Vidi fonton por 1,3,5-Triklorobenzeno

{{Vidu ankaŭ|1,3,5-Trinitrobenzeno|1,3,5-Trihidroksobenzeno|1,3,5-Triaminobenzeno|1,3-Dunitrobenzeno}}
{{Tabela informkesto|Informkesto kemia substanco}}
{| class="wikitable floatright" width=10%
|-style="background: yellow; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;"|<span style="text-shadow:gray 4px 4px 2px;"><font face="Arial" color="blue"><span style="font-size:200%;">Benzeno-1,3,5-triklorido</span></span>
|-
||[[Kemia formulo]]||<center><span style="font-size:300%;"> <span style="text-shadow:gray 4px 4px 2px;"><font face="Trebuchet MS" color="blue"><b>C<sub>6</sub>H<sub>3</sub>Cl<sub>3</sub></b></font></span></span></center>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:1,3,5-Trichlorobenzene sticks.png|300ra|1,3,5-Triklorobenzeno]]</center>
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |<center>'''Bastona kemia strukturo de la <br />1,3,5-Trikloro-benzeno'''</center>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:1,3,5-Trichlorobenzene 3D.png|300ra|1,3,5-Triklorobenzeno]]</center>
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |<center>'''Tridimensia kemia strukturo de la 1,3,5-Trikloro-benzeno'''</center>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Sample_of_1,3,5-trichlorobenzene.jpg|300ra|Travideblaj kristaloj de 1,3,5-Triklorobenzeno]]</center>'''
|-
|colspan="2" style="text-align: center;" |<small>Travideblaj kristaloj de 1,3,5-Triklorobenzeno.'''</small>
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |<big>Alternativa(j) nomo(j)</big>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;" |
* 1,3,5-Fenila triklorido
|-
|[[CAS-numero|CAS-numero-kodo]]||[https://commonchemistry.cas.org/detail?cas_rn=108-70-3 108-70-3]<br />
|-
|[[ChemSpider|ChemSpider kodo]]||[http://www.chemspider.com/Chemical-Structure.7662.html 7662]
|-
|[[PubChem|PubChem-kodo]]||[https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/7950 7950]
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Fizikaj proprecoj'''
|-
|[[Aspekto]]||blankaj kristaloj<ref>[https://www.chembk.com/en/chem/1,3,5-Trichlorobenzene Chembk]</ref>
|-
|[[Molmaso]]||181,44792 g mol<sup>−1</sup>
|-
|[[Denseco]]||1,448 g/cm<sup>−3</sup><ref>[https://www.guidechem.com/encyclopedia/1-3-5-trichlorobenzene-dic2091.html GuideChem]</ref>
|-
|[[Fandpunkto]]||63,8°C <ref>[https://comptox.epa.gov/dashboard/chemical/properties/DTXSID8026195 EPA United States Environmental Protection Agency]</ref>
|-
|[[Bolpunkto]]||211,3°C <ref>[https://www.chemsrc.com/en/cas/108-70-3_243768.html Chemsrc]</ref>
|-
|[[Refrakta indico]]||{{refraktindico|T=20|λ=761|k=4.0|1.5693}}<ref>[https://www.chemicalbook.com/ProductList_En.aspx?kwd=108-70-3 Chemical Book]</ref>
|-
|[[Ekflama temperaturo]]||126,7°C <ref>[https://www.chemnet.com/cas/supplier.cgi?terms=108-70-3&l=no&exact=dict&f=plist&mark=&submit.x=0&submit.y=0 Chemnet]</ref>
|-
|[[Solvebleco]]||[[Akvo]]:<6 x 10<sup>-4</sup> g/L<ref>[https://www.ilo.org/dyn/icsc/showcard.display?p_card_id=0344&p_version=2&p_lang=en International Labour Organization]</ref>
|-
|[[Mortiga dozo (LD50)]]||800 mg/kg (buŝe) <ref>[https://www.fishersci.com/store/msds?partNumber=AAL0213218&productDescription=135-TRICHLOROBENZENE+98%25+50G&vendorId=VN00024248&countryCode=US&language=en Fisher Scientific]</ref>
|- style="background: yellow; color: black"
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[GHS pri klasado kaj etikedado de kemiaĵoj|'''GHS etikedigo de kemiaĵoj''']]
|-
|[[GHS Damaĝo-piktogramoj|GHS Damaĝo Piktogramo]]||<center>{{GHS Piktogramo|07|09}}
|-
|[[GHS pri klasado kaj etikedado de kemiaĵoj|GHS Signalvorto]]||Averto
|-
|[[GHS Deklaroj pri damaĝoj]]||{{H-Frazoj|302|312|315|319|332|335|411|412}}
|-
|[[GHS Deklaroj pri antaŭgardoj]]|| {{P-Frazoj|261|264|264+265|270|271|273|280|301+317|302+352|304+340|305+351+338|317|319|321|330|332+317|337+317|362+364|391|403+233|405|501}}
|-style="background: yellow;color: black"
|colspan="2" style="text-align: center with=50%;"|<center><small>Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo<br />(25 °C kaj 100 kPa)</small></center>
|}

<big>'''1,3,5-Triklorobenzeno'''</big> aŭ <big>'''benzeno-1,3,5-triklorido'''</big> estas organika kombinaĵo rezultanta per traktado de '''3,5-dukloroanilino''' kaj '''klorida acido''' en ĉeesto de [[natria nitrito]] laŭ la reakcio de Sandmeyer. Temas pri travideblaj blankaj kristaloj, nesolveblaj en akvo. 1,3,5-Triklorobenzeno posedas 6 karbonatomojn, 3 hidrogenatomojn kaj 3 kloratomojn.

1,3,5-Trikloro-benzeno aŭ '''feniltriklorido''' estas organoklorida kombinaĵo vaste uzata en diversaj industriaj kaj komercaj aplikoj, inkluzive kiel flama malakcelaĵo, plastigaĵo kaj solvanto. 1,3,5-Trikloro-benzeno estas senkolora, volatila kaj brulema likvaĵo kun dolĉa kaj akra odoro. Ĝi estas sinteza kunmetaĵo kiu ne estas nature produktata en naturo.

1,3,5-Trikloro-benzeno estas vaste studata en scienca esplorado, ĉefe en la kampoj de toksologio kaj media kemio. Ĝi estas uzata en multaj studoj por esplori la efikojn de organokloridoj sur la medio kaj homa sano. Ĝi ankaŭ estas uzata por studi la mekanismojn de ago de organokloridoj sur la biologiaj sistemoj, kiel ekzemple iliaj efikoj al enzimoj kaj riceviloj.

1,3,5-Trikloro-benzeno estas metaboligata en la korpo per enzimoj en la familio de la [https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/cytochrome-p450 citokromo P450]. Tiuj enzimoj transformas la kunmetaĵon en metabolaĵojn, kiuj tiam estas plu metaboligitaj per aliaj enzimoj en la korpo. La metabolaĵoj tiam estas sekreciitaj en la urino kaj fekaĵoj.

1,3,5-Trikloro-benzeno pruviĝis havi diversajn biokemiajn kaj fiziologiajn efikojn, inkluzive de interrompo de la endokrina sistemo, interrompo de la imunsistemo kaj interrompo de la genera sistemo. Ĝi ankaŭ pruviĝis kaŭzi hepatan damaĝon, renan damaĝon kaj neŭrologian damaĝon.

La ĉefa avantaĝo de la uzado de la 1,3,5-Trikloro-benzeno en laboratoriaj eksperimentoj estas, ĝia relative malmultekosteco kaj vasta havebleco. Ĝi estas ankaŭ relative facila manipuli kaj stoki, kaj estas facile mezuri ĝian koncentriĝon en biologiaj specimenoj. La ĉefa limigo en la uzado de la 1,3,5-Trikloro-benzeno en laboratoriaj eksperimentoj estas ĝia volatileco, kio signifas, ke ĝi povas facile vaporiĝi kaj perdiĝi de la specimeno.<ref>[https://www.benchchem.com/product/b151690#page-pos-scientific_research_application BenchChem]</ref>

== Sintezoj ==
=== Sintezo 1 ===
* Reakcio de Sandmeyer: Preparado de la '''1,3,5-triklorobenzeno''' per traktado de '''[[3,5-Dukloroanilino]]''' kaj '''klorida acido''' en ĉeesto de [[natria nitrito]]:

{| style = "margin:0.3em auto 0.3em auto; border:5px solid #000000;"
|
[[Dosiero:3,5-Dichloroaniline 3D.png|3,5-Dukloroanilino|120ra]] +[[Dosiero:Hydrogen-chloride-3D-vdW-labelled.svg|klorida acido|70ra]] <math>\mathsf{ \xrightarrow []{}\, }</math>[[Dosiero:1,3,5-Trichlorobenzene 3D.png|1,3,5-Triklorobenzeno|120ra]] +[[Dosiero:Chloramine 3D.png|kloramino|70ra]]
|-
|}

=== Sintezo 2 ===
* Preparado de la '''1,3,5-triklorobenzeno''' per traktado de '''[[Floroglucinolo|1,3,5-trihidroksobenzeno]]''' kaj '''klorida acido''':

{| style = "margin:0.3em auto 0.3em auto; border:5px solid #000000;"
|
[[Dosiero:1,3,5-Trihydroxybenzene 3D.png|1,3,5-Trihidroksobenzeno|120ra]] +[[Dosiero:Flower pattern numbers 3.png|numero 3|50ra]][[Dosiero:Hydrogen-chloride-3D-vdW-labelled.svg|Klorida acido|70ra]] <math>\mathsf{ \xrightarrow []{}\, }</math>[[Dosiero:1,3,5-Trichlorobenzene 3D.png|1,3,5-Triklorobenzeno|120ra]] +[[Dosiero:Flower pattern numbers 3.png|numero 3|50ra]][[Dosiero:Water molecule.svg|akvo|70ra]]
|-
|}

=== Sintezo 3 ===
* Preparado de la '''1,3,5-triklorobenzeno''' per traktado de '''1,3,5-triaminobenzeno''' kaj '''kloramino''':

{| style = "margin:0.3em auto 0.3em auto; border:5px solid #000000;"
|
[[Dosiero:1,3,5-Triaminobenzene 3D.png|1,3,5-Triaminobenzeno|120ra]] +[[Dosiero:Flower pattern numbers 3.png|numero 3|50ra]][[Dosiero:Chloramine 3D.png|kloramino|70ra]] <math>\mathsf{ \xrightarrow []{}\, }</math>[[Dosiero:1,3,5-Trichlorobenzene 3D.png|1,3,5-Triklorobenzeno|120ra]] +[[Dosiero:Flower pattern numbers 3.png|numero 3|50ra]][[Dosiero:Hydrazine 3D.png|hidrazino|120ra]]
|-
|}

=== Sintezo 4 ===
* Preparado de la '''1,3,5-triklorobenzeno''' per traktado de '''1,3,5-trinitrobenzeno''' kaj '''kloramino''':

{| style = "margin:0.3em auto 0.3em auto; border:5px solid #000000;"
|
[[Dosiero:1,3,5-Trinitrobenzene 3D.png|1,3,5-Trinitrobenzeno|120ra]] +[[Dosiero:Flower pattern numbers 3.png|numero 3|50ra]][[Dosiero:Chloramine 3D.png|kloramino|70ra]] <math>\mathsf{ \xrightarrow []{}\, }</math>[[Dosiero:1,3,5-Trichlorobenzene 3D.png|1,3,5-Triklorobenzeno|120ra]] +[[Dosiero:Flower pattern numbers 3.png|numero 3|50ra]][[Dosiero:Nitramide-3D-balls.png|nitramido|70ra]]
|-
|}

== Vidu ankaŭ ==
* [[Karboksilata acido]]

== Referencoj ==
{{Referencoj|3}}
{{Projektoj}}

[[Kategorio:Karboksilata acidoj]]