Valo de la Mirindaĵoj
| Valo de la Mirindaĵoj | |
|---|---|
 panoramo de la Valo de la Mirindaĵoj
| |
| arkeologia loko | |
| Alteco | 0,823 m sub la marnivelo |
| Situo | Francio |
La Valo de la Mirindaĵoj (france Vallée des Merveilles) estas parto de la masivo Mercantour ; pli ol tridek kvin mil prahistoriaj rokgravuraĵoj [1] estis malkovritaj, inkluzive de multaj armilaj figuroj (ponardoj kaj halebardoj) devenantaj ĉefe de la Kupro-Epoko [2] (III jarmilo a.K.), kaj en pli malgranda kvanto de la antikva Bronzepoko (2200-1800 a.K.) C.). Estas ankaŭ pli antikvaj figuroj, precipe retoj kaj topografiaj komponaĵoj (en la areo de Fontanalba), datigeblaj al la Neolitiko (5a kaj 4a-jarmilo a.K.).
La Valo de la Mirindaĵoj situas en la komunumo Tenda . Ĝis 1861 ĝi estis parto de la Savoja Nica Distrikto, poste de 1861 ĝis 1947 ĝi estis parto de Italio kaj estis inkluzivita en la provinco Cuneo, kun la parizaj traktatoj de 1947 ĝi pasis al Francio .
Historio[redakti | redakti fonton]
Ekde la longobarda periodo la monakoj de la potenca abatejo Sankta Kolombano de Bobbio kaj ĝia riĉa reĝa kaj imperia monakeja feŭdo [3] [4] [5], de kiuj dependis la abatejo Sankta Dalmaco de Pedona.
Rokaj gravuraĵoj[redakti | redakti fonton]
De ĉiam konataj en la popola kulturo kun la liguria kromnomo "Marvègie" ("mirindaĵoj") kaj science malkovritaj fine de la 19a jarcento (la unua eldonaĵo estis publikigita en 1869 [6] ), la gravuraĵoj estis faritaj sur rokaj nudrokoj aŭ rokoj disĵetitaj kun pelito, fajngrajna silika grejso devenanta de la Permio . Ili estas dividitaj en du specojn:
- grafitioj aŭ filiformaj, ambaŭ prahistoriaj kaj ĉefe surskriboj aŭ skemaj desegnoj de la historia epoko;
- pikitaj gravuraĵoj, atribueblaj al prahistoriaj tempoj (de la neolitiko ĝis la antikva bronzepoko ), faritaj per ŝtonaj iloj. La temoj apartenantaj al ĉi tiu grupo inkluzivas figurojn kun kornoj (bovidoj kaj plug-scenoj), kiuj estas la plimulto, antropomorfaj, reprezentoj de armiloj (ponardoj, halebardoj, hakiloj) kaj geometriaj figuroj kiel topografiaj komponaĵoj, retoj kaj tre malmultaj spiraloj. Interpretado ne ĉiam facilas; multaj fakuloj proponas referencon al la religia sfero, kvankam referencoj al montaj produktivaj agadoj, precipe al la paŝtista mondo, ne devas esti ekskluditaj.
Koncerne la historion de la esplorado, tri ĉefaj erudiciuloj devas esti menciitaj: Clarence Bicknell por la malkovro [7], Piero Barocelli [8] por la arkeologia kadro kaj Henry de Lumley [9] por la kompleta katalogado.
Clarence Bicknell, botanikisto kaj anglikana pastoro, atingis la gravuritajn areojn komence altiritajn de intereso pri alpa flaŭro. Li tiel pasiiĝis pri gravuraĵoj, ke li pasigis dek du somerojn en la regiono (de 1897 ĝis 1912), dum kiuj li lokalizis la plej gravajn gravuritajn rokojn, fakte malkovrante la komplekson Fontanalba. Li kompletigis valoran dokumentan laboron per frotpaperaĵoj de pli ol dek du mil figuroj kaj ellaboris unuan taksonomian klasifikon de la gravuritaj signoj. Granda parto de ĉi tiu materialo ankoraŭ konsulteblas ĉe la muzeo Bicknell en Bordigero . [10] Lia ĉefa verko [7] ankoraŭ estas esenca referenco hodiaŭ.
Piero Barocelli, paletnologo kaj ekde 1912 inspektoro de la Reĝa Superintendenco de Antikvaĵoj de Piemonto, Ligurio kaj Aosta Valo, estis la unua, kiu aplikis la metodojn de arkeologio al la studo de petroglifoj [11] . Danke al taŭgaj komparoj, li komprenis, ke la plej antikvaj armilaj figuroj rilatas al la Kupro-Epoko (III-jarmilo a.K.). Pro ĉio ĉi, lia rolo kiel pioniro de alpa kaj eŭropa roka arkeologio devas esti agnoskita [8] .
La laboro realigita ekde 1967 de la teamo gvidata de Henry De Lumley permesis kompletigi grandiozan katalogan laboron, danke al la kompleta determinado de ĉiuj gravuritaj figuroj. La tuta korpuso de la gravuritaj figuroj de la areo nun konserviĝas ĉe la Laboratoire du Lazaret en Nico.
La loko nun bonvenigas studentojn de la tuta mondo sub la superrigardo de specialigitaj arkeologoj. Lastatempa esplorado komencis produkti rezultojn koncerne la komprenon de la kultoj kaj socioj de la praaj mediteraneaj populacioj.
Geografia distribuo[redakti | redakti fonton]
Ekde 1967, sistema enketo pri la areo estis lanĉita de grupo de akademiuloj, muzeistoj kaj sciencistoj financitaj de la franca Ministerio pri Kulturo kaj la Regiona Konsilio de la Maraj Alpoj . Ĝis nun, pli ol tridek kvin mil prahistoriaj gravuraĵoj estis registritaj (50 mil inkluzivante la historiaj), la plimulto de kiuj estas lokitaj ĉirkaŭ la Monto Bego, konsiderita de multaj esti sankta monto por la antikvaj Liguroj kiel Monto Bejgŭa (ne surprize alia riĉa areo de rokaj ĉizadoj). La distribuado de grafitioj estas ĉirkaŭ duono en la Valo de Mirindaĵoj, situanta okcidente de la Bego kaj duone en la nordo, en la Fontanalba Valo. Ekzistas ankaŭ aliaj areoj pli norde kun la ĉeesto de gravuraĵoj, sed malpli gravaj. La jenaj sektoroj do povas esti identigitaj laŭ descenda gravordo:
- Valo de Mirindaĵoj
- Valo Fontanalba (en la franca Fontanalbe)
- Valauretta sektoro (en franca Vallaurette)
- Sektoro Colle del Sabbione (france Col du Sabion) (inter Francio kaj Italio )
- sektoro de la Lago de Sankta Maria
- Valmasca sektoro (Valmasque)
- sektoro de Lago Vej del Bouc ( Italio )
La tuto estas inkluzivita en areo de 40 km².
Ekskursoj[redakti | redakti fonton]
La GR52-migrovojo transiras la valon kaj oni ne rajtas forlasi ĝin krom se akompanataj de rajtigita gvidanto. La idealo estas komenci la turneon ĉe la Muzeo de Mirindaĵoj de Tenda kaj poste aliĝi al gvidata vizito. Eblas marŝi en la valo eĉ vintre kun taŭga ekipaĵo: la rokgravuraĵoj ne videblas en ĉi tiu sezono, sed la neĝa pejzaĝo estas vidinda.
Notoj[redakti | redakti fonton]
- ↑ Arte Rupestre nelle Alpi - Le incisioni rupestri del M. Bego
- ↑ Arcà A., 2011. Entre Bégo et Val Camonica, une clé pour mieux comprendre l'origine de l'art rupestre dans les Alpes, Bulletin d'études préhistoriques et archéologiques alpines, XXII, Aoste, pp. 71-89.
- ↑ Valeria Polonio Felloni Il monastero di San Colombano di Bobbio dalla fondazione all'epoca carolingia
- ↑ Eleonora Destefanis Il Monastero Di Bobbio in Eta Altomedievale
- ↑ C. Cipolla - G. Buzzi Codice Diplomatico del Monastero di S. Colombano di Bobbio fino all'anno MCCVIII - Volumi I-II-III, in Fonti per la Storia d'Italia, Tipografia del Senato, Roma 1918
- ↑ Moggridge M. 1869, The Meraviglie, in International Congress of prehistoric Archaeology, transactions of the Third Session, London, 359-362, 5 tavv.
- ↑ 7,0 7,1 Bicknell C., 1913, A Guide to the prehistoric Engravings in the Italian Maritime Alps, Bordighera (trad. it.: Bicknell C., 1971. Guida delle incisioni rupestri preistoriche nelle Alpi Marittime italiane, Bordighera).
- ↑ 8,0 8,1 Arcà A. 2012, Piero Barocelli, l'archeologo delle Meraviglie. Un pioniere dell'archeologia rupestre italiana ed europea, in Quaderni della Soprintendenza Archeologica del Piemonte, 27, 77-100.
- ↑ de Lumley H., 1995. Le grandiose et le sacré, Edisud, Aix en Provence
- ↑ [1]
- ↑ Barocelli P. 1921, Val Meraviglie e Val Fontanalba (note di escursioni paletnologiche), in Atti della Società Piemontese di Archeologia e Belle Arti, X, 1-51 (estratto), X tavv.
Bibliografio[redakti | redakti fonton]
- De Lumley, Henry Le grandiose et le sacré, Edisud, 1995 ( La rokoj de mirindaĵoj. Sacredness kaj simboloj en la roka arto de Monto Bego kaj la Maraj Alpoj, Jaca Book, 1996, traduko de Livio Mano).
- Christopher Chippindale "Alta Vojo al Ĉielo: Clarence Bicknell kaj la" Vallee des Merveilles "" 1998
Rilataj eroj[redakti | redakti fonton]
- Nacia Parko Mercantour
- Mercantour-montarmasivo
- Monto Bego
- Vallauria minejo