la povoj de la universitata prezidanto estas foje disputata inter la estraro, kiu volas, ke la prezidanto havu larĝajn povojn por permesi administran flekseblecon, kaj la universitata fakultataro (dekanoj), kiuj postulas, ke decidoj estu submetitaj por aprobo de la Senato.
Nomumo
[redakti | redakti fonton]Male al la rektoro, kiu estas elektita de la Senato, la universitata prezidanto kaj la universitata ĉefoficisto estas elektitaj de la estraro de la universitato, kaj estas subuloj al la estraro, kiu estas la "posedanto" de la universitato.
Ekzistas polemiko pri ĉu universitata prezidanto devus esti akademiano. Subtenantoj de la postulo, ke la prezidanto estu akademiano, argumentas, ke la rolo de prezidanto estas reprezenta rolo kaj ke la universitato devus esti reprezentita de eminenta akademiano. Aliflanke, kontraŭuloj de la postulo argumentas, ke la rolo de prezidanto estas ĉefe administra kaj rimedo-kolekta rolo, kaj ke la plej taŭga persono devus esti elektita por la rolo.
