Vjetnamoj
Vjetnamoj (vjetname: người Việt aŭ người Kinh), aŭ Kinh-homoj, estas la ĉefa etno loĝanta en Vjetnamio. Ili parolas la Vjetnaman lingvon, kiu estas tonlingvo, kaj kiu malgraŭ kelkaj supraĵaj similecoj al la Ĉina, apartenas al la aŭstralazia lingvaro, ne al la ĉinotibeta, kaj nuntempe estas skribata per latinaj literoj, antaŭe ĝi estas ankaŭ skribita per ĉinaj literoj (chũ' n'ôm)[15].
Dum la Vjetnama milito multaj Vjetnamoj fuĝis el sia lando, kaj nuntempe ekzistas granda Vjetnama diasporo tra la tuta mondo.
Etna grupo parolanta la vjetnaman ĉirkaŭ en Gŭangŝjio nomiĝas ĝingoj[16] (ĉine: 京族, Jīngzú; vjetname: Người Kinh).
Tradicia vivo
Tradicie la vjetnamoj loĝis en vilaĝoj po de kelkcent ĝis kelkmil da loĝantoj, apud riveroj. Ili estis terkulturistoj. Ilia vivmaniero necesigis kunlaboron. Tradiciaj vjetnamaj domoj estis konstruitaj rekte sur la grundo kaj lokitaj danke al geomanciistoj. La socio estis patriarka, tio estis organizo en kiu la viroj estras sian familion kaj donas sian nomon al la infanoj. Oni nomas la klanon tôc[15].
Originoj
Skribita historio konas la antikvajn vjetnamojn unue simple kiel la Lac aŭ Lac Việt, kaj la landon Vjetnamio kiel Van Lang. Arkeologia evidenteco de la Bronzepoko "Dong Son" Kulturo ( ankaŭ sciata kiel Lac Socio ) sugestas ke la antikvaj Vjetnamaj homoj estis el la unuaj praktiki agrikulturon.
Laŭ esplora studo farita de la Hôpital Saint-Louis en Parizo, Francio: " la komparo de la Vjetnamaj kun aliaj orientaziaj populacioj montris proksiman genetikan rilaton de la studata loĝantaro kun aliaj Orientanoj ", kun la escepto de sep unika markiloj.
Tiuj rezultoj, kune kun restaĵoj de Taja enzimo-morfoj, indiki teorio de duobla etna origino de la Vjetnama loĝantaro de ĉina kaj taja loĝantaroj.[17]
2001 HLA studo estrita de laboratorioj ĉe la Mackay Memorial Hospitalo en Tajpeo (Tajvano) klasifikas la vjetnaman popolon en la sama genetika fasko kiel la Miao (Hmonga), Southern Han (Suda ĉina), Buyei (Bo Y-homa) kaj taja, kun diferenca familio konsistante Taja ĉina kaj Singapura ĉina, Minnan (Hoklo) kaj Hakka . [18]
Noto pri la nomo de Vjetnamio
En sia Listo de Normaj Landnomoj de 1989, la Akademio de Esperanto rekomendis la formon "Vjet-Namo" por la lando (kaj sekve Vjet-Namanoj por la vjetnamoj). En sia Listo de Rekomendataj Landnomoj de 2009 ĝi ŝanĝis sian rekomendon al "Vjetnamujo/Vjetnamio" laŭ la superrega lingvouzo.
Referencoj
- ↑ . La 2009-a vjetnama loĝantaro kaj loĝeja censo: kompletigitaj rezultoj (angle). General Statistics Office of Vietnam: Central Population and Housing Census Steering Committee (Junio 2010).
- ↑ [1] Buroo de usona popolnombrado. Alirdato je la 14-a de novembro 2013 (angle)
- ↑ [2] (angle)
- ↑ [3]. Vjetnamdevenaj francoj, ĵurnalo La Croix, 2013. Alirdato je la 27-a de novembro 2013 (france)
- ↑ Tiuj enmigrintoj kaj timas reagon, pro la anti-ĉiniaj tumultoj en sia denaska lando (angle)
- ↑ Year Book Australia, 2012
- ↑ Informo pri migrado (angle)
- ↑ Enmigrado, alirdato en 2014 (angle)
- ↑ . Malajzio levi minimuman salajron por Vjetnamaj laborantoj (angle). Thanh Nien News (1-a de marto 2013). Kontrolita en 2014.
- ↑ Vjetnama komunumo en Britio (angle). Runnymede Trust]. Kontrolita en 2008.
- ↑ http://www.czso.cz/csu/cizinci.nsf/t/45002E12A0/$File/c01t01.pdf Fremduloj en Ĉeĥio, 2010
- ↑ http://www.ssb.no/vis/english/subjects/02/01/10/innvbef_en/art-2006-05-11-01-en.html Enmigrantoj kaj norvegaj infanoj de ili, 2014 (angle)
- ↑ Việt Nam và Thái Lan hợp tác dạy tiếng Việt (Vjetnamaj kunlaborantoj inter Tajlando kaj Vjetnamio. Vietbao.vn (14-07-2007), alirdato je la 30-a de majo 2011 (vjetname)
- ↑ Pew Research Center: La tutmonda religia pejzaĝo 2010 (angle)
- ↑ 15,0 15,1 Philippe DEVILLERS, Pierre-Bernard LAFONT, NGUYÊN TRÂN HUÂN, Michèle PIRAZZOLI-t'SERSTEVENS, Matthieu SALOMON, Stéphanie SOUHAITÉ, Christian TAILLARD. (2012) Encyclopædia Universalis VIETNAM.
- ↑ "Esperanta-Ĉina Vortaro", Pekino, 1986
- ↑ Ivanova R (decembro 1999). “Mitochondrial DNA polymorphism in the Vietnamese population (Mitokondria DNA polimorfismo en la vjetnama loĝantaro)”, Eur. J. Immunogenet. 26 (6), p. 417–22. doi:10.1046/j.1365-2370.1999.00184.x.
- ↑ Lin M (marto 2001). “The origin of Minnan and Hakka, the so-called "Taiwanese" (La origino de Minnan kaj Hakka, tiel nomitaj "Tajvananoj"), laŭ HLA studo”, Tissue Antigens 57 (3), p. 192–9. doi:10.1034/j.1399-0039.2001.057003192.x.