Valentelektrono

Modelo de la molekulo CH₄ (metano). La ruĝaj kaj bluaj punktoj montras valentelektronojn, kiuj formas kemiajn ligojn inter la karbona kaj la hidrogenaj atomoj.

En kemio, valentelektrono estas elektrono de la ekstera elektronkovraĵo de atomo. Se tiu ekstera elektronkovraĵo ne estas plena, do la valentelektronoj povas partopreni en la kreado de kemia ligo inter atomoj.

Difino

Valentelektrono de ĉefgrupa elemento

Por ĉefgrupa elemento, valentelektrono estas elektrono en la elektronkovraĵo de la plej granda ĉefkvantumnombro $n$; tial, la nombro de valentelektronoj en ĉefgrupelementa atomo estas inter 1 kaj 8.

Ekzemple, jen la elektronkovraĵoj de fosforo:

1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p³

Inter tiuj elektronkovraĵoj, la plej alta ĉefkvantumnombro estas $n=3$, kaj la kvin valentelektronoj estas tiuj en la elektronkovraĵoj 3s² kaj 3p³. Tial, ekzemple, fosforo povas formi la molekulon PF₅ (fosfora pentafluorido).

Valentelektrono de transirmetalo

En transirmetalo ekzistas parte plenaj energiniveloj $(n-1)\mathrm {d}$, kies elektronoj havas energiojn similajn al tiuj en la elektronkovraĵo de la plej granda ĉefkvantumnombro. Tial, por tiuj elementoj, valentelektrono estas ajna elektrono ekster la noblagasa kerno.

Ekzemple, jen la elektronoj de mangano:

1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 4s² 3d⁵ = [Ar] 4s² 3d⁵,

en kiu [Ar] estas mallongigo de la elektronkovraĵoj de argono:

[Ar] = 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶.

Tial, en mangano, la sep valentelektronoj estas tiuj en 4s² kaj 3d⁵.

Propraĵoj

La nombro de valentelektronoj determinas la reakciemon de elemento. Elemento, kies valentelektronoj kompletigas elektronkovraĵon (t.e. nobla gaso), estas tute ne reakciema. Male, elemento, kiu havas valentelektronojn po unu por atomo (t.e. alkala metalo), estas tre reakciema.