Specialaj Olimpikoj estas internacia sporta organizaĵo, kiun fondis Eunice Kennedy Shriver. Kadre de la organizaĵo, homoj, kiuj havas lernmalfacilaĵojn, helpiĝas plimemcertiĝi kaj plimemestimiĝi per sport-trejnado kaj konkursado. Pli ol unu miliono da atletoj, en pli ol 150 landoj, partoprenas en sportprogramoj, organizataj de la Specialaj Olimpikoj.
La promesfrazo de Specialaj Olimpikoj estas: "Mi venku. Sed se mi ne povas venki, mi estu sentima en la provo."
La organizo estis fondita el la kredo ke homoj kun intelekta malkapablo povas, helpe de gvidado kaj subteno, okupiĝi pri individuaj kaj grupaj sportoj, malgraŭ iliaj limoj. La ĉefa motivo en Specialaj Olimpikoj estas "ĉiu povas".
Sportaj agadoj estas bazitaj sur universalaj valoroj, inkluzive de ĝenerala rajto partopreni, libera partopreno, konkurado kontraŭ egaluloj je la nivelo de agado, respekto kaj aprezo por la trejnado en la formo de donado de premioj al ĉiuj.
La misio de la organizo estas disponigi ĉiujaran agadon kaj konkuradojn en olimpikaj sportoj por homoj kun malkapablo ekde la aĝo de 8 jaroj.
La celo de sportado estas plibonigi ilian fizikan taŭgecon kaj fizikan kapablon, tiel altigante ilian membildon kaj memfidon kaj en la okuloj de si mem kaj en la okuloj de sia familio kaj la komunumo en kiu ili vivas, kaj tiel ili povos integriĝi en la socion kiel kreivaj kaj kontribuantaj civitanoj.
Engaĝiĝo en sportaj agadoj kaj atingosportoj precipe donas al la partoprenantoj la ŝancon sperti sukceson, la sperton de gajnintoj, kaj donas al ili la ŝancon sentiĝi egalaj.
Ĉiu persono kun intelekta handikapo povas partopreni en la agadoj de la organizo.
Partopreno estas senpaga, por permesi al ĉiu atleto partopreni la agadon, sendepende de sia sociekonomika fono.
La trejnistoj devas sperti specialinstruan trejnadon por okupiĝi pri la kampo.
En la konkurso, ĉiu partoprenanto konkuras kontraŭ siaj egaluloj laŭ agado, sendepende de aliaj indikiloj kiel aĝo aŭ sekso. Eĉ en teamludoj, la konkurado estas dividita en kapablecnivelojn.
La podio de la gajnintoj inkluzivas la unua ĝis la oka loko. Ĉiu partoprenanto ricevas premion pro sia agado, pro respekto kaj aprezo por la trejnado kaj penado.
En internaciaj konkursoj kaj Olimpikoj estas malpermesite porti ion ajn, kio indikas la landon reprezentitan, kaj tio baziĝas sur la principo, ke ĉiuj estas egalaj.
La slogano de la Specialaj Olimpikoj estas "Donu al mi la kuraĝon por provi kaj la forton por venki".
Kvin homoj staras en rondo kaj manpremas, kiel la nombro de kontinentoj. Homoj sen identeco, male al la olimpika flago kie ĉiu ringo havas koloron kiu simbolas kontinenton. La homoj staras en rondo, ĉar ne ekzistas unua kaj neniu lasta, kaj do en la organizo ĉiuj estas egalaj kaj ĉiuj estas ĉies amiko.
En junio 1963, Eunice Kennedy Schreiber, la fratino de eksa prezidanto John F. Kennedy, okazigis someran tendaron por infanoj kun mensaj handikapoj ĉe ŝia hejmo en Marilando. Kennedy fondis la tendaron pro deziro kaj ambicio ke infanoj kun intelektaj handikapoj povus havi sportajn agadojn kaj ne resti hejme farante nenion. Baldaŭ, pli da tendaroj estis establitaj trans Usono, sub la direkto de la Kennedy Family Foundation. La tendaro iĝis jarokazaĵo, kaj la Kennedy-familiofonduso aljuĝis stipendiojn al universitatoj kaj civitandomoj por okazigi similajn tendarojn.
Eunice Kennedy Schreiber skribis artikolon en kiu ŝi rivelis ke ŝia fratino Rosemary estis naskita kun milda mensa handikapo kaj spertis lobotomion en 1941 kiu lasis ŝin en malfacila mensa stato kaj flegado por la daŭro de ŝia vivotempo. Tiu artikolo pri la familio de la prezidanto estas vidita kiel "akvodislimo" en ŝanĝado de publikaj sintenoj direkte al homoj kun mensaj handikapoj. La handikapo de Rosemary provizis Kennedy Shriver per ampleksa vizio de kiel homoj kun intelektaj handikapoj povis konkuri en sportoj kune publike. Ofte estis dirite ke la handikapeco de Rosemary estis la inspiro de Eunice por fondi la Specialajn Olimpikojn, sed ŝi diris en intervjuo kun The New York Times en 1995 ke tio ne estis ĝuste la kazo. "La ludoj ne devus temigi unu personon," ŝi diris [1].
Studo de 1964 de D-ro Frank Hayden, profesoro pri korpa edukado el Ontario, pruvis, ke homoj kun intelektaj handikapoj povas kaj devas partopreni fizikan agadon. Li kredis, ke la avantaĝoj de tia aktiveco vidiĝos en ĉiuj kampoj de la vivo de la atletoj. Kun la helpo de loka lernejo kiu ofertis spacon en ĝia sportejo, Hayden komencis unu el la unuaj organizitaj publikaj sportaj programoj por homoj kun intelektaj handikapoj en la aŭtuno de 1968. En la mez-1960-aj jaroj, Hayden ankaŭ evoluigis ideon por naciaj ludoj, kaj lia laboro alportis lin al la atento de la Kennedy Foundation. Li kunhavis siajn ideojn por naciaj ludoj dum ŝabatjaro laboranta por la fondaĵo [2].
La unuaj Specialaj Olimpikoj okazis la 20-an de julio 1968 en Ĉikago. Ĉirkaŭ 1,000 atletoj de Usono kaj Kanado partoprenis la unutagan okazaĵon, kiu estis komunentrepreno de la Kennedy Foundation kaj la Ĉikaga Parka Distrikto. Anne McGlone Burke, tiam instruistino pri fizika edukado en la Ĉikaga Parka Distrikto, elpensis la ideon por unufoja, tuturba, olimpika-stila atletika konkurso por homoj kun specialaj bezonoj. Burke kontaktis la Kennedy Foundation en 1967 por helpi financi la okazaĵon. Kennedy Shriver, instigis ŝin por vastigi la ideon preter la urbo kaj la fondaĵo disponigis 25,000 USD stipendion por la okazaĵo. Kiam Burke kontaktis alian bonfaraĵon por financado, ŝi estis dirita, "Vi devus esti honta pri vi mem por metado de infanoj kiel ĉi tiuj al montrado." Dum la unuaj ludoj, Kennedy Shriver sciigis la establadon de la Specialaj Olimpikoj kaj ke kromaj ludoj estus okazigitaj ĉiujn du jarojn kiel "Biennial International Olympics". D-ro Frank Hayden funkciis kiel la Ludoj-Direktoro ĝis 1972, post kio li okupiĝis pri internacia disvolviĝo de la ludoj.
En 1971, la Usona Olimpika Komitato donis al Specialaj Olimpikoj oficialan permeson uzi la nomon "Olimpikoj". Francio sendis la unuajn atletojn ekster Nordameriko al la duaj ludoj okazigitaj en 1970. En la triaj ludoj en 1972, 10 landoj sendis atletojn. La Vintraj Ludoj de Specialaj Olimpikoj okazis unuafoje en februaro 1977, en Kolorado, ekde tiam la Someraj kaj Vintraj Ludoj okazas ĉiujn kvar jarojn. Unuiĝintaj Nacioj deklaris la jaro 1986 kiel la jaro de la Specialaj Olimpikoj. En 1988, la Specialaj Olimpikoj estis oficiale agnoskitaj de la Internacia Olimpika Komitato. La unuaj ludoj okazigitaj ekster Usono estis la Vintraj Ludoj de 1993 en Salzburg, Aŭstrio. La Prezidanto de Aŭstrio estis la unua ŝtatestro kiu malfermis la ludojn persone.
En 2003, la Someraj Ludoj forlasis Usonon por la unua fojo kaj estis okazigitaj en Dublino, Irlando, ĉar la familio Kennedy devenas de Irlando. En 2007 la ludoj okazis en Ŝanhajo, kaj en 2011 la ludoj okazis en Ateno. En 2015 la ludoj estis okazigitaj denove en Usono, en Los-Anĝeleso. En 2019 la ludoj estis okazigitaj en Abudhabio. En 2023 ili okazos en Berlino.
Aldone al tio, ekzistas kontinentaj eldonoj de la turniro. La lastaj ludoj sur la eŭropa kontinento okazis en 2014 en Belgio kaj en 2022 en Malto. Estas landoj kiuj eĉ okazigas siajn proprajn naciajn ludojn. Israelo okazigis turniron de tiu tipo por la unua fojo en septembro 2016.
