V-valo
V-valo aŭ V-forma valo estas valo kiu troviĝas ofte en mezmontaro kaj altmontaro. Ofte la la valofundo estas mallarĝa, tiel ke la valo povas esti nomata mallarĝvalo.
V-valoj ekestas ĉe forta profunda erozio kaj samtempe okazanta denudacio ĉe la valaj deklivoj.
Geomorfologio[redakti | redakti fonton]
Antaŭanto[redakti | redakti fonton]
Precipe ĉe la supra parto de rivero la riverakvo rapide fluas pro la granda dekliveco, parte en formo de akvofaloj. La rivero entranĉiĝas erozie en la rokaĵon kaj tio dum la jarcentoj fariĝis funelvalo. Depende de la eco de la rokaĵo el tio rezultas V-valo aŭ ravino. Tiu fenomeno troviĝas ofte en altmontaro. La erozio en la profundo estas ofte tie tiom forta, ke la veterdisfalo de la deklivoj kaj ties fortransporto ne povas sekvi ĝin. La rokvandoj de la ravinoj fomiĝas preskaŭ vertikalaj kaj nur tiom larĝaj kiel la riverlarĝo.
Formiĝo[redakti | redakti fonton]
Larĝaj V-valoj havas nur malgrandan profundon pro la malgranda erozio en la profundo kaj malgranda flanka erozio.
Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]
- funelvalo
- kanjono
- kluzo
- kombeo
- U-forma valo
Literaturo[redakti | redakti fonton]
- Frank Ahnert:Einführung in die Geomorphologie. UTB.2003.ISBN=3-8252-8103-5}}
- Matthias Kuhle: Glazialgeomorphologie. Wiss. Buchges. Darmstadt. 1991.ISBN=3-534-06892-0}}
- Hartmut Leser: Geomorphologie.Westermann.Braunschweig.1998.ISBN=3-141-60294-8}}
- Herbert Wilhelmy:Geomorphologie in Stichworten II. Exogene Morphodynamik.Borntraeger.Berlin.2002. ISBN=3-443-03113-7}}